Attığı Oklarla Tanrıları ve İnsanları Birbirine Aşık Eden Yunan Mitolojisi Tanrısı: Eros

Hani birini gördüğünüz zaman ansızın kalbimden vuruldu diyerek amansız bir aşka tutulursunuz ya, işte Yunan mitolojisine göre onun nedeni Eros’tur. Modern dönemde bir bebek olarak çizilse bile orijinal hikayelerinde son derece yakışıklı bir genç olan aşk tanrısı Eros kimdir yakından bakalım ve onu bugüne getiren hikayelerden bazılarını görelim.

Aşk ne güzel şey değil mi? Birini görür ve ansızın kalbimizden vurulduk gibi hissederek amansız bir sevdaya düşeriz. Yunan mitolojisindeki hikayelere baktığımız zaman iki insanın birbirine aşık olmasının nedeni aşk tanrısı Eros’un oklarından bir tanesidir. Çoğu zaman ansızın ortaya çıkan aşk olgusuna anlam yüklemeye çalışan Antik Yunanlılar, böyle bir duygunun olsa olsa aşk tanrısı Eros tarafından geldiğine inanırlar.

Eros hakkında günümüze kadar gelen sayısız hikaye var. Bunlardan her birinde aşk tanrısının var oluşu, yaptıkları ve hatta görüntüsü bile değişiyor. Ortak olan en önemli nokta ise onun aşıkların tanrısı olduğudur. Eski inanç, yeni mitolojik hikaye olan Eros binlerce yıl önce anlatılmış olsa bile bugün hala popüler kültürde etkilerini görmek mümkün. Gelin aşk tanrısı Eros kimdir yakından bakalım ve onu bugüne getiren hikayelerden bazılarını görelim.

Yunan mitolojisindeki aşk tanrısı Eros kimdir?

Antik Yunanlılar döneminin dini bir inanç sistemi olan ve hikayeler aracılığıyla dilden dile aktarılan olaylar günümüze kadar gelerek Yunan mitolojisinin temellerini oluşturmuşlardır. Söz konusu inanç sisteminde insan aklımızla o dönem tam olarak çözemediğimiz konular bir tanrıya atfedilmiş ve neredeyse her duygu ve eylem için bir tanrı figürü yaratılmıştır.

İşte Yunan mitolojisinde aşkı anlamlandırmak için kullanılan tanrı da Eros’tur. Aşkın, şehvetin, tutkunun, erotizmin tanrısı olan Eros, Roma mitolojisindeki Cupid’in karşılığıdır. Erotik kelimesinin kökeni de Eros adından gelmektedir. Orijinal hikayelerinde genç ve yakışıklı olarak resmedilen Eros, Helenistik dönemden sonra bir bebek olarak resmedilmeye başlamıştır.

Eros ne yapıyor?

Eros’un unvanı zaten ne yaptığını açık bir şekilde ortaya koyuyor, o bir aşk tanrısı. İnsanlığın var olduğu günden yok olduğu güne kadar doğal olarak sürecek üremenin sembolü. Bu nedenle aşk, tutku, şehvet gibi duygulardan da sorumlu. Bazen alev kollu olarak resmedilse de Eros çoğu zaman pek çok Yunan mitolojisi tanrısı gibi insana benzer ve sihirli oklarıyla insanları birbirine aşık eder.

Eros’un ortaya çıkış amacı da tam olarak budur. Çünkü hepimizin bildiği gibi aşk ve tutku gibi duygular çoğu zaman herhangi bir nedene bağlı olmadan ortaya çıkan ve kişiyi sanki gerçekten kalbinden vurulmuşa çeviren duygulardır. Bu karmaşayı çözemeyen Antik Yunanlılar, insanları ve tanrıları birbirine aşık eden olsa olsa aşk tanrısı Eros’un oklarıdır demişlerdir.

Aşk tanrısı Eros’un ortaya çıkış hikayesi:

Yunan mitolojisinde karşımıza çıkan tüm tanrıların ve tanrıçaların belirli ortaya çıkış hikayesi vardır. Eros ise bunlardan bir tanesi değildir. Çünkü aşk nasıl ki herhangi bir nedene bağlı olarak ortaya çıkmıyor, Yunan mitolojisi hikayelerine göre de Eros’un bir ortaya çıkış nedeni yok. Aşk tanrısı Eros, dünya ve insanlarla birlikte ortaya çıkmıştır.

Farklı hikayelere baktığımız zaman ise karşımıza bir orijin hikaye çıkıyor. Buna göre güzellik tanrıçası Afrodit yaratılırken etrafında oluşan köpüklerden iki tanrı daha ortaya çıkmıştır. Bunlar Eros ve Anteros’tur. Eros, insanları ve tanrıları birbirine aşık ederken Anteros, bu aşka karşılık vermeyen insanları ve tanrıları cezalandırmaktadır.

Bazı hikayelerde Afrodit’in oğlu olduğundan bahsedilen Eros, Afrodit’in en sadık hizmetkarlarından bir tanesidir. Afrodit kadınların aşkını temsil ederken Eros erkeklerin aşkını temsil etmektedir. Kronos, Zeus’u yemeye gittiği zaman Zeus’a haber verdiği için Eros’un Kronos tarafından yakalandığı ve kanatlarının yendiği şeklinde hikayeler de vardır.

Eros’un aşkı Psyche:

Eros hakkındaki pek çok hikayeye baktığımız zaman oklarıyla insanları ve tanrıları birbirine aşık ettiği ancak o okların kendi üzerinde bir etkisi olmadığından bahsedilir. Ancak bir hikaye vardır ki aşk tanrısı Eros’un bile dünya güzeli bir ölümlü kadına aşkından bahseder.

Hikayeye göre Psyche isimli bir kadın yaşarmış. Bu kadın o kadar güzelmiş ki Afrodit onu delice kıskanmış ve Eros’a bu kadını çirkin bir yaratığa aşık etme görevi vermiş. Eros, görevi yerine getirmek için kadının yanına gittiği zaman oracıkta ona aşık oluvermiş.

Eros, Psyche’yi Afrodit’ten saklamak için bir büyü yapmış ancak bu büyü bozulmuş. Eros, Afrodit’ten af dilemiş. Afrodit, Psyche’ye başarması imkansız olan üç tane görev vermiş. Diğer tanrıların yardımıyla bu üç görevi de yerine getiren Psyche, ölümsüzlükle ödüllendirilmiş.

Eros’un diğer tanrılarla olan ilişkileri:

Yunan mitolojisinin kaynağı olarak kabul edilen sayısız eserde aşk tanrısı Eros ile diğer tanrılar arasında yaşanan ilişkilerin çatışma dolu olduğunu görüyoruz. Çünkü Eros’un attığı oklar, en yüce tanrıları bir amansız bir sevdaya düşürecek güçtedir. Baş tanrı Zeus, Apollo, Hades ve hatta birlikte çalıştığı Afrodit bile Eros’un oklarından nasibini almıştır.

Ne var yani tanrılar da aşık olsun işte diye düşünebilirsiniz ancak bu karakterlerin dünyayı yönettiklerini unutmayın. Seneca, Phaedra adlı eserinde Eros’un okunun Zeus’u sönmeyen alevlerle yani aşkla yaraladığını anlatır. Aynı eserde Eros’un okları yüzünden pek çok tanrının cennetten kovulduğundan ve yeryüzünde yaşamaya mahkum edildiğinden bahsedilir.

Antik Yunan’da Eros figürü:

Helenistik dönem sonrası aşk tanrısı Eros, çoğu zaman kanatlara sahip küçük bir çocuk ya da bebek olarak resmedilmiştir. Ancak ortaya çıkış hikayesinde gördüğümüz gibi aslında Eros genç ve yakışıklı bir erkektir. Üstelik tek yeteneği de insanları ve tanrıları birbirine aşık etmek değildir. Eros aynı zamanda vahşi hayvanları da evcilleştirebiliyordu.

Eros’un vahşi hayvanları evcilleştirebilme becerisi nedeniyle Antik Yunan döneminde yanında keçiler, tavşanlar, kaplanlar ve aslanlar varken resmedilmiştir. Elbette bu figürlerde aşk tanrısı olduğu unutulmamış ve yanına güller eklenmiştir. Yapılan heykellerinin büyük bir bölümünde Eros o kadar güzel gösterilmiştir ki bazıları mükemmelliğin karşılığı olarak Eros’un görüldüğünü düşünür.

Modern dünyada Eros:

Modern dünya için Eros artık tartışmasız bir şekilde aşkın sembolüdür. Popüler kültürde de kendine yer bulan bu karakterin adıyla sayısız marka vardır. Çoğu marka Eros ismini kullanarak ürünlerinin tutkulu çağrışımlar yaptığını düşünürler. Elbette aşkın vazgeçilmezi olan Sevgililer Günü’nde de Eros unutulmaz ve sayısız ürün üzerinde isim ya da görsel olarak karşımıza çıkar.

Attığı oklarla tanrıları ve insanları birbirine aşık eden Yunan mitolojisindeki aşk tanrısı Eros kimdir sorusunu yanıtlayarak onu bugüne kadar getiren hikayelerden bazılarını anlattık. Eros’un oklarından nasibini almış okuyucularımız yorumlarda düşüncelerini paylaşabilirler.