Çinlilerin Böcek Yemeye Başladığı Karanlık Devir
Çin mutfağı, dünyanın en enteresan mutfaklarından biri olarak öne çıkıyor. Kendine has usulüyle bilinen bu mutfak, farklı bölgelerdeki tarih, gelenek ve kültürlerin çeşitli izlerini taşıyor. Bu izlerden en büyüğü de Büyük Çin Kıtlığı olarak bilinen, dünya tarihinin en büyük trajedilerinden biridir.
Bu devirde beşerler hayatta kalmak için aklınıza gelecek her türlü şeyi tüketmek zorunda kaldı. Gelin, Çin’de yaşanan insanlık tarihinin en karanlık devirlerinden birine yakından bakalım.
1949 yılına kadar Çin, büyük ölçüde tarıma dayalı bir iktisada sahipti.
Çin Devlet Lideri Mao Zedong; yönetime gelir gelmez ülkeyi fakir bir toplumdan dünyanın en büyük ekonomisine sahip ülkelerden biri haline getirmek istiyordu. Bu yüzden, ‘Büyük İleri Atılım’ ismini verdiği, milyonlarca insanın canına mal olacak, endüstrileşme odaklı bir program başlattı.
O vakitler Çin nüfusunun yaklaşık %80’i kırsal alanda yaşıyordu. Yeni hükümet, endüstrileşme programını hızlandırmak için evvel bu insanların topraklarının haklarını elinden aldı. Sonrasında ‘Bağınızı, bahçenizi bırakın; gelin madenlerde, fabrikalarda çalışın” buyruğu verdi. Bu emre uymak zorunda kalan milyonlarca insan, kentlere göç etmek zorunda kaldı.
Kırsalda küçük bir nüfus kaldı ve devlet bu insanları küçük kümelere ayırarak, mahsul yetiştirtmeye başlattı.
Uygulanan siyasetlerin hayli başarılı olduğunu göstermek isteyen ve Lider Mao’ya yaranmak isteyen yetkililer, tarımda üretimin arttığına dair abartılı raporlar hazırlamaya başladı. Gerçekte ise tarım üretimi önemli oranda düşmüştü.
Sahte raporların sonucunda kentlere daha fazla tarım eseri yollanıyor, çiftçilerin kendilerine daha az eser kalıyordu. Tüm bunların üstüne bir de bitkilerin birbirine daha yakın ve daha da derine ekilmesi üzere yanlış tarım fikirleri uygulanmaya başlanınca işler yavaş yavaş çığırından çıkmaya başlamıştı.
Uygulanan yanlış tarım siyasetleri, üretkenliği ve verimliliği büyük oranda azalttı.
Hükümet, bu durumun yaşanmasında, uyguladığı siyasetlerin hiçbir tesiri yokmuş üzere davranmaya ve yanlış siyasetlerine devam ediyordu. Bu siyasetlerden en can alıcısı ve kıtlığın apayrı bir boyut kazanmasına neden olan şey Dört Haşere Kampanyası’ydı.
Mao idaresi, serçelerin tarlalara ziyan verdiği düşünülerekserçelerin öldürülmesi için kampanya başlattı. Lakin, serçeler eserlere bir ziyan veriyorsa, böcekleri yiyerek beslendikleri için tarlaları iki kat koruyorlardı. Bunun farkında olmayan yetkililerin ve halkın yaklaşık bir milyar serçeyi öldürdüğü iddia ediliyor.
Serçelerin öldürülmesinden sonra mahsulleri yiyen öteki hayvanların düşmanı kalmamıştı.
Hal bu türlü olunca çekirge üzere böcekler de tarlaları basmaya başladı. Tüm bu meselelerin üstüne 1959 yılında Çin’in güney kısmı sellerle, kuzey kısmı ise kuraklıkla boğuşmaya başladı.
Yaşanan olaylardan sonra durumu toparlayamayacağının farkında olan hükümet, büyük bir kıtlıkla karşı karşıya olduklarını halka açıkladı.
Artık insanların hayatta kalabileceği kadar bile yiyecek sağlanamıyordu.
Yiyecek stoklarının çalınması nedeniyle hükümet, sert tedbirler aldı ve yiyecek bulmak için milyonlarca insan kentleri terk etmek zorunda kaldı. Lakin kırsal alanlarda da yiyecek bulmak zordu ve milyonlarca insan açlık nedeniyle hayatını kaybetti.
Kıtlığın en vahim sonuçlarından biri, insanların böcek yemeye başlamasıydı. Beşerler, yiyecek bulmak için fare, yılan ve böcekler dahil her türlü yaban hayatını yemeye başladılar.
Bu durum, beşerler ortasında salgın hastalıkların yayılmasına da neden oldu.
Yani, Çinliler için böcek yemek hayatta kalma adına zorunlu bir gereksinim haline gelmişti.
1960 yılında, Mao Zedong, tarım siyasetlerini değiştirerek köylülere daha fazla özgürlük tanıdı. Tarım eserlerinin fiyatını yükseltti ve köylülerin, ürettikleri eserleri özgürce satabilmelerine müsaade verdi. Bu siyasetler, tarım üretiminde bir artışa neden oldu ve yiyecek stokları tekrar oluşturuldu.
1958-1962 yılları ortasında yaşanan bu kıtlık, Çin halkı üzerinde derin yaralar bıraktı. Yaklaşık 45 milyon insanın açlık ve hastalık nedeniyle öldüğü kestirim ediliyor. Çin’in tarihinde bir dönüm noktası olan bu felaketten sonra ülkenin siyasetleri büsbütün değiştirildi lakin böcek yemek bir kültür haline geldi.