Dünyada Eşi Gibisi Yok: Uzaydan Düşen Uydu Kesiminin Öldürdüğü Bir İneğin ABD ve Küba Ortasındaki Tansiyonu Tetiklediği Absürt Olay
“Çayırda otlarken nasıl öldü?” sorusuna verilen karşılık biraz absürt olsa da uydunun düşmesi o devirdeki ABD ve Küba ortasındaki tansiyonları tetikledi.
Uydunun düşmesine ne neden oldu, Küba bunu nasıl hem fırsata hem protestoya dönüştürdü gelin daima bir arada bakalım.
İneğin vefatından sorumlu SOLRAD 2
Amerika Birleşik Devletleri Donanması Deniz Araştırma Laboratuvarı tarafından geliştirilen SOLRAD programının ikincisi olan SOLRAD 2, Transit 3A ile bir arada 30 Kasım 1960’ta fırlatıldı. Uydular, gökyüzüne Thor-Ablestar üzerinden gönderildi. Lakin Thor’un birinci evresinin erken kapanması ile itici gücün ayrılmış basamakları güvenlik görevlisinin tedbirsizliği ile imha edildi.
Kriz, fırsata nasıl çevrilir?
İmha edilen roketin kesimleri Küba’ya düştü. Küba Ordusu Karakolu, 40 kg yükündeki kesimlerin 518 km²lik bir alana düştüğünü bildirdi. Küba ise bu durumu çabucak fırsata daha doğrusu paraya çevirdi. Uydu enkazından kalan kesimlerin bir kısmı Çin’e satıldı ve Çin bu kesimleri CSS-4 kıtalararası balistik füzenin dizaynında kullandı.
Küba, uydu düşmesini fırsata çevirmekle de kalmadı, olayı protesto etti. Resmî gazeteler tarafından bu olay, ABD’nin Yankee provokasyonu olarak yansıtıldı. Radyolar ise ABD’nin Castro rejimini yok etme eforları olarak tanımladı. Üstüne bir de Küba, Birleşmiş Milletlere resmî şikâyette bulundu.
Protestoların konusu inek oldu.
Yankee saldırganlığının ispatı olarak Birleşmiş Milletlere yapılan şikâyetin akabinde birçok protestocu, Küba’daki Amerikan Büyükelçiliği önünde şov yaptı. “İneklerle ya da ineksiz ihtilal kazanacak.” sloganları eşliğinde protesto yapanlara, inekler ve boğalar da katıldı. Hayvanların üzerinde ise devrin ABD Lideri’ne bildiri vardı: Eisenhower, kız kardeşlerimden birini öldürdün.
Şikâyetlere yanıt geldi ve rotalar yine oluşturuldu.
Amerikan fırlatmalarının Küba üzerinden geçen uçuşları ertelendi. Menzil güvenlik sisteminde iyileştirmeler yapıldı ve gelecekteki SOLRAD uçuşları, Küba’nın üzerinden geçmek yerine daha kuzeydeki bir yörüngeye nazaran programlandı.
Fidel Castro’nun ineklere verdiği kıymeti de göz önüne alınca uydunun düşmesi aslında daha da kıymetli hâle geldi. Söylentilere nazaran bu olayın akabinde inek için Küba’ya 2 milyon dolar ödeme yapıldı. Bir inek için bu sayı biraz fazla üzere görünüyor lakin yapılmışsa bile tahminen de hava alanının ihlali ile ilgilidir, bilemeyiz.