Dünya’yı Satın Almak İsteseydik Kaç Dolar Ödememiz Gerekirdi? (TL’ye Çevirmeyin)

Gezegenimiz üzerindeki neredeyse tüm objelerin bir fiyatı olsa da Dünya’ya tam olarak bir obje demek, bir fiyat etiketi belirlemek yanlışsız değil. Lakin Dünya’ya bir fiyat belirleyecek olsaydık bu ne kadar olurdu? Ya da kendimize bir tane Dünya yapsak bize ne kadara patlardı? 

Bu fikir aklımızda dönmeye başladıktan sonra araştırdık. Hakikaten de bunu hesaplayan insanlar bulduk. Üstelik bu hesaplamayı yapan isimlerden biri astrofizikçi. Bir gezegen almayı düşünüyorsanız; sizin için en uygun gezegen olan Dünya’yı satın almak için para biriktirmeye başlasanız âlâ olur. Çünkü bu gezegenimizin fiyatı bir epey cep yakıyor.  

Dünya’ya hakikaten değer biçilebilir mi?

Dünya üzerinde sayısız hoşluğa ve tüm bu hoşlukların toplandığı 9 farklı biyom ile 2 çeşit ekosisteme sahibiz. Hepsi, elbette ki bizim için değer biçilemez zira yaşamamızı sürdürmemiz için pek çok muhtaçlığımızı Dünya’nın kendi kaynaklarından karşılıyoruz. 

Gezegenimize bir fiyat belirlemek istiyorsak; yeryüzünde gördüğümüz ve göremediğimiz her şeyi hesaba katmalıyız. Örneğin finansal varlıklarımızı, sanal varlıkları ve hatta Dünya’nın yaşını bile bu işin içine dahil etmeliyiz. Lakin varsayım edersiniz ki hiçbir vakit bunlar için net bir sayı belirleyemeyiz. İnternet siteleri, coinler, dağlar, denizler, ovalar ve daha aklımıza gelen pek çok faktörü dahil etmemiz gerekir. 

Tüm bunların ne kadara mâl olabileceğini araştırırken gördük ki pek çok sefer bu bahisle ilgili çalışmalar yapılmış ve farklı bir açılardan değerlendirerek Dünya’nın ne kadara mâl olabileceği hesaplanmış. 

Bu fiyata KDV dahil midir sanki? 

Laughlin, Dünya’ya bir fiyat belirlemek için bir dizi kriteri göz önünde bulundurdu ve en son varsayımı 5,5 katrilyon dolar oldu. Pekala astrofizikçi Laughlin bu fiyatı neye nazaran belirledi? Aslında yanıtı epey açık. 

Bir otomobil satın almadan evvel neyine bakarsınız? Yüksek ihtimalle pek çok insan üzere dizaynına, büyüklüğüne, ne kadar yaktığına, kaç yaşında olduğuna, iç yerine, motoruna vs. bakarsınız değil mi? Greg Laughlin de tam olarak bu türlü yaptı. Dünya’yı yaşına, sıcaklığına, boyutuna, kütlesine ve doğal kaynaklarına nazaran fiyatlandırdı. Yani Dünya’yı sadece “bir gezegen” olarak, diğer gezegenlerle kıyasladı.  

Küresel servetimiz 463,36 trilyon dolar. 

İsveç merkezli yatırım bankası Credit Suisse, 16 yıldır her yıl yayımladığı Global Servet Raporu’yla finansal ve finansal olmayan tüm varlıklarımız hakkında iddiada bulunuyor. Geçtiğimiz yılki rapora nazaran ise Dünya üzerinde 463,6 trilyon dolarlık bir servet yatıyor.

Hatta insanlığın bedeli bile belirli. 

Richard A. Posner, Risk and Response (Risk ve Tepki) isimli kitabında Relavistik Ağır İyon Çarpıştırıcısı için maliyet – fayda tahlili yaptı. Lakin bu tahlili yaparken çarpıştırıcının insanlığın sonunu getirme ihtimalini de göz önünde bulundurmak gerekiyordu.

Posner da bu sebeple olası felaket senaryosunda insanlığın yok olma mümkünlüğünün maliyetini hesapladı. Böylelikle beşerler için riskin ne kadar büyük olduğunu görebilecekti. Greg Laughlin üzere Dünya’nın yaşanabilirliğini, kütlesini ve öteki özelliklerini değil; “insan ırkının bedelini” düşündü.

Dolayısıyla çok daha yüzeysel bir sonuç ortaya çıktı: Her bir insan hayatı için 50 bin dolar. Bu da yaşayan ve yaşayabilecek tüm beşerler için toplam 600 trilyon dolarlık bir maliyet anlamına geliyordu.

Posner’ın yaptığı bu hesaplamaya sinirlendiyseniz, yalnız değilsiniz. Kitabının yayımlanmasının akabinde bu cümleleri nedeniyle hayli reaksiyon topladığını söyleyebiliriz. Çünkü insan hayatına bir bedel biçilemeyeceği açık. Kendisi de bunun kaba ve gerçek dışı bir hesaplama olduğunu elbette kabul ediyor. Fakat bize de hesaplamamızda gereken son faktörü vermiş oluyor. Çünkü insansız bir Dünya düşünemiyoruz. 

Öyleyse tüm bu sayıları toplarsak, Dünya’nın tamamının fiyatını bulabilir miyiz? 

Dünya’ya sadece gezegen olarak bakmak da üstünde yaşayan beşerler üzerinden bir hesaplama yapmak da hakikat değil. Esasen başlı başına Dünya’ya bir fiyat belirlemek de yanlış. Fakat madem başladık, o vakit Dünya’nın tamamına ne kadar ödeyeceğimizi de hesaplayalım dedik.

Greg Laughlin bize, Dünya’nın gezegen olarak ne kadar ettiğini söylemiş. Credit Suisse, Dünya üzerindeki finansal ve finansal olmayan varlıklarımızın değerini; Richard A. Posner ise her -ne kadar güzel karşılanmasa da- insanlığın bedelini söylemiş.

Dolayısıyla tüm bu sayıları toplarsak bütünüyle Dünya’nın ne kadar fiyat etiketine sahip olabileceğini kestirim edebiliriz. Bu da yaklaşık 7,1 katrilyon dolar yapar. 

Bu kadar paramız olsaydı, Dünya’yı satın almamız mümkün olur muydu?  

Tabii ki tekrar de mümkün olmazdı. Aslında gezegenimiz üzerinde şimdi bu zenginliğe ulaşmış bir insan yaşamıyor. Sanıyorum ki Dünya üzerinde bu kadar büyük servete sahip biri olsaydı; Dünya’nın sahibi üzere bir şey olurdu. Çünkü insanlığın başından bu yana “güç” algısı daima değişmiş olsa da şimdilerde güç, pek çok insan için “para” manasına geliyor. Bu kadar büyük bir para da çok daha büyük bir güç getirirdi. 

Belki de paralel cihanda Dünya’yı hakikaten satın almış çok daha varlıklı bir Elon Musk olabilir. Fakat bildiğimiz Dünya’da bu türlü bir şey pek mümkün görünmüyor çünkü Elon Musk’ın serveti bile 164 milyar dolar. Yani üzerinde hiçbir şey olmayan, bir tane Dünya satın alabilmek için bile yaklaşık 33.536 Elon Musk serveti gerekirdi.  

Nitekim Dünya özel bir mülk değildir. Satın almak yahut satmak da bu sebeple mümkün değil. (Paralel cihandaki Elon Musk hariç, onun ne yapacağı belirli olmaz.)