İş Yerlerinde Kartla Ödeme Yapmak İstendiğinde Daha Fazla Para İstenmesi Yasal mı?
İçinde bulunduğumuz durumda nakit paralar maalesef eski bedelini görmediğinden sokaktaki simitçiye bile kart uzatır hâle geldik. Neredeyse her ödememizi kredi yahut banka kartlarıyla yapabildiğimiz için de bu durum, yanımızda nakit paraları gereksiz görmemize sebep oldu.
Eğer alıcıysanız, -her ne kadar ekonomik kaidelerden ötürü olsa da- nakit taşımak zorunda olmadan her ödemeyi kartla halledebilmek elbette büyük bir kolaylık. Ancak satıcı tarafına baktığımızda kartlı ödemelerdeki kesintiler bizi karşılıyor. Satıcılar da bu kesintileri azaltmak için alıcıdan daha fazla para çekiyor. Pekala bu yasal mı?
Hayır, yasal değil. Rastgele bir ekonomik kriz ve durum da buna mazeret olamaz.
İş yerlerine verilen POS cihazları, esnafın bu POS’tan aldığı ödemeyle mutabakatlı kuruluşa komisyon ödemesini sağlıyor. Avukat Bahadırhan Tabak’ın çok daha evvelce de lisana getirdiği üzere bu kurul ölçüsü kuruluştan kuruluşa değişiyor. Ancak bu kesintiyi en aza indirmek isteyen iş yeri, komisyonu müşteriye yansıtmış oluyor. Yani iş yerinin mutabakatlı kuruluşa olan komite borcunu müşteri öderken o para da satıcıya kalıyor.
Durup; “1-2 lira benim için ne ki, bedeli bile yok” deyip üstünüze yüklenen bu kurulu haklı bulabilirsiniz ama burada mevzu bizim haklı/haksız bulmamızın çok ötesinde, yasalarla sabit. Bahsettiğimiz kanun, 2006 yılında yayımlanan Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu’nun ta kendisi.
Peki burada ne açıklanıyor?
Bu kanunun 17’nci maddesi, durumu şöyle netleştiriyor:
“Üye işyerleri, kart hamillerinin yapmış oldukları mal ve hizmet alımlarının bedelini banka kartı ya da kredi kartı ile ödeme taleplerini kabul etmek zorundadır. Bu mecburilik indirim periyotlarında de geçerlidir. Üye işyerleri, kart hamilinden kartın kullanılması hasebiyle kurul yahut gibisi bir isim altında ilave bir ödemede bulunmasını isteyemez. Bu karara karşıt davranılması halinde, üye işyeri mutabakatı yapan kuruluşlar tarafından üye işyeri mukavelesi feshedilir ve bir yıl mühletle yeni bir kontrat yapılamaz”
Eğer POS aygıtını veren mutabakatlı kuruluş bu durumu tespit ederse mukaveleyi feshedebiliyor.
Bu durum gerçekleşirse farklı bir kuruluştan POS alabilmek üzere bir durum da yok. Çünkü kanunda da geçtiği üzere iş yerleri, 1 yıl müddetle yeni bir anlaşma yapamıyorlar. Ayrıyeten tek sorun yeni POS aygıtı alamamak değil. İş yeri sahibine de adli para cezası kesiliyor. Daha evvel de dediğimiz üzere bunu haklı bulabilirsiniz lakin POS aygıtı alırken iş yeri zati buna yönelik bir muahede yapıyor. Daha sonra da bu kurul size yansıtılmış oluyor.
Bunun önüne geçip geçmemek sizin elinizde:
Bahadırhan Tabak, bunun önüne geçmek için Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurulması gerektiğini söylüyor. Tabak’ın söylediğine nazaran işletmeyle alakasını kesen bankanın tüketiciye ödeme yapmak üzere bir yükümlülüğü bulunmuyor. Kendi iadenizi alabilmek için fiş üzere kanıtlarla birlikte Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurmanız gerekiyor.
Yazıda da daima belirttiğimiz üzere sorun, 1-2 lira fazladan çekmenin değerli olup olmaması değil. Esasen bizim için kıymetsiz olan bu meblağlar, ay sonunda hayli büyüyebiliyor. Bu durumda satıcının cebine fazladan haksız yarar sokarken eş vakitli olarak kuruluşa olan borcunu da ödemiş oluyoruz. Komitelerin artması ve müşterinin bu ölçüsü ödemesi konusunda sizin niyetleriniz neler?