Avrupa’nın Anadolu Toprakları İçin Birinci Kez ‘Türkiye’ İsmini Kullandığı Miryokefalon Savaşı’nın Sinemaları Aratmayan Kıssası

Anadolu’da Türk hakimiyetinin nasıl kurulduğunu biliyor muydunuz? 1176 tarihinde Anadolu Selçuklu Devleti ile Bizans İmparatorluğu epeyce büyük bir savaş vermiştir. II. Kılıçarslan ve I. Manuel Komnenos ortasında geçen bu savaşın Türklerin galibiyetiyle sonuçlanmasından sonra Anadolu’nun hakimiyeti Türklerin olmuştur. Bu sayede Anadolu’nun Türkleşmesinin de önü açılmıştır.

Tarih kitaplarında Türklerin birinci sefer Malazgirt Savaşı ile Anadolu’ya yerleştiği yazmaktadır. 1176 tarihinde ise “Yurt Tutan Savaş” olarak da bilinen Miryokefalon Savaşı’nın zaferiyle Türkler Anadolu’da hakimiyet kurmuşlardır. Yazımızda ise Miryokefalon Savaşı’nın öyküsünden ve ehemmiyetinden, hangi hükümdarların devrinde gerçekleştiğinden ve sonuçlarının neler olduğundan bahsediyoruz!

Türklerin Anadolu’da hakimiyet kurduğu Miryokefalon Savaşı’nın hikayesi:

Türkler Malazgirt Savaşı’nı kazandıktan sonra Anadolu’ya yerleşmeye başlamıştır. Bu yerleşme durumu kolay bir biçimde gerçekleşmemiştir. Türkler Anadolu’ya yerleştikleri vakitlerden itibaren Bizans İmparatorluğu ile uğraş etmişlerdir. Türkler ve Bizans İmparatorluğu arasındaki çabanın bir sonucu olarak Anadolu Selçuklu Devleti kurulmuştur.

Anadolu Selçuklu Devleti, İznik merkez alınarak 1075 yılında Kutalmışoğlu Süleyman Şah tarafından kurulduktan sonra Selçuklu Türkleri’nin siyasetlerine karşı Bizanslılar Haçlı Seferleri başlatmıştır. Haçlı Seferleri’nin emeli Anadolu’da Türklerin yayılmasının önüne geçmektir. Anadolu Selçuklu Devleti ise Haçlı Seferler ile çaba sonrasında merkezini İznik’ten Konya’ya taşımıştır. II. Kılıçarslan periyodunda 13 yıllık bir ateşkes antlaşması imzalansa da Anadolu Selçuklu Devleti’nin hudutlarının genişlemesinden huzursuz olan Bizans İmparatorluğu daha evvelce kazandığı toprakları kaybetmemek ismine ateşkes antlaşmasını bozmuştur.

Bizans’ın İmparatoru Manuel Komnenos tüm imkanlarıyla 1176 yılında Selçuklu Devleti’ne karşı bir ordu oluşturarak harekete geçmiştir. Fakat Miryokefalon olarak bilinen Denizli yahut Beyşehir tarafında olduğu iddia edilen bölgede Anadolu Selçuklu Devleti tarafından büyük bir hezimete uğratılmıştır. Bu hezimet sonrasında ise Bizans İmparatorluğu ve Anadolu Selçuklu Devleti tarihi değerli ölçüde değişmiştir.

Anadolu Selçuklu Devleti’nin hudutları genişledi

Miryokefalon Savaşı öncesinde Anadolu Selçuklu Devleti’nin hudutları daha fazla genişlemeye başlaması savaşın nedenlerinden yalnızca biridir. Anadolu’da Türkler kalıcı bir hale gelmekle birlikte Türk birliğinin sağlamlaşması da sağlanmıştır. Bizans İmparatorluğu bu türlü bir durumu kabul etmek istememektedir. Anadolu’da oluşacak bir Türk hakimiyetinin varlığı Bizans İmparatorluğu tarafından tehdit olarak algılanmıştır.

Bizans İmparatorluğu’na karşı akınların sürmesi ve Bizans’ın Anadolu’da Türkleri istememesi bir başka kıymetli bir nedendir. Topraklarını korumak ve Anadolu’da hakimiyet kurmak isteyen Bizans İmparatorluğu Anadolu Selçuklu Devleti’ne karşı harekete geçmiştir. Lakin Anadolu Selçuklu Devleti ve Bizans İmparatorluğu ortasında 1176 yılında gerçekleşen bu savaşta Bizans’ın Anadolu’yu kurtarma hayalleri suya düşmüştür.

Anadolu’daki siyasi istikrarları değiştiren Miryokefalon Savaşı’nın sonuçları:

• Anadolu Selçuklu Devleti’nin zaferiyle sonuçlandı.
• Bizans İmparatorluğu Anadolu’ya hakim olma kanısından uzaklaştı.
• Türklerin Anadolu’da kalıcı yerleşimi sağlandı.
• Anadolu’nun Türkleşmesi başladı.
• Bizans İmparatorluğu Türkler için tehlike olmaktan çıktı.
• Bizans İmparatorluğu taarruz yerine savunmaya geçti.
• Anadolu Selçuklu Devleti kültürel, toplumsal, iktisadi açıdan gelişmeye başladı.

Türkler için dönüm noktası olarak nitelendirilen Miryokefalon Savaşı, Anadolu’daki siyasi istikrarın Türklerin lehine olacak biçimde kurulmasını sağlamıştır. Bizans İmparatorluğu’nun Anadolu’ya hakim olma niyetinden uzaklaşmasına sebep olan bu zafer sonrasında Bizans, topraklarını müdafaaya yönelmiştir.

Bizans İmparatorluğu’nun saldırıdan savunmaya geçmesine sebep olan bu savaş sonrasında Türkler’in yeni yurdu Anadolu olmuştur. Hatta Türkler açısından “Yurt Tutan Savaş” olarak da isimlendirilmiştir. Miryokefalon Zaferi sayesinde Anadolu Türkler için inançlı bir hale gelmiştir. Orta Asya’da oluşan Moğol tehlikesi sebebiyle o bölgeden göç den Türkmen uzunlukları Anadolu’ya gelmiştir. Bu durum Anadolu’nun Türkleşmesini sağlamıştır.

Avrupa kaynaklarında Anadolu ‘Türkiye’ olarak anılmaya başladı

Miryokefalon Savaşı sonucunda Bizans, Türkler için tehlike olmaktan çıkmıştır. Bizans’ın Türkleri Anadolu’dan çıkarma hayalleri de suya düşmüştür. Anadolu Selçuklu Devleti’nin Batı tarafında ilerlemesini mümkün kılan bu savaş sonrasında devlet, iktisadi, toplumsal ve kültürel açıdan da gelişmiştir.

Miryokefalon Savaşı sonucunda Anadolu’da güçlü bir Selçuklu hakimiyeti başlamakla birlikte Anadolu’nun Türkleştiği katılaşmıştır. Tüm dünyaya ispat edilen bu durum sayesinde Anadolu, Avrupa kaynaklarında “Türkiye” ismiyle anılmaya başlamıştır.

Anadolu Türk siyasi birliklerinin kurulmasına yer hazırlayan bu olay Bizans’ın Türkler üzerine düzenlenen son askeri seferi olarak da bilinmektedir. Miryokefalon Savaşı sonuçlarından biri de Bizans İmparatorluğu ve Anadolu Selçuklu Devleti ortasında imzalanan antlaşmaya nazaran Bizans İmparatorluğu vergi vermeye başlamıştır. Ayrıyeten Kütahya ve Eskişehir vilayetleri iki devlet ortasında sınır olarak kabul edilmiştir.

Türklerin lehine sonuçlanan savaşın değerine göz atalım

Miryokefalon Savaşı, Türklerin Anadolu’ya yerleşerek, bu bölgede hakimiyet kurmasını sağlaması istikametinden kıymetlidir. Anadolu’da Selçuklu hakimiyetinin başlamasının yanı sıra Anadolu’nun Türkleşmesine de ön ayak olunmuştur. Bizans İmparatorluğu’nun Türkler için tehdit olarak görülmemesi de bu savaşın değerli yanlarından biridir.

Anadolu Selçuklu Devleti’nin Batı tarafında ilerlemesinin önünü açan Miryokefalon Savaşı, Bizans İmparatorluğu’nun Anadolu’ya hakim olma niyetinden uzaklaşmasını sağlamıştır. Anadolu’nun büyük ölçüde bahtı belirlenmiştir.

Sonuç olarak Miryokefalon Savaşı Türklerin zafer elde ettiği ve Anadolu’nun bahtını değiştirdiği bir savaş olarak tarihe geçmiştir. Türk tarihi açısından epeyce kıymetli olan bu olay birebir vakitte Bizans İmparatorluğu’nun Anadolu’da üstünlüğü kalmamıştır. Avrupa kaynaklarında Anadolu’nun Türkiye olarak anılmasını sağlayan savaşın kıssasını, kimler ortasında gerçekleştiğini, değerini ve sonuçlarını sizlerle paylaştık. Yorumlarınızı bekliyoruz!

Türk tarihini yakından etkileyen ve Selçuklu Devleti’nin resmen kurulmasına yol açan Dandanakan Savaşı’nın kıssası ve değerine ulaşmak için tıklayabilirsiniz: