Amerika’daki Berberlerin Önünde Bulunan Bu Renkli Objelerin Arkasında Çok Farklı Bir Neden Yatıyor!

Berberler tarih boyunca düşündüğünüzden çok daha kıymetli bir yer kaplamış. Hatta insanların hayatları berberlere bağlıymış desek pek abartmış olmayız.

Berber direkleri de yaptıkları her şeyin temsilcisi olarak karşımıza çıkıyor. Yazıyı okuduğunuzda güzel ki yalnızca temsilci olarak kalmış diyeceksiniz. 

Asıl bahse başlamadan evvel berberlerin tarihine bakalım.

Berberlerin tarihinin Antik Mısır, Yunan ve Roma medeniyetlerine kadar dayandığı bilinmektedir. 

“Berber” sözü Latince sakal manasına gelen “barba” kelimesinden gelmektedir. 

Dedikodu merkezi mi, berber mi, cerrah mı?

Roma’da berberler saç kesmek dışında şehrin günlük haber merkezi olarak da biliniyordu. Kentteki bütün dedikoduları berberlerde öğrenebilirdiniz. Günümüzde de pek farklı değil güya. :)

Berberlerin bu işlerini esasen biliyoruz. Lakin bilmediğimiz bir işleri daha vardı: Cerrahlık.

Berberler, gerçek cerrahlara gidemeyecek alt tabakaya cerrahlık hizmeti de veriyordu; bunun dışında cerrahların o devir küçümsediği diş çekme, kan akıtma, sülük ve birtakım yara işleriyle de berberler ilgileniyordu.

Cerrahların işlerinin kimileri nasıl oldu da berberlere kaldı?

Berberleri düşündüğümüzde aklımıza birinci olarak saç-sakal keserken kullandıkları kesici aletleri kullanabilme maharetleri gelir. 

İşte bu kesici aletleri kullanma marifetleri sayesinde kendilerini bir anda berber-cerrah olarak buluverdiler. 

Bütün hastalıkların tahlili: Kan akıtma

O devirde kan akıtmak boğaz ağrısından vebaya kadar bütün hastalıkları tedavi edecek bir usul olarak görülür ve sıklıkla kullanılırdı. 

Kan akıtma işini de berberler yapardı ve kanı pirinç kaselerin içine akıtırlardı. Bu kaselerin ehemmiyetini yazının devamında anlayacaksınız. 

Keşiş yardımcılığından kendi teşkilatlarına kadar uzanan bir yol…

Kan akıtma sürecini 1163 yılına kadar keşişler gerçekleştirirdi ve berberler de keskin alet kullanma maharetleri sayesinde keşişlere vakit zaman yardım ederlerdi. Bu yıldan sonra Papa III. Alexander, din adamlarının bu süreci yapmasını yasakladı ve kan akıtma işi büsbütün berberlere kalmış oldu. 

O günden sonra aslında berberler tam manasıyla berber-cerrah olmuş ve insanları düzgünleştirmeye başlamışlardır. Hatta 1904 yılında Fransa’da ilk teşkilatlarını kurmuşlardır. 

Berberlerden bu kadar bahsettiğimiz kâfi, artık asıl bahsimiz olan berber direğine gelelim.

Berber direklerinin biçimleri sürekli birebirdir. Lakin renkleri farkılık gösterebilir. Bazen yalnızca kırmızı-beyaz olan iç kısım bazen kırmızı, beyaz ve mavi olarak karşımıza çıkar.

Renk farklılığını “Avrupa ve Amerika” olarak ayırmak yanlış olmaz. Amerika’da mavi, beyaz ve kırmızı renkli berber direkleri daha yaygınken Avrupa’da yalnızca kırmızı ve beyaz renkteki berber direkleri yaygındır. 

Amerikalılar berber direklerini bile kendilerine uyarlamış!

Mavi, beyaz ve kırmızı renkleri Amerika bayrağını çağrıştırdığı için vatanseverlik göstergesi olarak da kullanılmaktadır. 

Böyle düşündüğümüzde Amerika’da bulunan berber direklerinde neden ekstra bir renk daha olduğu sorusu yanıtlanmış oluyor. 

Bu renklerin her birinin hatta direğin formunun bile bir manası vardır. Yani mavi renk bile öylesine konulmamıştır.

Peki ya renklerin manaları?

Beyaz, kanamayı durdurmak için kullanılan bandajı temsilen seçilmiş bir renktir. 

Kırmızı, rahatlıkla varsayım edilebileceği üzere kanı temsilen seçilen bir renktir.

Mavi, damarları temsilen seçildiği söylense de daha evvel bahsettiğimiz üzere öteki renklerle bir ortadayken Amerikan bayrağına yaptığı gönderme nedeniyle ulusun bayrağına bir selam niteliğindedir.

Sadece renkleri değil biçimi de çok şey tabir ediyor!

Direğin kendisi, hastanın damarları daha rahat muhakkak olsun ve kan daha çok aksın diye sıktığı çubuğu temsil ediyor.

Direğin altında ve üzerinde bulunan kesimler ise kanın akıtıldığı pirinç kaseleri temsil ediyor. 

O devirlerde berber direği, berberlerin birtakım cerrahlık işlerini yaptığını belirtmek için kapılara asılırdı. Berberler, birçok insan için hayati ehemmiyet taşıyan bir yerdi.

Günümüzde berberler, cerrahlık gerektiren süreçlerin hiçbirini yapmamasına karşın ikonik olarak bu direği kullanmaya devam etmektedirler.