İstanbul Silivri Açıklarında, Denizin Üzerine Kurulan Bu Devasa Yapı da Neyin Nesi? Gidip Yerinde İnceledik
İstanbul, Silivri açıklarında ve sahile yaklaşık 2 kilometre uzaklıkta devasa bir yapı var. Deniz tabanının 2000 metre altına doğalgaz depolayan bu devasa platformun ne işe yaradığını, nasıl çalıştığını gidip yerinden ve birinci ağızdan öğrendik, özel görüntülerle aktarıyoruz.
Günümüzün en yaygın enerji kaynaklarından doğalgazın oluşumu milyonlarca yıl, keşfedilmesi; bulunduğu yerden çıkarılıp evlerimizde ve sanayide kullanılması için milyonlarca dolar para ve iyi yönetilen projeler gerekiyor.
BOTAŞ tarafından kontrol edilen hatlarla ülkemizin dört bir yanına dağıtılan doğalgazın verimliliği de büyük önem taşıyor. İstanbul’un Silivri açıklarına Kalyon Holding tarafından inşa edilen bulunan Kuzey Marmara Doğalgaz Depolama Projesi de işte bunlardan biri.
Silivri açıklarındaki devasa yapı biraz yakınlaşınca böyle görünüyor…
45 metre derinliğindeki deniz tabanına kadar uzanan yapının görevi, deniz tabanından da 2000 metre aşağıya kadar uzanan boşluğa doğalgaz depolamak için sondaj kuyuları açmak.
Yaklaşık 10 ay kadar önce platform yerleştirilirken çekilen bir fotoğraf:
Peki kalkıp da doğalgazı denizin ortasında bir yere, hatta deniz tabanın da altına neden doğalgaz depoluyorlar?
Milyonlarca yıl önce bu bölgede oluşan, deniz tabanına yakın bir doğalgaz kaynağı vardı. Buradaki gaz zamanında çıkarıldı, kullanıldı. Gazın olduğu yer artık boşalmıştı, atıl bir şekilde duruyordu. İşte Kuzey Marmara Doğalgaz depolama projesi de bu boşluğu “doğal bir doğalgaz deposu” olarak kullanmamız için yapıldı.
“E zaten doğalgaz borularla kaynağından gelmiyor mu, depolamanın ne anlamı var ki” demeyin, çünkü burası aslında bir ‘doğalgaz bataryası’ görevi görüyor:
Nasıl akıllı telefonlarımızın elektrik ihtiyacını karşılamak için powerbank’leri kullanıyorsak bu platform da ülkemizin doğalgaz ihtiyacını karşılamak için çalışan bir batarya gibi.
Diyelim ki kış aylarındayız ve sert bir soğuk hava dalgası ülkemize geldi, beklentinin üzerinde doğalgaz tüketimi yaşandı. Böyle bir durumda ihtiyacı karşılamak için bu depo devreye girip boru hatlarına doğalgaz pompalıyor, kriz çözülmüş oluyor.
Yoğun kullanımın olduğu kış aylarında doğalgaz kesintileri yaşanabiliyor:
Bir anda beklentinin üzerine çıkan doğalgaz tüketimi sebebiyle BOTAŞ’ın doğalgaz hatlarındaki basınç düşebiliyor. Evlerimizdeki doğalgaz kombilerinde ısınan yüksek basınçlı suyun, sıhhi tesisat boruları ile evimizdeki peteklere gönderilmesine benzer bir durum bu. Eğer kombinizdeki su azalır, basınç düşerse petekler ısınmaz.
Evinizdeki bu sorunu kombinizin basıncını artırarak çözebilirsiniz. Lakin ülke genelindeki bir basınç sorunu için kombilerdeki kadar basit müdahaleler durumu kurtarmıyor. Çok çok büyük miktarlarda yüksek basınçlı doğalgaz gerekiyor. Kuzey Marmara Doğalgaz Depolama Tesisi, bu ani basınç düşüşlerinde devreye girip vatandaşların ihtiyacını karşılamak üzere çalışmak için tasarlandı.
Denizin altındaki doğal depo 3,2 milyar metreküp doğalgaz hacmine sahip. Buradan günlük 25 milyon metreküp doğalgaz tekrar dolaşıma girebiliyor:
Bir başka deyişle bu rezervuar tek başına Türkiye’nin yıllık doğalgaz ihtiyacının %10’unu depolayabilecek:
Deniz altındaki doğalgazın arıtılarak yeniden sisteme, yani BOTAŞ’ın doğalgaz hatlarına kazandırılması için sahilde eşine az rastlayacağınız bir yapı daha var:
Denizdeki platform ile haberleşen sahildeki bu tesis, doğalgazı arıtmak ve yeniden kullanıma hazır hale getirmekten sorumlu. Aynı zamanda BOTAŞ’ın hattından alınan doğalgaz, bu tesisle denizdeki platforma gönderiyor.
Projenin hedefi yapılacak genişletme çalışmalarıyla depolanan doğalgaz miktarını 4,6 milyar metreküpe, günlük sağlanan doğalgaz akışını 75 milyon metreküpe çıkarmak:
Yani Türkiye’nin günlük ve yıllık enerji ihtiyaçlarını karşılamak, olası enerji krizlerinin etkisini azaltmak için sisteme ciddi şekilde destek sağlanması hedefleniyor. Zaten bir yandan genişletme çalışmaları diğer yandan depolama ve sondaj çalışmaları yürütülüyor.
Her şey tamam da böyle hummalı bir işin altından kalkan ekip nasıl çalışıyor? Platformda sürekli 90 ila 120 kişilik bir ekip var, karadaki tesisle çalışan sayısı 1200 kişiye ulaşıyor:
Her şeyden önce burada askeri disiplin standartlarından bahsetmek gerekiyor. Bu disiplinin ilk sebebi doğalgazın yanıcı bir madde olması, yüksek basınçlı olduğu için oluşabilecek ciddi tehlikeler. Bu sebeple platformdaki mühendisinden işçisine herkes 21 gün ila 30 gün arasında çalışıp bir o kadar izin kullandıktan sonra işe geri dönüyor. Günlük mesai süresi de 12 saatlik 2 vardiyaya ayrılmış durumda.
Askeri disipline, yoğun iş temposuna rağmen moraller yerinde tutuluyor:
Ayrıca yine platformdaki çok uluslu ortam sebebiyle hiç kimse yabancılık çekmiyor. Çok yüksek disiplin ve yoğun bir iş temposuna rağmen çalışanlar gayet konforlu yaşam alanlarına (PlayStation dahil), çok iyi bir restorana sahipler. Ziyaretimiz sırasında çalışanların güler yüzleri ve sohbetleri görülmeye değerdi doğrusu.
Pandemi sürecinde de ülkelerinden dönen çalışanlara hem ülkelerinde hem Türkiye’ye geldiklerinde hem de platformda yapılan düzenli testlerle süreç başarılı bir şekilde yönetilmiş.
Tesisteki revirde bir doktor da görev yapıyor ve sağlık koşulları da üst düzeyde tutuluyor. Ayrıca acil durumlarda kullanılmak üzere karadaki tesiste sürekli bekleyen 2 doktor, bir helikopter var. Eğer hava şartları helikoptere engel olacaksa hazırda bekletilen zodyak botları devreye giriyor.
Tesise dair diğer görüntüler:
Kuzey Marmara Doğalgaz Depolama Projesi’ndeki çalışmalar enerji ihtiyacımızın sorunsuz şekilde çözülmesi için devam ediyor:
Tıpkı ülkemizdeki diğer depolar gibi burası da enerji krizlerinin dünyayı sarstığı bir dönemde ülkemizdeki ihtiyacı karşılamak için hazır.
Görüş ve düşüncelerinizi yorumlar bölümünde bizimle paylaşabilirsiniz.