Canlı Yayınların Arkasında Yatan Gerçekleri Anlattık: Küfürler Nasıl Engelleniyor, Yayın Gecikmesi Kaç Saniye Sürüyor?

Canlı Yayınların Arkasında Yatan Gerçekleri Anlattık: Küfürler Nasıl Engelleniyor, Yayın Gecikmesi Kaç Saniye Sürüyor?

Canlı yayınların arkasındaki işleyişin nasıl olduğunu mutlaka merak etmişsinizdir. Bu sektörde çalışan birine merak edilenleri sorduk, oldukça ilginç detaylar öğrendik.

Canlı yayınlar esnasında edilen küfürler aslında çok fazladır ancak bunların çok azı ekrana yansır. Bunlar da çoğu zaman sesçinin yeterince iyi olmamasından kaynaklanır.

İşini iyi yapan sesçi ise canlı yayını pürdikkat takip edip, küfürlü kelime kullanılması gibi durumlarda çeşitli ekipmanlarla sansür uygular. Gelin, bu işin arka planını daha detaylı bir şekilde anlatalım.

Biz canlı yayının eş zamanlı olarak televizyonumuza geldiğini sansak da aslında uydu çıkışı ve dönüşü arasında 7 saniyelik fark vardır.

Buna ek olarak; görüntüyü dondurabilen, sesi kesebilen delay cihazı da canlı yayını 7 saniye geciktirir. Yani görüntü bizim televizyonumuza 14 saniye gecikmeli gelir. Canlı yayın ekibindeki kişiler bizden 14 saniye önce görüp duyar her şeyi. Küfür, uygunsuz hareket vb. durumları gördüklerinde yayına girmeden engel olabiliyorlar.

Delay cihazı aslında meşhur bip sesini koymaz, sadece bir süreliğine sesi keser.

Delay cihazı

Mesela gündüz kuşağı kadın programlarında dikkat ederseniz arada bir cümlelerde kesintiler olur, bunun nedeni sık sık uygunsuz kelime kullanıldığı için delay cihazının aktif edilmesindendir.

Peki maçlarda küfür edildiğinde nasıl bir önlem alınıyor?

Stat içinde edilirse yapacak pek bir şey yok. Çünkü komple taraftara delay uygulanamaz, sesleri yayına ortam sesi olarak girer. Komple yayının sesini kesmek gerekir, bu da çok tepki alır; ki zaman zaman örneklerini görebiliyoruz, özellikle de siyasi sloganlarda görülen bir durum.

Delay cihazıyla sesin yanı sıra görüntü de dondurulabiliyor.

Jimmy kamera

Basma süresine göre ekrandaki görüntü blurlanmaya başlar fakat çok kullanılan bir yöntem değildir. Olay çıkacağı düşünülen yayınlarda, mesela Müge Anlı’da jimmy kameralar en genel açıda durur(kullanılmadığı müddetçe); ya da bir PC’de tanıtım tutulur. Reklam en son çaredir çünkü reklam saatleriyle oynanması tehlikeli ve yasaktır.

Bazen de video veya reklam girince arkada sunucunun sesi duyuluyor, küfür bile edildiği oluyor. Bunun nedenini de açıklayalım:

Girmemesi gereken sesin yayına girmesi genelde sesçinin hatasıdır. Her mikrofonun kontrolü bu kişilerde oluyor, kapatmayı unutursa ses yayına gider. Bazen de ekran yüzleri konuşmaması gereken yerlerde konuşuyorlar.

Peki ekrandaki alt yazılar, bantlar hangi programla tasarlanıyor?

İyi kanalların alt yazılarının tasarımı güzelken, izlenmeyen kanallarınki neden kötü? Kullandıkları programların sürümünden dolayı mı, pahalı olmasından mı?

Yayındaki görüntü üzerine gerçek zamanlı olarak grafik, animasyon ve yazı bindirebilmek için kullanılan sisteme anakumanda KJ sistemi deniliyor. Büyük kanallar Viz Pilot adlı pahalı bir program kullanıyor. Cinegy adlı başka bir programda ise kurgu, akış dizimi, VTR çekme gibi şeyler de yapılabiliyor.

Az izlenen kanalların kötü tasarımlar kullanmasının nedeni, bu gibi programların onların bütçesini aşmasıyla ilgili. Daha ucuz ya da ücretsiz programları kullanıyorlar. Mesela Titlebox ücretsiz bir KJ programı ancak evlerden ırak bir program.

İşte televizyondaki canlı yayınların arka planlarındaki bazı detaylar bu şekilde. Umarız ki bu konuda biraz da olsun merakları giderebilmişizdir.