Birden fazla Hayvan Doğar Doğmaz Koşabiliyorken İnsan Yavruları Neden Bu Kadar Aciz Bir Halde Doğuyor?
Doğumdan kısa bir müddet sonra atlar yürüyebilir, birkaç haftalık yavru kediler annesinin yemek arayışı sırasında yalnız kalabilirken bebekler, uzun yıllar boyunca bakıma muhtaç haldedir.
Doğumun 9 ay sonra gerçekleşmesi ve başka primat cinslerine nazaran yeni doğan insan beyninin nispeten daha az gelişmiş olması, bugüne kadar birtakım evrimsel süreçlere dayandırıldı. Lakin yapılan bir araştırma bunun aksini düşündürecek sonuçlar sundu. Bir gecede yılların hipotezi çürür mü dersiniz?
Dört ayaktan iki ayağa uzanan evrimleşme sürecimiz
Atalarımızın iskeletleri, milyonlarca yıl dört ayağı üzerinde yürüyen ve daha küçük başı olan bir canlıdan bugüne evrildi. İki ayaklı dik bir konuma geçmek, vücudun geniş bir kafayı desteklemesi de demek. Aslında bu da iki ayak üstünde yürümenin dezavantajlarından biri. Görüş açısı genişlerken sırt ve boyun ağrılarının kendini göstermesi de başka aksilikler ortasında sayılabilir.
İskeletin büyük bir kafayı desteklemesinin en büyük dezavantajını bayanlar yaşadı. Dik duruş, daha dar kalça demek oldu. Bu da doğum kanalını daraltan değerli bir fizikî özellikti. Kafatası ve beyni daha küçükken erken doğum yapan bayanlar hayatta kaldı. Bu da aslında bir yandan doğal seçilimi oluşturdu. Hayati sistemleri daha tam gelişmemiş beşerler, erken doğan beşerler haline geldi.
Eğer evrimleşme olmasaydı ve beşerler nörolojik açısından şempanzeler üzere doğsaydı hamileliğin en az iki kat daha fazla uzun olması demekti. Bu da hamilelik sürecini 18 ila 21 aya çıkaran bir süreç olurdu.
Bebeklerin beyni, doğum kanalına girebilecek kadar gelişir.
Kadınların leğen kemiğinin boyutunun daha büyük olması yürümelerini engelleyebilirdi. Bugüne kadar gelmiş kanıya nazaran bebeklerin beyni yalnızca doğum kanalına sığabilecek kadar büyür. Bu yüzden de 18 ay değil 9 ayda doğum gerçekleşir.
Bebeklerin doğduğu anda beyni, yetişkin bir beynin %30’undan daha az olur. Böylece dar kanaldan geçebilirler. Bakıma muhtaçlığın nedenlerinden biri olan bu durum, rahimden çıktıktan sonra olağana dönmeye başlar. Beyin gelişimi doğduktan sonra devam eder ve bir yılın sonunda ortalama 2 katı olur.
Yapılan bir araştırma, bugüne kadar gelmiş bu sürece meydan okuyabilir.
Rhode Island Üniversitesinden Holly M. Dunsworth ve meslektaşları “obstetrik ikilem” hipotezini test etti ve olaya farklı bir açı kazandırdı. Hipoteze nazaran bayan leğen kemiğinin erkeğinkinden daha geniş olması, yürüme ve koşma üzere aksiyonlarda erkeklere oranla daha fazla enerji gerektirdiği tarafında. Araştırma makalelerinde ise daha geniş leğen kemiğinin bu türlü bir durumu ortaya çıkarmadığını belirttiler.
Dunsworth, ayrıyeten insan beyninin şempanze düzeyine (insan beyninin yetişkin boyutunun %40’ı) ulaşması için pelvis boyutunun yalnızca 3 cm kadar genişlemesi gerektiğini de belirtti. Bu da aslında günümüzdeki bayanların olağan pelvis aralığı dahilinde kabul edilir. Bahsedildiği üzere bayanların daha fazla güç harcaması gerektiği hipotezini de çürütmüş oluyor.
Bebekler, annelerin metabolik kapasitesine ulaştığında doğarlar.
Dunsworth ve meslektaşları, bebeklerin neden dokuz ayda doğduklarına öteki bir açıdan da karşılık verdi. Dunsworth, kadınların metabolik kapasitesi olduğunu ve bu kapasite dolduğunda da bebeklerin dünyaya geldiğini söyledi.
Kadınlar, hamileliğin birinci altı ayında olağan süreçlerini devam ettirmek için iki kat güç harcarlar, bebeğin büyümesi ile de bu güç artış gösterir. Azamî metabolizma suratının 2 ila 2,5 kat ortasında olması da dokuz aydan sonra bayanların güç dönüşümünü sağlayamayacakları manasını taşır.
Uzun yıllardır müddet gelmiş obstetrik ikileminin aksini argüman eden bu araştırma, tüm hipotezi yok edemese de tekrar de araştırmacılar bu argümanların bir müddet sonra geçerli olacağını düşünüyor.