Birinci Büyük Toplumsal Medya Platformu "Orkut"a Ne Oldu?

Birinci Büyük Toplumsal Medya Platformu “Orkut”a Ne Oldu?

Orkut Büyükkökten. İlkokul ve lise eğitimini Konya’da tamamladı. Sonrasında Bilkent Üniversitesinin Bilgisayar Mühendisliği kısmını kazandı. Yüksek lisans eğitimi için de hayatını değiştirecek bir karar verip, ABD’deki Stanford Üniversitesine başvurdu, kabul edildi. 

Büyükkökten’in mesleği çok süratli başladı, zira Google ve Microsoft’tan iş teklifleri aldığında, yüksek lisans eğitimini yeni tamamlamıştı. Microsoft, o devirde hazırlığını yaptığı tablet aygıtları için iş teklif etmişti. Genç Orkut ise yaşadığı yere çok yakın olan Google’ın teklifini kabul etti.

Büyükkökten, 2002 yılında Google’da yazılım mühendisi olarak işe girdiğinde, dünya milenyum çağına yeni girmişti; şimdi akıllı telefonlar bile ortalıkta yoktu.

Google’ın hala devam ettirdiği, çalışanlarının şahsî gayeleri için koşturmalarını sağlayan idare sistemi, Büyükkökten’e yaradı. Bu sistem, mesai saatlerinin %20’sini çalışanların kendi projelerine ayırmalarına imkan tanıyordu. Orkut Büyükkökten, kendi ismiyle geliştirdiği, dünyanın birinci toplumsal ağlarından biri olan Orkut.com’u bu vakit diliminde kurmuştu. 


İlkokuldaki bir müsamerede, elinde gitar tutan Orkut Büyükkökten

Dünyanın Facebook’tan evvelki en büyük toplumsal ağı Orkut neden kapatıldı?

Görsel: Orkut Büyükkökten(solda), Google’ın zirve isimleri Larry Page, Sergey Brin ve Marissa Mayer ile birlikte.

Orkut.com projesi Google’ın dikkatini çekince Büyükkökten, şirketinden büyük dayanak aldı. Toplumsal ağ Orkut.com dünya çapında 300 milyon kullanıcıya ulaştığında, Stanford Üniversitesinin bir yurt odasında geliştirilen Facebook da yükselişe geçmişti. Orkut.com, 300 milyon kullanıcıya ulaştığında Facebook bir bebekti; öyle ki Facebook’un tıpkı kullanıcı sayısına ulaşması 2009 yılında gerçekleşti.


Orkut Büyükkökten ve Orkut.com ekibi

Aradan geçen yıllar, toplumsal medya terimini hayatımıza sokan Facebook’tan tarafa oldu. Facebook, büyük bir süratle gelişirken Orkut.com yerinde saymaya başladı. 

Büyükkökten, 2008 yılında Orkut.com grubundan ayrıldı ve Google’da daha üst bir kademe olan eser yöneticiliğine geçiş yaptı. Burada daha sonraları Yahoo’ya geçiş yapacak olan, Google’ın bugünkü “Google” olmasını sağlayan en büyük isimlerden Marissa Mayer ile birlikte çalıştı. Büyükkökten, eser yöneticisi olarak Google’ın vizyonunu ve tasarım anlayışını değiştiren isimlerden oldu. 


Google eser müdürü olan Büyükkökten, mevkidaşı Marrissa Mayers ile birlikte 

Orkut.com’un tanınan olduğu devirde internet ve toplumsal ağlara erişim bilgisayarlarla sonluydu. Beşerler bu türlü tecrübelerle yeni tanışıyorlardı. Bugün toplumsal medyanın en çok kanalize edildiği yer ise taşınabilir aygıtlar oldu. Orkut.com bu değişimi geçiremedi. 

2014 yılına yanlışsız Google, artık direkt kendisiyle rakip olmaya başlayan Facebook’a karşı Orkut.com’u parlatmak istedi. Bunun için çok sayıda strateji denense de Google, global çapta bir Türk mühendis aracılığıyla birincileri başardığı alanda, liderliği Mark Zuckerberg’e kaptırdı.

Orkut.com ağı gözden düşmeye başlayınca Google, toplumsal medya için yeni bir projesi olan Google+ ağını devreye soktu. Bir müddet Orkut.com ve Google+ kullanıcıları birebir hesap üzerinden irtibat kurdular.

Eylül 2014’e geldiğimizde Orkut.com’un fişi çekildi. Google, yoluna Google+ ile devam etme kararı aldı. 

Büyükkökten, yeni projesi Hello.com’u Orkut.com’a manevi bir halef olarak gördü. İnsanları gerçek kimlikleri ve oldukları haliyle bir ortaya getirecek bir toplumsal ağ inşa etmek istiyordu. Büyükkökten, hiçbir vakit Facebook, Twitter yahut Instagram’da gerçek arkadaşlar kazanılmadığına inandı.

Bu mecralarda kullanıcılar, yalnızca bildikleri ve tanıdıkları şahıslarla bağlantı kuruyorlar, arkadaşlarına ve onları takip eden insanlara kendilerini tabir ediyorlardı. Hello.com ise gerçek dünyadaki fizikî ortamı benimsemedi, daha fazla ortak ilgi alanları, pozisyon, prestij ve kişilik üzerine bir arkadaşlık sitesi olarak ön plana çıktı.


Büyükkökten’in kurucusu olduğu Hello.com ekibi

Hello.com, geçtiğimiz yıllarda Hindistan’da önemli bir kullanıcı kitlesine sahip olan toplumsal ağdı. Bünyesinde Google’dan transfer ettiği mühendisleri çalıştırıyordu. Şirket birebir vakitte Google Cloud Platform’u kullanarak eski Orkut.com günlerine göz kırpıyordu. Büyükkökten, kendi motivasyonunu şu kelamla açıklıyor:

“Hatırı sayılır bir tesiri olan, dünyayı daha güzel bir yer haline getiren biri olmak istiyorum.”

Orkut Büyükkökten, Konya’nın bağrından yetişmiş bir genç olarak, Mark Zuckerberg’den evvel dünyayı değiştirmek üzereydi. Sonu beklediğiniz üzere olmayan bu kıssa, tahminen de ülkemizdeki koşullardan yakınan ve bunu mazeret edip çalışmayan pek çok beşere örnek olabilir.

Girişimcilik, yeni fikirlerin uygulanması üzere ülkemiz gençlerinin büyük kısmına “ütopik” gelen maceralar, coğrafi mukadderatı yenmek için rehber olabilirler. Hakkını vererek çalışan herkes, Orkut Büyükkökten üzere dünya devlerinin gözünde pahalı bir noktaya gelebilir.