İki Sıkı Dosttan İki Azılı Düşmana: Apple ve Samsung Ortasındaki Çekişmenin Fitilini Ateşleyen Şey Aslında Neydi?

Aslına bakarsanız birinci etapta bu iki şirket, hayli uygun bağlantılara sahipti ama vakit içinde dengeler değişti ve bu iki dost, âdeta iki azılı düşman haline geldi. Peki bu iki tarafın rekabeti, ne oldu da başladı?

Şimdi iki şirketin oldukça çekişmeli mücadelelerine tüm detaylarıyla bakalım.

Apple, ortaya çıktığı birinci günden beri aslında birçok rakibiyle gayret içindeydi.

80’lerde IBM, 90’larda Microsoft, 2000’lerde ise Google. Fakat Apple ile Samsung ortasındaki rekabet, çok daha eşsiz ve çekişmeli. Samsung birinci günden beri yalnızca dizüstü bilgisayar, tablet ve akıllı telefon pazarında Apple ile rekabet etmekle kalmadı.

Aynı vakitte Apple’a cihazlarında kullanması için temel bileşenleri de tedarik etti. Örneğin iPhone’un ekranı.

Peki ortalarında bu türlü bir bağlantı varken iki şirket hangi sebeplerden uyuşmazlığa düştü?

Her birimiz, Samsung’u tüketici elektroniğine yönelik sattıkları eserlerle tanıyoruz. Ancak; telefon, bilgisayar ve tableti içine alan bu iş bölümü, şirketin geçmişi göz önüne alındığında yeni bir gelişme olarak kabul edilebilir. Çünkü Samsung, seyahatine sırf kesim üretimiyle başlamıştı. 

80’li yıllarda da yeniden bu şirketin önceliği, aslında modül tedariğiydi (yarı iletken maddeler) ve Samsung’un o zamanki genel müdürü Lee Byung-chull, bu kesim tedarikçiliğine devam edip etmeme veya farklı iş fikirlerine açılıp açılmama üzerine, fikir alışverişinde bulunmak için Steve Jobs ile birkaç görüşme gerçekleştirdi. 

Bu esnada da Samsung, yeni bir çip fabrikasına yönelik bir teşebbüs hareketinde bulunmaya karar vermişti ve ikilinin münasebeti hayli dostaneydi.

Apple, Samsung’un en büyük müşterisi olmayı sürdürüyor ve milyonlarca dolar kıymetinde elektronik modüller tedarik ediyordu. Lakin Apple ve Samsung ortasındaki bu iş birlikçi münasebet, elbette sonsuza dek devam etmedi.

Samsung’un genel müdürü, 2007 yılında birinci iPhone duyurulmadan evvel Apple’ın genel merkezini ziyaret etti ve Steve Jobs, iPhone teknolojisinin nasıl çalıştığını ona açıkladı. Korkulan oldu ve Samsung, bu teknolojiyi kendi eserlerine uyarladı.

Samsung bu yaşanandan sırf 2 yıl sonra, Google’ın Android işletim sistemi üzerinde çalışan Galaxy isimli akıllı telefonunu piyasaya sürdü.

Devamında Jobs, Android’in çalıntı bir eser olduğunu tez etti ve Samsung’u taklitçi olarak nitelendirdi. Ayrıyeten tam bu sırada Samsung, Apple’ın müttefiki olmayı bırakıp, Apple’ın âdeta bir düşmanı hâline geldi ve iki şirket ortasında 2011 yılında uzun bir hukuk uğraşı başladı.

Aslında Apple, 2010 yılında Samsung’a akıllı telefonlarının ve tabletlerinin Apple’ın patentlerini ihlal ettiğini evvelden söylemişti ve iki şirket bir iş birliği halinde olduğundan Apple bu konuda anlaşma yapmaya istekliydi.

Apple, Samsung’a tablet başına 40 dolar, telefon başına ise 30 dolar ödeme yapacağına dair bir muahede önerdi lakin Samsung, ürünlerinin rastgele bir patenti ihlal etmediğini öne sürerek bu teklifi reddetti.

Böylece bir sene sonrasında uzlaşma sağlayamayan Apple, dava açmaktan geri durmadı.

Apple’ın dava belgesindeki savunması şu haldeydi: “Samsung, bağımsız eser geliştirmeyi sürdürmek yerine, Apple’ın farklı arayüzlerini, yenilikçi teknolojisini, özgün eser ve ambalaj dizaynını, Apple’ın fikrî mülkiyet haklarını ihlal ederek körü körüne kopyalamayı seçti.“

Peki Samsung hakikaten iPhone’u taklit etmiş miydi? Samsung eserlerinin iPhone’dan evvel ve sonrasında nasıl bir dizayna ve teknolojiye sahip olduğu göz önüne alındığında, Samsung’un iPhone’un yeniliklerinden büyük oranda faydalandığını görmek mümkün. 

Apple, Samsung’a yönelik toplamda 16 farklı argümanda bulundu ancak bunlardan 3’ü dikkati bir oldukça çekmekte.

Ticari takdim formu ihlali, ticari marka ihlali ve tasarım patentlerinin ihlali. Bunlardan birincisi olan ticari takdim, bir eserin yahut ambalajının kaynağını temsil eden görsel görünümdür. 

Örneğin birinci iMac, eMachines isimli bir Amerikan şirketi tarafından eOne isimli bir eserle taklit edildi ve bu eserin, son derece tanınan olan iMac’in kopyası olduğuna kuşku yoktu. Lakin Apple, ticari takdim teziyle şirkete açtığı davada pek başarılı olamadı. 

Apple, geçmişte iMac için bu türlü bir hadiseyle karşı karşıya kaldığından, Samsung tarafından iPhone ve iPad üzere çeşitli aygıtları için de aynı taklide maruz kaldığını öne sürdü. 

Samsung, ticari marka ihlali noktasında ise donanım dizaynındaki benzerliğin tesadüf olduğunu argüman edebilirken, simgeler üzere yazılım ögelerindeki benzerlikleri gönül rahatlığıyla savunamadı.

Bir simgeyi tasarlamanın elbette onlarca hatta binlerce yolu vardır ancak Samsung, bu bahiste Apple ile birebir görselleri seçme yoluna gitti. Tasarım patentlerinin ihlalinde de ana ekran simge tertibi, iPhone kasasının form faktörü ve ekran ve düğme dizaynları kelam konusuydu.

Özetle tüm bu ögeler bir ortaya getirildiğinde; markalaşma, yazalım tasarımı ve donanım tasarımlarına ait çarpıcı argümanlar ortaya atıldı.

Peki mahkeme tüm bu suçlamalar hakkında nasıl bir karara vardı?

Apple’ın lehine karar veren heyetler; Samsung’a, ihlalleri sebebiyle Apple’a 1 milyar dolar tazminat ödemesini ve bunu ileride piyasaya sürecekleri eserlerin hiçbirinde yapmamalarını emrettiler. Ama bu mahkeme kararı, kıssanın sonu değildi.

Samsung, karara itiraz etti ve Apple’a karşı bir dava açtı. Eserlerin patentlerini ihlal etmediğini öne sürdü. Bu yasal mahkeme süreci ile ilerleyen çekişmeler, yıllar boyunca sürdü ve her iki taraf da bazı kazanımlar elde ederken bazı kayıplar da yaşadı.

Apple, Samsung’un Galaxy Tab serisini Almanya’da yasaklatmayı başardı ve bu da Samsung’u, aygıtı tekrar tasarlamak zorunda bıraktı. 

Ancak bu çekişmede suçlanan taraf her vakit Samsung değildi. Apple; AT&T iPhone 4, 3GS ve 3G ile Samsung’un hücresel data patentini ve 3G data radyolu yepyeni iPad ve iPad 2 modellerini ihlal etmekten hatalı bulundu. 

Böyle bir hata da Apple’ın ABD’de bazı iPhone ve iPad’lerin AT&T modellerinin satışının yasaklanacağı manasına geliyordu ama Beyaz Saray, bu kararı veto etti.

Nihayetinde 7 yıldır süren bu savaş, Apple ve Samsung’un içeriği belgisiz olan bir muahede üzerinden uzlaşmaya vardığı Haziran 2018’de sona erdi. Muahedenin ne üzerine olduğu bilinmese de bu güçlü sürecin, her iki tarafa da ziyan verdiği bariz bir biçimde ortadaydı.

Fakat Apple, yayımladığı bir beyanda bu hukuk uğraşını açıkça bir zafer olarak gördü.

“Tasarımın pahasına derinden inanıyoruz ve takımlarımız, müşterilerimizi şad edecek yenilikçi eserler yaratmak için yorulmadan çalışıyor. Bu dava her vakit paradan daha fazlası olmuştur. Apple, iPhone ile akıllı telefon ihtilalini ateşledi ve Samsung’un bizim dizaynımızı açıkça kopyaladığı bir gerçek.

Apple’daki pek çok kişinin sıkı çalışmasını ve yenilikçiliğini muhafazaya devam etmemiz değerli. Heyete verdikleri hizmetlerden ötürü minnettarız ve eserlerimizin kopyalanması karşılığında Samsung’un para ödemesi gerektiğini kabul etmelerinden memnuniyet duyuyoruz.” Samsung ise husus hakkında görüş beyan etmeyi tercih etmedi.

Uzun ve çekişmeli bu 7 yıllık dava sürecinin akabinde, şimdilerde Apple ve Samsung’un birbirine ilişmeyen iki farklı şirket olduğunu düşünülebilir lakin durum pek de o denli değil. 

Samsung hâlâ Apple’a en tanınan eserleri için değerli bileşenler tedarik etmeye devam etmekte. Örneğin iPhone 15 serisine ilişkin tüm modellerin OLED ekranı, Samsung üretimi ve Samsung, Apple’ın OLED panel siparişi verdiği tek üretici.

Aslında Apple’ın planı; Samsung’un yanında Çinli BOE’den de panel tedarik etmekti ancak iPhone’un evvelki serilerinde de olduğu üzere BOE, tekrar Apple’ın kalite standartlarını karşılayamadı ve böylelikle Apple, tamamen Samsung’a bel bağlamak zorunda kaldı.

Kısaca Apple, geniş ölçekte seri üretilebilecek yüksek kaliteli, çeşitli bileşenler sağlama noktasında Samsung’a güvenirken, Samsung da ürettiği bileşenleri Apple’ın satın alacağından bir oldukça emin. 

Yani her iki şirketin ziyan görmesi yahut yok olması, diğerinin de açıkça birebir noktaya varacağı manasına gelmekte. Tahminen de ilerleyen vakitte Apple ve Samsung ortasında daha farklı iş birlikleri görmek mümkün olabilir.

Birbiriyle birden fazla vakit rekabet içinde olsalar da birtakım açılardan da birbirine hamile olan bu iki şirket hakkında siz neler düşünüyorsunuz?