Birkaç Dakikada Bile Sizi Öldürebilecek Olan Göl
Güneybatı Çelyabinsk bölgesinde olup, Rusya’nın doğusunda kalan ve Kazakistan hududuna da yakın olan Karaçay Gölü, “Dünyanın en tehlikeli su birikintisi” olarak anılmayı başarmış vaziyette.
Peki bu gölü bu derece riskli yapan nedir ve Karaçay’ın varlığının bize ne çeşit tesirleri bulunmakta daha yakından bakalım.
Karaçay, 1951 ile 1953 yılları ortasında Sovyetler Birliği’nin en büyük nükleer silah tesislerinden biri olan Mayak Plütonyum Fabrikası’nın (Chelyabinsk-65) radyoaktif atıklarının boşaltıldığı küçük bir göldür.
Bu göl büsbütün radyoaktif tortuyu kıyıdan uzak tutmayı amaçlayan betonlarla doludur ve yüzeye yakın kalıcı ve kuru bir nükleer atık depolama tesisi vazifesi görür. Araştırmacılar da bu gölü, içerisinde çok sayıda tehlikeli husus bulunduğundan gezegendeki en kirli nokta olarak kabul eder.
Rus hükümeti, 1990’lara kadar Mayak Plütonyum Fabrikası’nı görmezden geldi ve göle çeşitli atıklar boşaltılmaya devam edildi.
Ancak bu yok sayımın sonuçları epey ağır oldu ve Mayak’ın varlığı resmen kabul edildiğinde, burayı çevreleyen bölgede kanser hadiseleri %21, doğum kusurları %25 ve lösemide %41 artış yaşandığı tespit edildi.
Yakınlardaki köylere su tedariği sağlayan Techa Irmağı bile bu tesirle o kadar kirlenmişti ki yerel halkın %65’i radyasyon kaynaklı çeşitli ağır hastalıklara yakalandı.
Araştırmacılar birçok Kuzeybatı Türk lisanında “kara su” ya da “kara dere” manalarına gelen Karaçay’ın, son derece tehlikeli bir bölge olduğunu söylemekle kalmayıp, Çernobil’den bile daha kirli olduğunu söz ediyor.
Reservoir 9 yahut V-9 su deposu olarak da bilinen Kaçaray Gölü, “Dünyanın en ölümcül su kütlerinden” biri olarak kabul edilir. Suyu o kadar kirli ve tehlikelidir ki gölün içine girmek şöyle dursun yakınlarında dolaşmak bile hayli tehlikelidir.
Karaçay, 600 röntgenlik ölümcül dozda bir radyasyon yayar. Bu olağan radyasyon düzeylerinden 200 bin kat daha fazladır ve bölgede geçirilen 30 dakika bile bir insanı vefata götürmeye hayli kafidir.
Bu ölümcül göl, 1960’larda kurumaya başladı ve 1968’de şiddetli bir rüzgarla birleşerek ortaya çıkan kuraklık, radyoaktif tesirleri bölgeden bir nebze de olsa uzaklaştırdı.
Yarım milyona yakın insan, farkında olmadan bu radyasyona maruz kaldı ve bölgeden sırf 180 bin kişi tahliye edilebildi.
Sonuç olarak Karaçay, 1990’larda içinde bulunan tortuların kaymasının engellenmesi emeliyle, yaklaşık içi boş 10 bin beton blokla doldurulmaya başlandı ve bu proje 2015’te sürat kazanarak tamamlandı.
Bölgenin temizlenip, bu ziyanlı atıklardan tesirlerini büsbütün yitirip yitirmediği şimdi bilinmemekle birlikte; radyasyonun Tetscha Irmağı’nı ve ardından Atlantik Okyanusu’nu da tesiri altına alabileceğinden telaş ediliyor.
Ayrıca Karaçay Gölü, komşu kent ve fabrikalar da dahil olmak üzere dış dünyadan büsbütün kopmuş vaziyette. Araştırmacılara nazaran, enkazı bir yere taşımaya çalışmak yerine gölü olduğu yerde bırakmak çok daha inançlı. İçeri girmenin tek yasal yolu da bir denetim noktasından geçmek.