Genç Yaşta Tüm Sevdiklerini Kaybeden Ressamın, Tüylerinizi Diken Diken Edecek Depresif Çizimleri
Alfred Kubin, başına gelen birtakım felaketler sebebiyle fizyolojik ve ruhsal manada epeyce güç günler geçiren ancak hayal gücünü, kalemine yansıtmaktan hiçbir vakit vazgeçmeyen seçkin sanatkarlardan biri.
Şimdi bu ünlü sanatkarın kısaca hayat kıssasına değinelim ve bunun yanında sanatının ve yapıtlarının derinliklerine inelim.
1877’de doğan Alfred Kubin’in hayatı, çeşitli tuhaflıklar ve talihsizliklerle doluydu.
Özellikle hayatının birinci yirmi yılında annesinin vakitsiz mevti onu bir oldukça derinden etkiledi ve on dokuz yaşında bir intihar teşebbüsünde bulundu. Ardından bir sene sonra tam manasıyla zihinsel ve fizikî bir çöküşle karşı karşıyaydı.
Onun için bu karanlık ruh halinden kurtulmanın tek dermanı ise fantastik yaratıkları betimlediği fotoğraflarıydı. Eline kalemi alıp, zihninden geçenleri çizmekten hiçbir vakit geri durmayan Alfred, çalışmalarında epeyce başarılıydı ve çok geçmeden Almanya’nın öne çıkan sanatkarlarından biri haline geldi.
Ancak başına gelen felaketler bunlarla sonlu kalmadı ve sanat muvaffakiyetinin en tepe olduğu vakitlerde, nişanlısını tifüs rahatsızlığı sebebiyle kaybetti.
Ardından babası da vefatın pençesine düştü ve Alfred’in ruhsal ve duygusal krizleri artarak devam etti. Bu esnada alegorik bir romanı olan The Other Side’ı yazmaya ve Ekspresyonist metin çizimlerine başladı.
Doğanın olduğu üzere temsili yerine hislerin ve iç dünyanın ön plana çıktığı bu tarz, aslında Alfred’in mesleğinin geri kalanında yapacağı çalışmalarına, bir nevi gerçekçi bir tarz kattı. 1920’lere gelindiğinde ise sanatkarın stili bir epey oturmuştu lakin I. Dünya Savaşı sebebiyle çizimlerine orta vermek zorunda kaldı.
Bir öbür yandan Hans Goltz, JB Neumann ve Fritz Gurlitt üzere büyük Alman sanatkarlarla birlikte çalıştı ve kitap illüstratörü konusunda da yararlı bir mesleğe sahipti. Savaş sona erdikten sonra ise Alfred’in memleketi Avusturya, onu Viyana’da bir stantla onurlandırdı ve ulusal bir paha haline getirdi. Sanatkarın ünü ve stantlarıyla aldığı övgüler, vefatına dek devam etti.
Alfred Kubin’in periyoda damgasını vuran yapıtlarına bakalım:
Alfred’in The Witch (Cadı) ismini verdiği bu birinci fotoğrafta sanatçı, insanların sahip olduğu gücün bir bakıma portresini çiziyor. Bir ağacın en üst katında saçları uzatılmış bir bayan, güya bir orkestrayı yönetiyormuş üzere kollarını havada tutarken, ağaçtaki figürler de aşağı sallanıyor.
The Lady on a Horse (Atlı Kadın) – 1901
1898’de sanat eğitimi almak için Münih’e giden ve burada mürekkep ve yıkama tekniğini kullanmaya başlayan Alfred, bu çiziminde silindir şapkalı ve siyah cüppeli bir bayanı temel alır.
Bu bayan, sallanan bir atın yan eyeri üzerinde oturur vaziyette ve sallanan raylar, metal bıçaklardan yapılmış durumda. Ressam bu çizimiyle, aslında baskı ve zorbalığı söz etmek istiyor.
One Woman For All (Herkes İçin Bir Kadın) – 1901
Bu yapıtıyla Alfred, kendi sorunlu cinsel hayatını bir dizi imgeyle daha da karanlıklaştırır vaziyette. Elleri ve ayakları bağlanmış ve hayli mutsuz görünen bayana, goril gibisi canlılar eşlik ediyor.
The Moment of Birth (Doğum Anı) – 1902
Bu yapıtını çizdiği yıl, Berlin’de birinci standını açan ve ünü arttıkça çok sayıda kitap illüstrasyonlarını tamamlaması için işe alınan Alfred, bu yapıtında kafası daha çok kafatasına benzeyen canavırımsı bir yengeç hayal eder.
Bu yengeç, bir kanaldan ya da gölden bebekleri çıkarıyor üzere görünür ve emeli, kurduğu çelişkili ve mantık dışı dünyaya dair umutsuz bir beklenti uyandırmaktır. Tekrar de küçük bir sevinç belirtisiyle, yeni doğmuş bir bebek de hayata başlar.
Angst (Endişe) – 1903
Alfred bu çiziminde ise dik bir uçurumdan çıkmaya çalışan çıplak bir figür ile onu aşağı çeken şeytani bir hayalet ortasındaki adeta kabus üzere bir mücadeleyi tabir etmek ister nitelikte.
Endişe’nin son yapıtı olduğu bilinen Alfred Kubin, 1906’dan vefatına dek Avusturya’da epey eski bir malikanede münzevi bir hayat yaşadı. Tarihler 1959’u gösterdiğinde ise 82 yaşında hayata gözlerini yumdu.
Sanatçının epeyce ünlenen bu yapıtlarının yanı sıra, öbür çizimlerine de buradan göz atabilirsiniz: