Bitkilerin “Keşke Bizde de Olsa” Dedirten Yeni Bir Özelliği Keşfedildi: Kendi Kendilerine Aspirin Üretiyorlar!

Yayımlanan yeni bir araştırma, bitkilerin çevresindeki tehlikeler sebebiyle oluşan strese karşı salisik asit ürettiğini ortaya koydu. Bulgular, bitkilerin gittikçe ısınan gezegenimizdeki tehlikelere karşı daha dirençli hâle getirilmesinde işe yarayabilir.

Birçoğumuz, baş ağrısı gibi bizi hayattan soğutan ağrılar ile karşılaştığımızda çözüm olarak ağrı kesicilere yönelir. Şimdi ise bunun yalnızca insanlarda olmadığı; aynı zamanda bitkilerde de benzer bir şekilde yaşandığını ortaya çıktı. 

Yeni bir çalışma, bitkilerin çevresindeki tehlikelerin stresi altındayken kendi aspirinlerini üretebildiklerini gösterdi. ABD’deki Kaliforniya Üniversitesi’nde bulunan bilim insanları tarafından yürütülen bu araştırma, Science Advances üzerinden yayımlandı. 

Bitkilerin çevresel tehlikelere karşı daha dirençli olmasında kullanılabilir

Açıklamalara göre araştırma, bitkilerde görülen bu savunma mekanizmasına ve aspirinin aktif metaboliti olan salisik asitin üretiminin nasıl gerçekleştiğine yakından bakıyor. Salisik asit, insanlar tarafından yüzyıllardır ağrı ve iltihaplanma tedavisi olarak kullanılıyor. Bitkilerde ise düzenleme, patojen savunması gibi durumlarda önemli rol oynuyor. 

Uzmanlara göre bu, fotosentez işleminin gerçekleştiği kloroplastlarda stres gibi faktörlere tepki olarak üretiliyor. Araştırmacılardan Wilhelmina van de Ven de açıklamalarında, “Tıpkı bizim yaptığımız gibi, bitkiler de ağrılar ve sızılar için bir nevi ağrı kesici kullanıyor” ifadelerine yer veriyor. 

Araştırmacılar, bitkilerin stres altındayken gösterdiği karmaşık reaksiyon zincirini anlamak için biyokimyasal analizler yaptı ve sonuçlara ulaştı. Bahsi geçen stres faktörlerinin düşman böcekler, kuraklık gibi şeyler olduğunu söyleyebiliriz. Bu durumlar, bitki türlerinde ölümcül olabiliyor. 

Deneylerde Rockcress (Arabidopsis) bitkisini kullanan araştırmacılar, MEcPP ismi verilen ve parazitlerde görülebilen bir moleküle odaklandı. MEcPP’nin bitkide artması sonucunda ise salisik asidi içeren bir tepkinin tetiklendiği görüldü. Araştırmacılar, bulguların bitkileri gittikçe sıcaklayan gezegenimizdeki çevresel tehlikelere karşı daha dirençli yapmak için kullanılabileceğini söylüyor.