Bir Süpernova Patlaması, Karanlık Madde ve Karanlık Enerjinin Gizemleriyle İlgili Yeni Bilgiler Sunuyor
Yirmi yıldan uzun bir sürede gözlemlenen süpernova patlamalarını inceleyen bilim insanları, karanlık madde ve karanlık enerji hakkındaki bazı bilinmezleri ortaya çıkarıyor.
Astrofizikçiler, evrenin oluşumu ve evrimi konusunda şimdiye kadarki en detaylı araştırmalardan birini gerçekleştirdi. Pantheon+ olarak adlandırılan bu çalışma ile birlikte uzayı ve evreni anlama şeklimiz değişikliğe uğrayabilir. Zira bu çalışma evrenin yapısı ve evrenin genişleme hızı konusunda yeni bilgiler ortaya koyuyor.
Çalışmaya göre evrenimizin üçte biri çok büyük oranda karanlık madde biçimindeki maddeden, üçte ikisi de karanlık enerjiden oluşuyor. Son birkaç milyar yıllık süreçte de evrenin genişlemesi gittikçe hızlanarak devam ediyor.
Artık kozmosu açıklamak daha kolay olacak
Standart Kozmoloji Modeli olarak bilinen hakim modern kozmolojik teoriler, Pantheon+ ile bir kez daha desteklenmiş olurken, karanlık madde ve karanlık enerji üzerine ortaya atılan alternatif teorileri de bir anlamda ıskartaya çıkarmış oluyor. Modelin en büyük gizemleri olan karanlık enerji ve karanlık madde ile ilgili olarak yapılacak yeni çalışmalar, Pantheon+ üzerinden şekillendirilebilir.
Harvard & Smithsonian’da Astrofizik Merkezi’nde Einstein Araştırmacısı olarak görev yapan Dillon Brout, açıklamasında “Bu Pantheon+ sonuçlarıyla, evrenin dinamikleri ve tarihi üzerine bugüne kadarki en kesin kısıtlamaları koyabiliyoruz. Verileri taradık ve şimdi, evrenin çağlar boyunca nasıl evrimleştiğini ve karanlık enerji ve karanlık madde için mevcut en iyi teorilerin güçlü olduğunu her zamankinden daha fazla güvenle söyleyebiliriz.” ifadelerini kullandı.
Pantheon+ çalışmasında Tip Ia adı verilen beyaz cüce yıldızların süpernovaları incelendi. Bu süpernovalar patladığında 10 milyar ışık yılı mesafeden bile net bir şekilde gözlemlenebilecek şekilde parlamalar yaratıyor, yani bilinen evrenin büyük bir kısmından bu patlamalar görülebiliyor.
Bu çalışmalar evrenin genişleme hızını ortaya koyuyor.
Patlamanın merkezine olan mesafe arttıkça parlama zayıflıyor. Bilim insanları da bu patlamaların kalıntıları ve merkezle olan mesafeleri üzerinden yaptıkları çalışmalarla evrenin genişleme hızını ortaya koymayı başarıyor.
Yeni araştırmaya göre evrenin %66,2’si karanlık enerjiden, %33,8’i ise madde ve karanlık madde karışımından oluşuyor. Bir diğer önemli bulgu ise evrenin genişleme hızı. Yüzde 1.3 hata payıyla yapılan ölçüme göre evren, megaparsek(1 milyon persek, yaklaşık 3,262,000 ışık yılı) başına saniyede 77,3 kilometre hızla genişlemeye devam ediyor.
Araştırmacılar, Pantheon+ çalışması ile evrenin karanlık madde dominant yapıdan karanlık enerji dominant yapıya geçişini gözlemlemenin mümkün olduğunu söylüyor. Araştırmacılar, “Pantheon+ bize karanlık enerjiyi, kökenlerini ve evrimini sınırlamak için bugüne kadarki en iyi şansı veriyor” ifadelerini kullanıyor.