Apple’ın Açıp Kaybettiği Birtakım Değerli Davalar

Bugüne kadar Apple’ın pek çok kere öbür isimlerle mahkemelerde süründüğüne şahit olduk. Bilhassa patent kelam konusu olunca Apple, soluğu avukatların yanında alıyor. Yüksek Mahkeme’nin sık sık “misafir” ettiği teknoloji devinin neredeyse mahkemeye çıkmışlığı kadar kaybetmişliği var.

Davaların ana kaynağı, Apple’ın patent ihlali konusundaki ısrarcı tutumu. Birden fazla vakit duvara toslayan şirket, geçen yıllar içinde sık sık talihini denemekten geri kalmadı. 

Samsung, paçayı Yüksek Mahkeme sayesinde kurtarmıştı.

Apple, iPhone dizaynlarını kopyaladığı argümanıyla Samsung’un 399 milyon dolar cezaödemesini istedi. Mahkeme, Samsung’dan yana durdu ve dizaynların tamamını değil de sadece makul bileşenleri kapsadığı durumlarda, bir patent ihlalcisinin çalıntı dizaynları kullanan eserlerin satışından elde ettiği tüm kârı her vakit dağıtmak zorunda olmadığına karar verdi.

O sıralar Samsung’un yine iPhone patentlerini ihlal ettiğine ve ayırt edici görünümünü kopyaladığına dair suçlamalar sebebiyle 548 milyon doları Apple’a heba etmek zorunda kaldığını hatırlatalım. Mayıs 2015’te Washington’daki ABD Federal Temyiz Mahkemesi, patent ihlali kararını onadı, fakat iPhone’un görünümünün ticari markalarla korunamayacağını söyledi. Böylelikle Samsung zararın 382 milyon dolarlık kısmını cebine indirdi.

Yok o denli kendine has şarj portu kullanmak…

Apple, kaybedenler kulübündeki yerini bu kez Avrupa Komisyonu’na karşı korudu. Komitenin aldığı karara göre tüm teknoloji şirketleri tek bir şarj portu kullanmak zorundaydı. Yeni kuralların kabulüyle, Apple bundan bu türlü Lightning portu yerine C-Type portunu kullanmak zorunda kalacak.

Aslında yasanın epeyce geleceğe dönük olduğunu söylemeliyiz. Avrupa’da “ortak şarj cihazı” olayının kabul görmesi 10 yıldan fazladır beklenilen bir şeydi. Apple da öteki tüm üreticiler üzere bu kervana katılmak zorunda.

Apple suratını alamayıp Qualcomm’a da musallat olmuştu.

Qualcomm ile olan temel uyuşmazlıkları bitmesine karşın Apple kendini tutamayıp üç adet Qualcomm akıllı telefon patenti iptal etmeye çalıştı. Tabii Yüksek Mahkeme o denli düşünmüyordu. Şirketler, 2019’da mutabakata vardı. Mutabakat milyarlarca dolara tekabül ediyor ve Apple’ın iPhone’larda Qualcomm yongalarını kullanmaya devam etmesine müsaade vermesine yönelik hususları kapsıyordu.

Anlaşmadan sonra Apple’a binlerce Qualcomm patenti lisansı verildi ve patent şurası davaların devam etmesine müsaade verdi. Kurul 2020 yılında patentleri onayladı ve Apple, lisansın müddeti dolsa bile 2025’te bile yine dava açabileceği için, itiraz hakkı var sanarak Federal Devre Mahkemesi‘ne koştu. Federal Devre Mahkemesi ise yasal hakların yetersiz olmasından dolayı itirazı reddetti.

14 çalışanlı VirnetX şirketiyle bile mahkemeye çıkmıştı.

iMessage, FaceTime ve öbür bilindik yazılımların Apple’a ilişkin olduğunu düşünüyorsanız oldukça yanılıyorsunuz. Patentlerin sahibi şirket o periyot bilindik değildi ve 5.000 dolara kiraladığı ofisinde 14 çalışanıyla birlikte patentlerini başka firmalara lisanslama ve bu lisansı ihlal edenlere dava açarak para kazanıyordu. Eh, biraz Apple’dan feyz almış.

2012’de mahkeme, VirnetX‘e ilişkin olan 80 patentten 4’ünün Apple tarafından ihlal edildiğine hükmedip 368 milyon dolar tazminata hükmetmişti. Fakat Apple son kozunu oynayarak temyize gitti. VirnetX, kâfi delil gösteremediği için tazminatı alamadı. Tam kaybetmiş diyemeyiz lakin Apple’ın, yeni heyetin aldığı karara nazaran belirlenenden daha fazla para ödemesi gerekiyordu. Şirket bu parayı ödemese de VirnetX’in payları o periyot ikiye katlandı.

Telefonları şarj aleti olmadan satıp kâr ettiğini sanırken 19 milyon ödemeye mahkum olmuştu.

Mahkeme kapıları Apple’ın yüzüne bir sefer daha Brezilya’da kapandı. São Paulo eyalet mahkemesi, Brezilya’da şarj aygıtı olmadan iPhone satışı yapma kararından ötürü teknoloji devine 100 milyon Brezilya reali (19 milyon dolar) para cezası verdi.

Davayı yöneten hakim, telefon kutularının içinden şarj aleti çıkmaması olayını “istismar edici bir uygulama” olarak nitelendirmişti. Apple bu hususta Brezilya makamlarıyla bir türlü anlaşamıyor. 2021’de, São Paulo tüketiciyi muhafaza ajansı, iPhone 12 kutusundan güç adaptörünü çıkarması nedeniyle Apple’a yaklaşık 2 milyon dolar daha ceza kesti.

Ve en can alıcısı… ‘Batterygate’ skandalında milyonlar havada uçuşmuştu.

Çeşitli iPhone modellerinde meydana gelen kasıtlı performans yavaşlatmaları, Apple tarafından “batarya sıhhatini korumak için atılan bir adım” diye yalanlandı. Apple CEO’su Tim Cook, sonradan yaptığı açıklamada performans düşürmenin şeffaf bir halde yapıldığını söyledi. Hatta “bazı müşterilerin ruhu bile duymuyor” biçiminde bir yorumu vardı.

Mart 2021 yılında görülen davanın sonunda Apple, mevzuyu kapatmak için en az 310 milyon dolar ödemeyi teklif etti. Doğal bu ölçü sonlara hakikat 2,2 milyar doların üzerindeydi ve mağdur olan kullanıcılar 2 yıldan fazladır ödeme almayı bekliyordu.

Büyük şirket, çok büyük sorumluluklar… Bazen nerede durmak gerektiğini bilmek de lazım… Umalım ki Apple, epey davadan kendine bir ders çıkarmış olsun.