Bugün Burun Estetiği Yaptırabiliyorsanız Nedeni Aslında I. Dünya Savaşı’dır: İşte Plastik Cerrahinin Ortaya Çıkış Hikayesi

Özellikle yüz bölgesindeki bu yara izleri, askerlerin psikolojisini daha da olumsuz etkiliyor ve günün birinde sevdiklerinin yüzüne nasıl bakacaklarını düşünmelerine sebep oluyordu. Bu noktada 20. yüzyılın birinci çeyreğinde tabiplerin kullandığı yollar de pek kâfi değildi.

Ancak tüm bu aksiliklere karşın Harold Gillies isimli bir doktor, yüz yaralanmalarına yönelik yeni bir tedavi tekniği geliştirdi ve plastik cerrahinin bugünlere dek uzanan seyahati başlamış oldu. 

Birinci Dünya Savaşı’nda tabiplerin tedavi prosedürleri, yüz yaralanmaları noktasında hayli kısıtlıydı.

Bu periyotta hekimler, ekseriyetle kaybedilen derileri hesaba katmadan çentikli yaraları dikme yoluna giderdi lakin yara izleri güzelleştikçe deride gerilmeler meydana gelir, bunun sonucunda da korkutucu yüz biçimleri kaçınılmaz olurdu. 

Bunun yanında bilhassa çene bölgelerindeki yaralanmalar ve uygulanan yanlış tedaviler; askerleri, yiyemez ve içemez bir hâle getirirdi. Bu sırada 1915’te Fransa’ya gönderilen Harold Gillies isimli bir doktor, Birinci Dünya Savaşı’nın yol açtığı fecî yüz yaralarına şahit oldu. 

Bu yüz hasarlarına yönelik uygulanan tedavilerin epeyce yetersiz olduğunu düşünen Yeni Zelandalı tabip, İngiltere’ye döndüğünde Cambridge Askeri Hastanesi’nde özel olarak yüz yaralarının tedavi edilmesine yönelik bir koğuş kurdu. 

Hatta bu çeşit yüz yaralanmaları olan askerlerin direkt kendisine sevk edilmesini sağlamak için Fransa’daki sahra hastanelerine haber gönderdi.

Ayrıca Gillies, hastanedeki liderlerini, gelen yaralanma taleplerini karşılayabilmeleri için özel bir hastanenin gerekli olduğuna ikna etti. Maksadına ulaşan tabip, Sidcup’ta The Queen’s Hastanesi’ni kurdu. Bu hastane, dünyada yüz yaralanmaları tedavilerine yönelik faaliyete geçen birinci hastaneydi.

Queen’s Hastanesi’nin gayesi, yaralı askerlerin yüzlerini mümkün olabildiğince düzgün bir duruma getirmek ve daha olağan bir hayat sürdürmelerini sağlamaktı. Hastaların birçok, yüzlerinin korkutucu imajıyla sevdiklerinin karşısına nasıl çıkacağını düşünüyordu.

Harold Gillies bu yaraların iyileşebilmesi için sağlıklı dokunun, eski pozisyonuna geri getirilmesi gerektiğinin şuurundaydı.

Devamında ise rastgele bir boşluk, bedenin farklı yerlerinden alınan dokularla doldurulabilirdi. Gillies, deri grefti ismi verilen bu süreç konusunda epeyce tecrübeliydi. Bu prosedürle, yaralanan kişinin kemik yapısı üzerindeki çalışmalar sonlandıktan sonra yumuşak doku üzerinde yine yapılandırma işlemi yapılabilirdi.

Deri grefti süreci kendi içinde birkaç tekniği barındırıyordu ancak bu tekniklerden en başarılı olanı, yaranın yakınından pedikül ismi verilen büyük bir deri kesiminin kaldırılmasıydı. 

Bu teknikle deri kanadının hür ucu, yaralanma bölgesine yanlışsız sallanıyordu. Böylelikle fizikî irtibatın sürdürülmesi sağlanır, kan hücreleri cilde rahatlıkla ulaşabilir ve greft sürecinin beden tarafından kabul edilme bahtı artış gösterirdi. 

Hekim Gillies, Jutland Muharebesi (1916) sırasında çıkan yangından ağır bir formda yaralanan Willie Vicarage’ı bu teknikle ameliyat etmeye karar verdi.

Hasta, yangında aldığı hasarlar sebebiyle gözlerini kapatamıyor, ağzını açamıyor ve hatta yüzünü hareket ettiremiyordu. Hekim Gillies, yüzün alt kısmını onarmak için Willie’nin göğsünden masonik bir yaka flebi derisi kaldırmayı önerdi. 

Ameliyat sırasında ise pedikül fleplerinin tansiyon altında kendi üzerine kıvrıldığını fark etti ve bunları bir tüpe dikmekte karar kıldı. Böylelikle hastanın kan akışı artışa geçmiş ve enfeksiyon riski de azalma eğilimi göstermişti. 

Ayrıca Harold Gillies’in tüp pediküllü deri grefti tekniği, Kraliyet Donanması teğmeni Walter Yeo üzerinde de denendi.

Walter Yeo, 1916’da Jutland Muharebesi’nde hem üst hem de alt göz kapaklarını kaybetmişti. Yüzündeki hasarlı bölgeleri kapatmak için göğsündeki sağlıklı deri modülleri kullanıldı lakin bedeninde enfeksiyon taşıdığı için tedavisi etaplı bir halde gerçekleştirildi. Ameliyat sonunda teğmenin hayat kalitesi yükseldi ve 5 yıllık bir tedavi sürecinden sonra tekrar vazifesini yapmaya başladı. 

Özetle Birinci Dünya Savaşı sırasında karşılaşılan ağır yaralanmalar, hekimleri giderek daha güç tedavileri denemeye teşvik etti. Gillies’ın bu çalışması da ağır yaralı yüzlerin, yeni bir görünüm kazanmasını sağladı ve bununla birlikte çağdaş plastik cerrahinin temelleri atılmış oldu.