Antik Yunan’da İcat Edilen Düzenekleri Görünce O Vaktin Mucitlerine Olan Hayranlığınız Artacak!

İnşaattan teknolojiye, günlük ömürden mühendisliğe kadar aslında birçok buluş, Antik Yunanların eseri. Kimileri günümüzde kullanılmaya devam ederken kimileri çeşitli değişimlere uğrayarak hayatımızı kolaylaştırmaya devam ediyor.

Peki Antik Yunanlar ne üzere icatlar ortaya koydular? Olmazsa olmaz bu 6 buluşu, sizler için derledik.

Antik Yunan’ın birinci icatlarından biri: Çalar saat.

17. yüzyıldan bu yana hepimizin sabahlarını kâbusa çevirmeyi başaran Helenistik mucit ve mühendis Ctesibus, ses çıkarması için bir gong üzerine çakıl taşları atmış ve karmaşık bir sistem geliştirmişti. 

O vakitler bu icat, insanları uyandırmak yahut onlara günün makul vakitlerindeki işlerini hatırlatmak amacıyla kullanılmaktaydı. Şimdilerde çalar saatlerin misyonunu büyük oranda telefon alarmları üstlense de bu icadı hâlâ kullananlar var.

Başka bir Yunan buluşu ise kilometre sayacı.

Bu icadın kim tarafından ortaya atıldığı yahut geliştirildiği noktasındaki tartışmalar, epey büyüktür. Kimileri kilometre sayacının, antik çağın en üretken mucitlerinden biri olan İskenderiyeli Heron tarafından oluşturulduğunu söylese de kimi kaynaklar, yaratıcısının Arşimet olduğunu tez etmekte.

Ancak bir gerçek var ki o da kilometre sayacının, o devir için bir oldukça kıymetli olduğu. Bir aracın kat ettiği arayı ölçmeye yarayan bu buluş, Yunanların etraflarındaki karmaşık kasabaların bir yol ağıyla birbirine bağlanmasına imkan sağladı ve ticarete büyük katkıda bulundu.

Arşimet’e atfedilen en tanınmış icatlarından biri: Arşimet vidası.

Arşimet’in memleketi Siraküza’da bir muhtaçlıktan hareketle, Kral II. Hiero tarafından yaptırılan bir geminin gövdesindeki fazla suyu almak için bir su vidası icat edilmiştir. 

Aslında bu buluşun yaratıcısı Yunan tarihçisi Diodorus’tur fakat tarihçi, bilinmeyen sebeplerle bu icadı Arşimet’e ithaf etmiştir ve bu sıvı vidası, Arşimet vidası olarak anılmaya başlamıştır.

Bu alet bir ucundan çıkıntı yapan vida gibisi bir bıçağa sahip, kapalı bir silindirdir. Düzeneğin döndürülmesi ise silindirin alt girişine girmiş olan suyu yükseltmeye fayda. Kısaca bu aygıtı elle basitçe çevirerek, tesirli bir su elde etme formülü oluşturulabilir. 

Arşimet vidası artık elle çalıştırılmıyor olsa da günümüzde hâlâ kullanışlıdır. Sulama sistemleri bu buluşun ortaya çıktığı günden bu yana, Arşimet vidasından geniş ölçüde faydalanmıştır.

Bilgisayar mı yoksa bir makine mi olduğu tartışmalı olan o buluş: Antikythera.

İcadının MÖ 100 ile MS 200 yılları ortasında olduğu iddia olduğu Antiktyhera düzeneği, 82 kesime ayrılmış ve dünyanın dört bir tarafından araştırmacılar tarafından incelenmiştir. 

Bu aygıt kendi tipinde keşfedilen en eski teknolojidir ve geç Helenistik Yunanistan’da teknolojinin gelişimi için hayati bir delildir. Ayrıyeten bu sistem, fizikçi Derek John de Solla Price tarafından incelenmiş ve hesaplama kabiliyetinden ötürü günümüz analog bilgisayarlarına benzetilmiştir.

Bilgisayar olarak isimlendirilmesinin ötesinde ise bu buluş, Yunanların Güneş, Ay ve başka gezegenler üzere gök cisimlerinin pozisyonlarını işaretlemesine yardımcı olduklarına inandıkları bir aygıttı.

Antik Yunan’ın elbet en büyük icatlarından biri: Usturlap.

Yunanların gökyüzündeki gök cisimlerini ölçmek emelli kullandıkları usturlap, Dünya’nın etrafında dönenin Güneş değil, Güneş’in etrafında dönenin Dünya olduğunun teorileştirmesinde büyük katkı sağladı.

Ek olarak MÖ 470 civarında usturlap sayesinde ay tutulmasını gözlemleyen Parmenides, Dünya’nın yuvarlak olduğunu keşfetti ve şayet Dünya’nın gölgesi kavisliyse, bunun Dünya’nın yuvarlak bir hale sahip olmasından ileri geldiğini düşünmeyi başardı.

Bir başka buluş, Antik Çağ’da devasa binaların inşasını mümkün kılan kaldıraç.

Her türlü inşaatta sınırsız kullanıma sahip olan ve hâlâ da o denli olmaya devam eden kaldıracı, MÖ 206’da Arşimet bulmuştur. Yunan bilge; dayanak noktasında yatan kuvveti, yük ve aralık oranlarını ve kolların kullanımının ehemmiyetini ifade eden matematiksel maddeleri ortaya koymuştur.

Ayrıca kaldıran kolu, gemilerin limandan inmesine ve yelken açmasına yardımcı olmak için bile kullanılmıştır. Özetle Antik Yunanların binlerce yıl öncesinde ortaya koyduğu icatlar, bir oldukça değerli ve kimileri şimdilerde hal değiştirmiş olsa da aynı mantaliteyle kullanılmaya devam etmekte.