Cumhurbaşkanlığı, Haftanın Yalan Olarak Değerlendirilen Haberlerini Açıkladı: Anadolu Ajansı Ödeneği ve Dahası…

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, geçtiğimiz haftanın ‘yalan’ olarak değerlendirdiği haberlerini paylaştı.

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, sosyal mecralarda dezenformasyonu engellemeyi öngören yasayla birlikte Ekim 2022’de “Dezenformasyon Bülteni” paylaşmaya başladı. Söz konusu bülten, Başkanlık tarafından “Yalan” olarak değerlendirilen haftanın haberlerini konu alıyor, bu değerlendirmenin ardındaki gerekçelere yer veriyor.

İletişim Başkanlığınca paylaşılan ve yalan olarak değerlendirilen haberlerin bulunduğu en güncel bülten, 7-13 Kasım haftasında paylaşılan haberlere yer verdi. Başkanlık tarafından yalan olarak değerlendirilen haberler ve gerekçeleri şu şekildeydi:

• Bu içerikteki tüm ifadeler, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığınca tarafından paylaşılan bültenden olduğu şekilde alınmış, hiçbir şekilde değiştirilmemiştir.

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığınca yalan olarak değerlendirilen haberler (7-13 Kasım)

1. Anadolu Ajansı Ödeneğine İlişkin İddialar
2. “Cumhurbaşkanı 305 Çocuğa Dava Açtı” İddiası“Kuduz Meselesi Yalan Çıktı” İddiası
3. “Öğretmenlik Kariyer Basamakları Sınavı Ertelendi” İddiası
4. “İstanbul Sarıyer’de Bir Bahçede 3 Kadın Cesedi Bulundu” İddiası
5. “Gaziray’da Bazı İstasyonlardaki Bağlantı Yolları Tamamlanmadı” İddiası
6. “Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Bazı Harcamaları Personelin Promosyonundan Karşıladı” İddiası
7. “Edirne’de Suriyeliler Bedava Erzak İçin Atatürk Büstü Önünde Toplandı” İddiası

1. Anadolu Ajansı Ödeneğine İlişkin İddialar

Anadolu Ajansı’na ayrılan ödeneğe ilişkin, “İletişim Başkanlığı’nda karanlık para ilişkileri” şeklindeki iddia, kamuoyunu manipüle etmeye yönelik dezenformasyondur.

Türkiye Cumhuriyeti’nin resmi haber ajansı olan Anadolu Ajansı, kurulduğu Milli Mücadele günlerinden bu yana, devlete haber hizmeti vermekte ve bir asırdır, verdiği hizmet karşılığında devlet bütçesinden ödenek almaktadır.

Anadolu Ajansı’nın kuruluşu ile ilgili düzenlemenin de yer aldığı 1341 Senesi Muvazene-i Umumiye Kanunu (1925 Yılı Bütçe Kanunu)’na konulan “Ajansın bir müessesei hususiye tarafından idare ettirilmesine ve bunun için senevi tediye miktarı 150.000 lirayı tecavüz etmemek üzere on seneye kadar taahhüt icrasına Hariciye Vekili mezundur.” hükmüyle, ajansın faaliyetlerini yürütebilmesi için 150.000 lirayı geçmemek üzere devlet bütçesinden ödenek tahsis edilmiş, bu konuda Hariciye Vekaletine yetki verilmiştir.

1926 Yılı Bütçe Kanununda da, “Ajans tahsisatı” olarak Matbuat Müdüriyeti Umumiyesi bütçesine 500 bin lira konulmuştur.

16 Temmuz 1943 tarihli ve 4475 sayılı Kanunla Matbuat Umum Müdürlüğü’nün adı, Basın ve Yayın Umum Müdürlüğü olarak değiştirilmiştir. Anadolu Ajansı’na yapılacak katkıyı düzenleyen 4266 sayılı kanunun birinci fıkrasının sonuna eklenen, “Umum Müdürlük Anadolu Ajansı nezdinde daimi bir murakıp bulundurur” ifadesi ile Basın Yayın Umum Müdürlüğü’ne verilen ajansı denetleme görevi somutlaştırılmıştır.

Haziran 1984’te Bakanlar Kurulu’nca Başbakanlığa bağlı olarak çalışacak, “Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü” kurulması kararlaştırılmış, 18 Haziran 1984 tarihinde 231 sayılı Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü’nün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname yayımlanmıştır.

Anadolu Ajansı’na aktarılan ödenek, bu kararnamenin 24. maddesi çerçevesinde 1984 yılından itibaren Basın Yayın Enformasyon Genel Müdürlüğü tarafından aktarılmıştır. 2019 yılında Basın Yayın Enformasyon Genel Müdürlüğü kapatılınca, bu misyon İletişim Başkanlığı’na devredilmiştir.

Anadolu Ajansı’na aktarılan asırlık devlet ödeneğinin, “yakalanmış gizli bir bilgi” ve “kirli para ilişkisi” şeklinde servis edilmesi, açık bir dezenformasyondur.

2. “Cumhurbaşkanı 305 Çocuğa Dava Açtı” İddiası

Bazı basın yayın organlarında habere konu olan, “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 2021 yılında 305 çocuğa hakaret gerekçesi ile dava açtı” iddiası, gerçek dışıdır. İddiaya konu davalar Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından değil, savcıların resen başlattığı soruşturmalar ile açılmıştır. Cumhuriyet savcısının herhangi bir şikayet söz konusu değilken, kendiliğinden ilgili mahkemeye başvurması durumu, “resen” olarak tanımlanmaktadır.

Bu bağlamda resen soruşturmalar, savcılık iddianamesine göre yargılamaya dönüşmektedir. Resen soruşturma başlatıldığında, savcıların elinde sosyal medya kullanıcısının yaşı ile ilgili resmi bir bilgi bulunmamaktadır. Kamu davasına dönüştüğünde ise olayın durumuna bağlı olarak, genellikle çocuklar için koruma tedbirine başvurulmaktadır.

Cumhurbaşkanına hakaret suçu Türk Ceza Kanunu’nun 299’uncu maddesinde, “Devletin Egemenlik Alametlerine ve Organlarının Saygınlığına Karşı Suçlar” başlığı altında açıklanmıştır.

Buna göre;

• Cumhurbaşkanına hakaret eden kişi, bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
• Suçun alenen işlenmesi hâlinde, verilecek ceza altıda biri oranında artırılır.
• Bu suçtan dolayı kovuşturma yapılması, Adalet Bakanının iznine bağlıdır.

3. “Öğretmenlik Kariyer Basamakları Sınavı Ertelendi” İddiası

Bazı yayın organlarında ve sosyal medya hesaplarında yer alan, “Öğretmenlik Kariyer Basamakları Yazılı Sınavı ertelendi” iddiası, doğru değildir.

Öğretmenlik mesleğinde 10 yılı dolduran ve kademe ilerlemesi için cezası bulunmayan öğretmenler ile uzman öğretmenlik eğitim programını tamamlayanlar, 26 Eylül-3 Ekim tarihleri arasında uzman öğretmenlik sınavına başvurularını yapmıştır.

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından 81 ilde yapılacak sınavın tarihi, 19 Kasım Cumartesi günü olarak açıklanmıştır. Sınav tarihinde değişiklik söz konusu değildir.

Milli Eğitim Bakanlığı, sınavlarla ilgili her türlü bilgilendirmeyi gerekli olduğunda yapmaktadır.

Bakanlık, asılsız iddiaları yayan kişilerle ilgili suç duyurusunda bulunmuştur. Söz konusu yalan haberlerin amacının kariyer basamaklarında ilerlemek isteyen ve sınava başvuran en az 600 bin öğretmenin zihninde kuşku ve endişe yaratmak olduğu belirtilmiştir.

4. “İstanbul Sarıyer’de Bir Bahçede 3 Kadın Cesedi Bulundu” İddiası

Bazı basın yayın organlarında yer alan ve sosyal medyada paylaşılan, “İstanbul Sarıyer’de kazı yapılan bir bahçede 3 kadın cesedi bulundu” iddiası, gerçek dışıdır.

Söz konusu adresin, İstanbul Emniyet Müdürlüğü Organize Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü ekiplerince düzenlenen operasyonla yakalanan yabancı uyruklu suç örgütü üyesi Z.B’ye ait olduğu tespit edilmiştir.

“Evin bahçesine bir cesedin gömülü olduğu” yönündeki ihbar üzerine, Cumhuriyet savcısının talimatı ile Emniyet birimleri tarafından bahçede kazı yapılmış, bunun sonucunda herhangi bir bulguya rastlanmamıştır.

Konuyla ilgili olarak, kamuoyunu yanlış yönlendirenler hakkında gerekli yasal işlemlerin başlatılacağı belirtildi.

5. “Gaziray’da Bazı İstasyonlardaki Bağlantı Yolları Tamamlanmadı” İddiası

Sosyal medyada paylaşılan bir görüntüye dayandırılan, “Gaziray’da bazı istasyonlardaki bağlantı yolları tamamlanmadı” iddiası, gerçeği yansıtmamaktadır.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katıldığı programla açılışı gerçekleşen Gaziantep Gaziray’ın, Beylerbeyi istasyonundan Kalyon Stadyumuna giden yolu açılmıştır.

İddiaya konu görüntülerde, toprak yoldan yürüyen vatandaşların, stadyuma kestirmeden gitmek isteyen bazı taraftarlar olduğu tespit edilmiştir.

6. “Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Bazı Harcamaları Personelin Promosyonundan Karşıladı” İddiası

Bazı basın yayın organlarında yer alan, “Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, millet bahçesine ağaç dikim töreni için taşıdığı personelin masraflarının bir bölümünü, personelin banka promosyon ücretinden karşıladı” iddiası doğru değildir.

Bakanlık, merkez birimlerinde görev yapan 3.661 personeli için, 15.06.2022-14.06.2025 tarihlerini kapsayan 36 aylık dönem için maaş protokolü ihalesi düzenlemiş, ihaleye katılan 6 bankadan 14.520 TL ile en yüksek teklifi veren Türkiye Halk Bankası ile protokol imzalanmıştır.

Bankadan yapılan promosyon ödemesi, imzalanan protokolde belirtildiği rakamla, tek seferde peşin olarak 25.06.2022 tarihinde “personelin kendi hesabına” yatırılmıştır. Dolayısıyla, kurum tarafından kesintiye uğraması gibi bir müdahale söz konusu olamaz.

7. “Edirne’de Suriyeliler Bedava Erzak İçin Atatürk Büstü Önünde Toplandı” İddiası

Bazı sosyal medya hesaplarından paylaşılan, “Edirne’de bir genç, “Bedava erzak dağıtılacak” diyerek, Suriyelileri 09.05’te Atatürk büstü önünde topladı” iddiası, gerçek dışıdır.

Paylaşımlar incelendiğinde, iddiaya konu fotoğrafın, Samsun’un İlkadım ilçesi Kale Mahallesi Cumhuriyet Caddesi’nde bulunan Onur Anıtı’na ait olduğu tespit edilmiştir.

Görüntüler, anıta yönelik bir saldırı sonrası, 3 Şubat 2022’de el ele tutuşarak “Mustafa Kemal’in askerleriyiz” sloganları eşliğinde, anıtın etrafında dönen kalabalığı göstermektedir.