Dışkılarıyla ve Hapşırarak İrtibat Kurabilen Gergedanların Bunu Nasıl Yaptıklarını Öğrenince Çok Şaşıracaksınız

İnsanlar olarak kendimizi canlı piramidinin en üstünde zannediyoruz lakin bir belgesel açıp da yırtıcı doğayı keşfettiğimiz vakit aslında ne kadar da güçsüz olduğumuzu fark ediyoruz. Yırtıcı olanları bir kenara bırakın, gergedan üzere otobur canlılar bile hayret verici bir güce sahip. Afrika ve Asya kıtasında yaşayan bir canlı olan gergedan, tonlarca yüke sahip olabiliyor.

Elbette gergedanı böylesine korkutucu yapan yükünden çok burnunun üstüne taşıdığı boynuzlarıdır. Bu büyük gövdeden beklemeyecek bir süratle koşabilen gergedanın boynuzlarını tehlike anında nasıl kullandığını görmek sahiden de tüyler ürpetici. Daha ürpertici olan ise bu koca canlılarının soyunun tükeniyor olması. Gelin gergedanlar hakkındaki enteresan bilgilere yakından bakalım.

Gergedanlar hakkında bilgiler:

Dünyada yaşayan beş farklı gergedan tipi vardır.
Bir gergedanın yükü üç tondan fazla olabilir.
Gergedan boynuzunu oluşturan unsur beşerde da var.
Gergedanların görme duyusu çok zayıftır.
İletişim kurma prosedürlerine hayran kalmamak elde değil.
Bir gergedandan koşarak kaçmayı düşünmeyin.
Bir balık üzere yüzebilirler.
Boynuzları yüzünden avlanıyorlar.
Yakında etrafta tek bir gergedan kalmayacak.

Dünyada yaşayan beş farklı gergedan çeşidi vardır:

Gergedanlar, tıpkı atlar üzere tek toynaklı canlılar ekibinin bir üyesidir. Gergedan denilince herkesin aklına tek bir tıp geliyor olsa da aslında ikisi Afrika’da, üçü Asya’da yaşayan beş farklı gergedan çeşidi vardır. Siyah gergedan ve beyaz gergedan Afrika’da yaşar. Büyük tek boynuzlu gergedan, Sumatra gergedanı ve Cava gergedanı ise Asya’da yaşar.

Bir gergedanın yükü üç tondan fazla olabilir:

Elbette bu yük konusu tüm gergedanlar için birebir değil. Mesela Sumatra gergedanı ortalama 600 kilogram yüke sahiptir ve en küçük tıp olarak kabul edilir. Afrika’da yaşayan yetişkin bir beyaz gergedanın tartısı ise 3500 kilograma ya da üç buçuk tona kadar çıkabilir. Bu türlü bir yüke çıkabiliyor olması nitekim inanılmaz zira gergedanlar genel olarak sırf otlarla ve yapraklarla beslenirler. Hani zerzevat kilo yapmazdı?

Gergedan boynuzunu oluşturan unsur beşerde da var:

Şüphesiz gergedanları bu kadar etkileyici ve korkutucu kılan özelliklerin başında, burunlarının üzerinde bulunan boynuzları geliyor. Cava gergedanının ve ismi üzerinde büyük tek boynuzlu gergedanın sırf tek boynuzu vardır, başka tiplerde ise bu boynuzun sayısı ikidir. Doğdukları günden öldükleri güne kadar gergedanların boynuzları yılda ortalama 7 cm uzar. Bugüne kadar ölçülmüş en uzun gergedan boynuzu tam 150 cm uzunluğundadır.

Gergedanların boynuzlarının bir tıp kemik olduğunu düşünüyorsanız yanılıyorsunuz zira bu boynuzlar aslında lifsi bir protein yapısından oluşmaktadır. Bu yapıyı oluşturan keratin isimli protein bize pek yabancı değil zira bizim saçlarımızı ve tırnaklarımızı oluşturan protein de keratindir.

Gergedanların görme duyusu çok zayıftır:

Evrimsel olarak baktığımız vakit tahminen de hiç başka canlılar kadar muhtaçlık duymadıkları içindir lakin gergedanların görme duyusu çok lakin çok zayıftır. O denli ki bir gergedanın otuz metre önünde hareket etmeden durursanız sizi görmesi imkansızdır. Ama doğal olmayan kokuya sahip bir parfüm sıktıysanız orada pek durmayın zira zayıf olan görme duyularının yerine koku olma duyuları çok fakat çok gelişmiştir.

İletişim kurma prosedürlerine hayran kalmamak elde değil:

Tüm canlılar üzere gergedanlar da birbirleriyle sesler üzerinden irtibat kurarlar fakat tonlarca yüke sahip bu canlının çıkardığı sesler bazen hayli farklı olabilir. Karşılaşma sırasında garip bir homurdanma ve trompet gibisi sesler çıkarırlar. Tehlike anında hapşırarak birbirlerine haber veren gergedanların rahatladıkları vakit çıkardıkları ses ise hayli komiktir.

Gergedanların en farklı irtibat usulü ise idrar ve dışkı kullanmalarıdır. Çok farklı ancak her gergedanın idrar ve dışkı kokusu kendine özeldir. Ortak bir alana dışkı ya da idrar yapan bir gergedan, öteki gergedanlara bu halde daha evvel burada olduğunu haber vermiş olur. Kimbilir tahminen bu koku içinde şimdi keşfemediğimiz zımnî iletiler bile vardır.

Bir gergedandan koşarak kaçmayı düşünmeyin:

Bir insan taş çatlasa saatte 65 km süratle, ortalamada ise 40 kilometre süratle koşar. Bilgisayar başında geçirdiğimiz müddet yüzünden ne kadar hantallaştığımızı düşünürsek çoğumuz için bu sürat bile bir hayal. Tonlarca yüke sahip bir gergedan ise saatte 45 kilometre süratle koşabilir. Daha da farklı olan, kısacık bacaklarına ve devasa gövdesine karşın inanılmaz bir çeviklikle istikamet değiştirebilir.

Bir balık üzere yüzebilirler:

Evrimleştikleri tabiat gereği Afrika gergedanları berbat yüzücülerdir ve suya girerlerse bir taş üzere batabilirler. Ancak Asya gergedanları suda inanılmaz yüzücülere dönüşürler ve ırmakları saniyeler içerisinde geçebilirler. Hiç yüzemeyen bir gergedan bile sığ suya, bilhassa de çamura bayılır. Gergedanların sık sık bir çamur birikintisinde keyifle yuvarlandığını görebilirsiniz. Bunun nedeni hem böceklerin ısırıklarından kurtulmak hem de dayanılmaz sıcaklarda biraz olsun serinleyerek kendilerine bir kabuk oluşturmaktır.

Boynuzları yüzünden avlanıyorlar:

Gergedanların boynuzları maalesef hem bir süs eşyası olarak hem de batıl inançlar nedeniyle çok seviliyor. Çin klasik tıbbında hem bir afrodizyak hem de şifa olarak kullanılıyor. Yemen ve etrafında ise gergedan boynuzu başta hançer sapı olmak üzere pek çok eşyanın en değerli süsüdür. Yaygın olarak bulundukları bölgelerde turistlere ikramlık eşya olarak satılmalarını saymıyoruz bile.

Yakında etrafta tek bir gergedan kalmayacak:

WWF tarafından yayınlanan sayılara nazaran Afrika’da neredeyse her gün 2 tane gergedan öldürülüyor. Uyuşturularak boynuzu kesilen gergedan o an ölmese bile daha sonra kan kaybından ya da boynuzsuz olması nedeniyle ölüyor. Bilinen sadece 66 Cava gergedanı, 47 Sumatra gergedanı, 4 binden biraz fazla tek boynuzlu gergedan ve 16 binden az beyaz gergedan kaldı. Bir yandan da doğal hayatlarının yok olduğunu düşünürsek siz bu yazıyı okurken sayı daha da düşmüş olacak.

Binlerce kilogram yükü ve korkutucu boynuzlarıyla dikkat çeken canlı gergedan hakkında kimilerini birinci sefer duyduğunuz sıra dışı bilgilerden bahsettik. Tonlarca yüke sahip olsan da küçücük birinin gelip seni uyuşturup boynuzunu kesmesine mahzur olamıyorsun işte.

Kaynak: WWF