Elektrikli Araba Satın Almayı Düşünenlere Tavsiyeler
Otomotiv dünyası, son devirlerde elektrikli araç furyasına kapılmış durumda. O denli ki bugün her marka, mevcut modellerinin elektrikli versiyonları yahut orijinal elektrikli arabalarla karşımıza çıkıyorlar. Üstelik bu arabalar, Türkiye de dahil olmak üzere dünyanın çabucak her yerinde büyük ilgi görüyorlar. Hal bu türlü olunca bütçesi yeten herkes, elektrikli arabaları değerlendirmeye aldı.
Ancak elektrikli arabaları başkaları kadar âlâ tanımıyoruz. Çünkü bu araçlar tonla yeni jenerasyon özellik içeriyor. Bu içeriğimizde, elektrikli arabalarla ilgili bilinmesi gereken hususlara bakacağız. Bunlar, elektrikli araba satın almayı düşünen vatandaşlarımızın kulağına küpe olması gereken öneriler.
Batarya: Bir elektrikli araba satın almayı düşünen vatandaşın üzerine ağırlaşması gereken bir numaralı madde!
Elektrikli arabalarda kullanılan bataryalar, bugün hayatımızın büyük bir kısmında gördüğümüz lityum-iyon pillerden oluşmaktadır. Şöyle izah edelim; şarjlı bir süpürgede birkaç adet lityum iyon pil birbirine bağlanır ve uygun voltaj pahasını sunan bir batarya kümesi haline getirilir.
İşte elektrikli arabalardaki batarya sorunu de birebirdir. Lakin hususumuz 1 tonluk bir otomobil, yolcu ve yük olduğu vakit, lityum-iyon pillerin sayısı yüzlere, bazen de binlere ulaşır.
Batarya dediğimiz şey, aslında fosil yakıtlı bir arabanın deposundaki benzin veya mazot ile tıpkı değere sahiptir. Zira batarya, bir elektrikli arabanın menzilini belirleyen temel konudur.
Satın almayı düşündüğünüz araçta çok güçlü yahut orta halli bir motor bulunabilir. Doğru batarya tercihi, orta düzey güçlü motora sahip elektrikli arabanın sizi daha çok keyifli etmesini sağlayabilir. Pekala neden?
Elektrikli arabalarda aldığınız her karar, batarya tüketimini değiştirir!
Elektrikli arabaların batarya tüketim suratı, fosil yakıtlı araçlardakine çok benzeridir. Nasıl ki hem yük hem yolcu ile doldurulmuş bir otomobilin yakıt tüketiminde artış yaşanır, elektrikli arabalarda de birebir durumla karşılaşılır.
Zira elektrik motorlarının üzerindeki yük artar ve bu da anlık batarya tüketimini artıracaktır. Şayet bulunduğunuz yerde çok fazla yokuş çıkmak zorunda kalıyorsunuz, batarya tüketimi tekrar artacaktır. Bu yüzden, bir elektrikli otomobil satın alırken, bu aracı nerede kullanacağınızı düşünerek hareket etmelisiniz.
Menzil: Batarya kapasitesinin doğal bir sonucu!
Bir elektrikli otomobilin bataryası, o aracın menzilini belirleyen temel konulardan bir adedidir. Batarya kapasitesi ne kadar büyük olursa, aracın olağan kaidelerde alabileceği yol da o kadar artacaktır. Bu yüzden, bir elektrikli otomobil satın alınırken dikkat edilmesi gereken en değerli konu, aracın menzil bedelidir.
Nasıl ki fosil yakıtlı otomobiller için fabrikadan makul yakıt tüketim bedelleri verilir lakin bu düzeye bir türlü ulaşılamaz (yani yakıt tüketimi açıklanandan daima fazla olur), elektrikli otomobillerde da menzil genelde yüzde 100 kullanılamaz. Pekala neden?
Elektrikli otomobillerde menzili etkileyen durumlar:
- Aracın teknik kullanım şekli
- Aracın fiziki kullanım şekli
- Aracın kullanıldığı yolun durumu
- Hava koşulları
- Ağırlık
Aracın teknik kullanım biçimi:
Modern arabaların neredeyse hepsinde birtakım sürüş modları bulunur. Bunlar birçok vakit “Eco”, “Normal” ve “Sport” olarak karşımıza çıkar. Eco mod, yakıt tüketimini düşürmeye yönelik optimizasyonlar sağlarken, Sport mod ise daha fazla güç ve sürat sağlar.
Bu durum, fosil yakıtlı otomobillerde nasıl ki yakıt tüketimini artırırsa elektrikli arabalarda de tıpkı şey yaşanır. Şayet bugüne kadar sahip olduğunuz araçlarda sport mod kullandıysanız, sizin için en uygun elektrikli araba, en uzun menzile sahip olandır.
Aracın fiziki kullanım biçimi:
Elektrikli arabalar, en düşük sürtünme katsayısını isterler. Zira hava sürtünmesi ne kadar düşük olursa aracın menzili de o kadar düzgünleşir. İşte burada değerli konular devreye giriyor. Örneğin; sürtünmeyi artırıp yol tutuşunu güzelleştiren kış lastikleri, araçların menzil bedelini düşürür.
Ayrıca camları açık kullanmak da içeriye giren hava nedeniyle oluşturacağı sürtünmeden kaynaklı olarak batarya tüketimini artıracaktır. Haricen takılacak spoiler üzere aksesuarlar da menzili etkileyebilir.
Yol durumu:
Herhangi bir arabası çoğunlukla rampada kullanırsanız, yakıt masrafınız artacaktır. Çünkü araç, dik rampayı çıkabilmek için daha fazla enerjiye gereksinim duyacaktır. İşte bu yüzden, elektrikli araba satın almadan evvel çoğunlukla hangi yollarda kullanılacağını tespit etmek kıymetlidir.
Mesela Konya’da yaşayan ve aracı genelde kent içinde kullanan bir vatandaş için 300 kilometre menzil kâfi gelebilir. Fakat Muğla yöresinde yaşayan ve vakit zaman ilçe değişikliği yapan bir vatandaş, 500 kilometrelik menzile sahip bir elektrikli araçtan memnun kalmayabilir.
Altın niteliğinde tavsiye:
Bazı elektrikli arabalarda enerji geri dönüşüm modları bulunmaktadır. Aracın frenine basıldığında ortaya çıkan güç, bataryanın şarj edilmesi için kullanılır. Bu özellik, nominal şartlarda fabrikanın açıkladığı menzilin yüzde 30 yahut yüzde 40’ına kadar fazla yol gidilmesini sağlayabilir. Elektrikli otomobil satın alma fikriniz varsa bunu göz önünde bulundurmalısınız.
Hava şartları:
Elektrikli arabalar için açıklanan menzil pahaları, ekseriyetle ortalama hava şartları içindir. Lakin bir araba satın alındıktan sonra -20 derecelere bile maruz kalabilir. İşte bu da bataryayı, haliyle menzili tesirler.
Çünkü aracın çalışabilmesi içim hem bataryanın hem de kabinin ısıtılması gerekir. Bu da ekstra güç tüketimi demektir. Tesla, olumsuz şartlarda menzil düşüşünün olağan kabul edilmesi gerektiğini söylüyor. Ayrıyeten kimi tavsiyeleri de var.
Tesla’nın internet sitesindeki açıklamaya nazaran sert hava şartlarında menzili artırmanın yollarından bir tanesi, aracı kullanmaya başlamadan evvel fişe takmaktır.
Şirket, bu sayede kabin ve bataryayı ısıtmak için muhtaçlık duyulan güç ile fişten alınan gücün birbirini dengeleyebileceğini ifade ediyor. Bu ortada, Tesla kış şartları için araç menzilini düşürmeyi engelleyen birtakım ek özellikler de sunuyor.
Ağırlık:
İçeriğimizin evvelki kısımlarında de kabaca belirttiğimiz üzere, bir elektrikli arabanın yükü ne kadar artarsa menzil de buna bağlı olarak düşecektir. Zira yük arttıkça enerji tüketimi artacaktır.
Şarj istasyonlarının pozisyonu, elektrikli otomobillerde batarya ve menzil kadar önemlidir!
Elektrikli arabalarla ilgili dikkat edilmesi gereken bir başka mevzu da şarj istasyonları. Batarya ve menzil ile bağlantılı olan şarj istasyonları, bulunamaması halinde mağduriyetlere yol açabilir. Evet; konutunuzdaki prizleri kullanarak elektrikli otomobilinizi şarj edebilirsiniz fakat bunun için 8-9 saat gerekir.
Yaşadığınız yerde bunu sıkıntı etmeyebilirsiniz lakin kentler ortası seyahat sırasında 8-9 saat beklemek, dayanılabilecek bir durum değildir. İşte burada da yüksek süratli elektrikli araba şarj istasyonları devreye girmektedir.
Satın almayı düşündüğünüz elektrikli otomobilin süratli şarj takviyesini kesinlikle denetim etmelisiniz. Kimi araçlar, yarım saat 45 dakika üzere sürelerde yüzde 30’dan yüzde 80’e kadar şarj olabilmektedir ki bu sürat çok kafidir. Alışılmış süratli şarj dayanağı sunan istasyonlardaki fiyatların yüksek olduğunu da unutmamak gerekir.
Batarya, menzil ve şarj hususlarını irdeledikten sonra aracın öbür özelliklerine bakabilirsiniz.
Batarya, menzil ve şarj, bir elektrikli otomobil için en değerli bahisler. Lakin elbette bir elektrikli otomobil bundan ibaret değil. Tasarım, fiyat, otonom sürüş sistemi, Euro NCAP test sonuçları üzere konular da epeyce değerlidir.
Teknik manada gereksinimlerinizi karşılayacak modelleri bir ortaya getirdikten sonra, bu saydıklarımızı da göz önünde bulundurun. Böylece sizi nitekim memnun edecek bir elektrikli arabaya sahip olmuş olursunuz.