Bir Volkandaki Kızgın Lavların İçine Düşersek Nolur? Ölürüz, Orası Kesin fakat Nasıl Ölürüz?
Oldukça yüksekten bir havuza atlamak, çoğumuz için serinleme noktasında epey keyif verici olsa da birebir yerden lavlarla dolu bir yanardağa atlamak ne yazık ki rahatlatıcı ve serinletici bir aktivite olmaktan çok ötede.
Peki bir volkanın içine girdiğimiz anbaşımıza neler gelecek?
Bırakın bir volkanın içine düşmeyi, aslında ona karşıdan bakmak bile epey ürkütücü ve tehlikelidir.
Çünkü volkan çekirdeğinden yayılan parlak magma, yaklaşık 1000°C sıcaklıklara kadar ulaşabilir. Bu derece, hiç şüphesiz insan bedenini büsbütün cayır cayır yakacak kadar büyük bir sıcaklık manasına gelir. Sıcaklığın yanı sıra yanardağların etrafı, ona yaklaşan herkesi öldürmeye yetecek ölçüde zehirli gazlarla da doludur.
Mesela, yavaş yavaş yanardağın zirvesine tırmandığımızı düşünelim.
Yukarıya çıktıkça ve volkana yaklaştıkça, kademeli bir biçimde daha sıcak hissetmeye başlarız. Nefes alamayacak kadar bunalır ve mevtle burun buruna geldiğimiz düşünmek kaçınılmaz olur. Zira volkanların kenarları ortalama 500°C’ye ulaşır.
Ayrıca bol ölçüde metan, kükürt, amonyak ve karbonmonoksit solumak durumunda kalırız. Kısaca boğulmaya başlayarak şuurumuzu kaybetmemiz an sıkıntısı haline gelir.
Böyle bir durumdayken volkanın içine kendimizi bırakmamız pek mümkün olmayacağından, bu magma dolu çukura helikopterle atladığımızı varsayalım.
Helikopterden yanardağa gerçekleşecek bu düşüş bir oldukça kısa olacaktır. Zira saniyeler içerisinde oksijen eksikliğiyle karşı karşıya kalırız ve muhtemelen şuurumuzu kaybederiz. Ya sonrası?
Yanardağın içindeki kavurucu sıcaklıktaki magma, sudan milyonlarca kat daha viskoz bir yapıya sahiptir. Bu da bedenimiz magmayla temas ettiğinde, tıpkı havuza yüksekten bir atlayış yapmışçasına sert bir formda çakılacağımız anlamına gelir.
Bu sert yapı, vücudumuzdaki birçok kemiği kıracak kadar sağlamdır. Elbette hasar gören sadece kemiklerimiz de olmayacak. Paramparça olmuş akciğerler ve iltihaplı bir cilt de bir volkanın içine düştüğümüzde başımıza geleceklerden.
Saniyeler içinde kemiklerimize ilişkin modüller ve küllerimiz, lavın en doruğuna kadar yükselecektir. Yani bir yanardağın içine girdiğimizde çıkmanın tek yolu, küllerimizi içeren bir vazoya girmek olur.
Fakat şaşırtan bir biçimde hayatta kalanlar da yok değil. Örneğin 2007’de bir bekçi, yanardağın içine düştü lakin kendini kurtarmayı başardı. İki bacağında ve bir kolunda önemli yanıklar vardı ancak yaşamaya devam etti. Pekala nasıl?
Bu fecî sıcaklıktan kurtulmasının temel sebebi, düştüğü lavın natrokarbonatit lav olmasıydı. Karbonlu bir lav tipi olan natrokarbonatit, öteki lavların yarısı kadar bir sıcaklığa sahiptir ve buradan kurtulmak, bir bakıma daha kolaydır. Ama elbette bu büyük bir istisna.