Araç Satışında “6 Ay, 6 Bin Kilometre” Kuralına Uymayanlara Ne Kadar Ceza Kesildiği Aşikâr Oldu (Küfür Etseniz Daha Caydırıcı Olurdu)
Ticaret Bakanlığı, Türkiye’de akıl almaz bir hal alan otomotiv kesimi ile ilgili açıklamalarda bulundu. Yapılan düzenlemelere ait kontrollerin sürdürüldüğünü açıklayan bakanlık, bugüne kadar 61 milyon 237 bin 287 TL para cezası kestiğini açıkladı. Gelen o düzenlemelere ve kesilen cezalara kalem kalem bakalım.
COVID-19 pandemisi nedeniyle sıfır otomobile ulaşmakta yaşanan badireler, birinci kademede stokçuluk ve “6 ay 6 bin kilometre” sonu ile önlenmeye çalışıldı. Lakin bunların yetersiz olduğu geçtiğimiz ay anlaşılabildi. Ticaret Bakanlığı bu defa de liste fiyatının üstünde para talep eden bayilerle ilgili yeni bir düzenleme yaptı. Ancak görünen o ki kanunlara karşı gelmek, araç satıcıları için daha kârlı bir durum. Neden bu türlü dediğimizi az sonra anlayacaksınız.
“6 ay 6 bin kilometre” kuralını aşanlara 35 milyon TL para cezası kesildi!
Geçtiğimiz yıl yürürlüğe giren bir düzenleme ile sıfır araçların 6 ay ve 6.000 kilometreyi geçmeden ikinci el pazarında satışa çıkarılması yasaklandı. Fakat tabi bu yasaklama çok da işe yaramadı. Bugün ilan sitelerini incelerseniz, tonla sıfır otomobil var. Ticaret Bakanlığı, bu düzenlemeyi ihlal edenlere toplamda 35 milyon 110 bin 527 TL para cezası uyguladığını açıkladı.
Öte yandan; stokçular için de kontroller yapıldı. Haksız Fiyat Kıymetlendirme Heyeti tarafından yapılan incelemelerde, toplam 8 milyon 292 bin 360 TL idari para cezası uygulandı.
Fiyat listesinin üzerinde fiyat çekip, elden para isteyenlere de 17 milyon TL ceza kesildi!
Geçtiğimiz ay yapılan İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik düzenlemesi ise fiyat listesinin üzerinde fiyat talep edilmesini ve elden para istenmesini yasakladı. Fakat birtakım bayiler, bu karara da uymadılar. Ticaret Bakanlığı, bu bayilere 17 milyon 834 bin 400 TL idari para cezası kestiğini, bu bayilerin ikinci el satış lisanslarını da 1 yıl müddetle iptal ettiğini duyurdu. İşte tüm bunları topladığımızda, 61 milyon 237 bin 287 TL’lik para cezası uygulandığını görüyoruz.
Peki neden satıcılar korkmuyor? Gelin anlatalım…
Şimdi sizinle Türkiye’de en çok satan araba olan Fiat Egea üzerinden bir hesap yapacağız. Bu hesaplama sonucunda, cezaların ne kadar küçük çapta olduğunu anlayacaksınız. Haydi başlayalım:
6 ayda kesilen ceza ölçüsü olan 61 milyon 237 bin 287 TL ile yalnızca 110 adet Fiat Egea (bugünkü fiyatıyla – 555 bin 900 TL) satın alabilirsiniz. Lakin 1 Ocak 2023 ile 31 Mayıs 2023 tarihleri ortasında toplam 41 bin 661 adet Fiat Egea satıldı. Diyelim ki satılan tüm Egea’ların yüzde 10 üzere bir kısmı 2. el olarak yeniden satışa çıktı. Yani 4.166 Egea, kurallara uyulmadan ikinci el olarak satıldı. Optimist olalım ve satışa çıkan Egea’ların da tekrar bugünkü fiyatı üzerinden satıldığını düşünelim.
Kesilen cezanın ölçüsü, piyasada dönen paranın yanında devede kulak…
Böylesi bir durumda, 4.166 adet Fiat Egea’dan 2 milyar 315 milyon 879 bin 400 TL para akışı sağlanıyor. Bu para; 2023’te otomotiv satışında kurallara uymayanlara kesilen cezanın neredeyse 38 katı. Tüm bu hesaplamanın tek bir araba modeliyle yapıldığını hatırlatalım. Yıl boyunca yüz binlerce sıfır araba satışı gerçekleştirildi ki bu; satılan her 100 arabadan 1’i bile kurallara muhalif formda ikinci elde satışa çıksa binlerce araba manasına geliyor. Dolayısı ile verilen cezanın, piyasada dönen paranın yüzde 1’ine bile tekabül etmediğini varsayım edebiliriz. Cezaların caydırmama nedeni muhtemelen bu…