“Dünya’nın Merkezi Çorum’dur” Savı Hakkındaki Gerçekler
İlk olarak 2016’da, Çorum’un Google tarafından “Dünya’nın merkezi” olarak belirlendiğine dair argümanlar yayılmaya başlamıştı. O sene Wikipedia’da da bu durum bir haber niteliğinde paylaşılmıştı. Aradan birkaç yıl geçince bir toplumsal medya hesabından da Çorum’un Google ve NASA tarafından Dünya’nın merkezi kabul edildiği söylendiğinde “as bayrakları” diyeceğimiz bir durum ortaya çıkmıştı.
Dünya’nın coğrafik merkezinin Çorum olabileceği ihtimali güldürürken hepimizin başında bir “acaba mı?” uyandırmadı değil. Sevgili Çorum vilayetimizin yaşattığı bu gurur tablosunu yakından inceleyelim, işin aslı nasılmış?
Söz konusu tez nasıl yayılmıştı? Takvimlerimizi 2016’ya çevirelim;
O devirde Çorum’un Google tarafından “coğrafi merkez” olarak belirlendiğine dair birtakım haberler çıkmıştı. O yıl Wikipedia’ya yapılan bir akında da bir Türk toplumsal medya kullanıcısı, bu bilgiyi bir görselle destekleyerek paylaştı.
İşin garip tarafı, o dönemki Çorum Belediye Lideri Muzaffer Külcü, bu tezlerin gerçek olduğunu söylediği bir açıklama yaptı. Hatta kentin girişine “Dünya’nın Merkezi Çorum’a Güzel Geldiniz” yazan bir tabela astırdı.
Şehrin sembolü olan ve toplumsal medyada viral olan bu tabela, her gördüğümüzde yüzümüzde bir tebessüm oluşturuyor.
Yetmedi, 2018’de bu savlar tekrar gündeme geldi.
Ulusal basının iddiayı tekrar haberleştirmesi üzerine 2018 Belediye Lideri Zeki Gül de “Dünya’nın merkezi olarak Çorum’un belirlenmesi, turizmi canlandırdı” formunda açıklamalarda bulunmuştu.
İşin aslına baktığımızda Google ve NASA’nın bu türlü bir duyuruda bulunmadığı anlaşılıyor.
Çorum’u “Dünya yüzeyinin coğrafik merkezi” olarak işaretleyen aslında Google değildi. Amerikalı fizikçi Andrew J. Woods tarafından 1973 yılında yapılan hesaplamalara bakıldığında; Dünya’nın coğrafik merkezi, Ankara’nın 150 kilometre güneydoğusu olarak belirlenmişti. Fakat baş karıştırıcı bir durum var ki, o da Woods’un The Center of the Earth isimli kitabının Institute for Creation Research; yani dini biri kurum olan Yaratılış Araştırma Enstitüsü sponsorluğunda hazırlanmış olması.
Verilen koordinatlara nazaran haritada Ankara yakınlarında yer alan Dünya’nın merkezi; Ağrı Dağı ile tıpkı enlemde, Kudüs ile de birebir boylamda deniyor. Lakin işin aslına bakıldığında tıpkı çizgilere denk gelen rastgele bir koordinat görünmüyor. Bu da tezin hiçbir desteği olmadığını, sadece Nuh Tufanı ve Ağrı Dağı efsanesini delilsiz bir halde doğrulama amacının taşındığını gösteriyor.
Google’ın ya da NASA’nın bu bahse dair resmi bir açıklaması yok.
2016 yılında ortaya atılarak 2018 yılında tekrar gündeme gelen bu iddianın kaynağı bir Wikipedia makalesinin değiştirilmesi ve periyodun belediye liderlerinin basın açıklamalarında bulunmalarıydı. Dünya’nın merkezinin Çorum olduğunu söz eden yeni Wikipedia yazısındaki kaynak ise bu türlü bir iddiayı doğrulamak ismine sağlam bir kaynak değil.
Dünya’nın coğrafik merkezinin tam olarak neresi olduğuna dair tartışmalar hala sürüyor.
Bu tartışmalar tarihin tozlu sayfalarında başlıyor aslında. Dinlerin ortaya çıktığı döneme kadar uzanan bu tartışmalı bahse hala bir açıklık getirilmedi. Dünya’nın merkezinin Kudüs ya da Mekke olduğuna dair asılsız iddialar da mevcut. Ancak Dünya’nın halinden ötürü rastgele bir noktayı tek ve geçerli bir merkez olarak söz etmemiz mümkün görünmüyor.
Çorum’dan sonra, Andrew J. Woods’un dünyanın coğrafik merkezini Kırşehir olarak hesapladığı öne sürüldü.
Konuyla ilgili yukarda bu durumdan bahsetmiştik. Woods, 1973’te Dünya’nın coğrafik merkezini bulmak için gerçekleştirdiği ispatsız çalışmalarına nazaran bahsi geçen pozisyon, 40°52′N 34°34′E koordinatına denk geliyor. Bu koordinatlar da haritada Kırşehir’i değil, Çorum’u gösteriyor. Doğruluk hissesine bildiğiniz üzere tekrar değinmeyeceğiz.
Son vakitlerde viral olan bu görüntüde konuşan kişi, ABD merkezli bir emlak ajansı olan Property Turkey’in kurucusu ve Türkiye pazarında mülk satışı yapan Cameon Deggin.
Emlak şirketinin, bu görüntüyü Kırşehir’deki yatırımlarını kıymetlendirmek ve satışları artırmak hedefiyle çektiği düşünülüyor.
Uzun lafın kısası: Gerçek, ayakkabısını giymeden palavra üç kere dünyayı dolaşmış; Çorum ve Kırşehir de iddialardan nasibini almış.