Kardeşi Olmadan Büyüyenler Toplansın: “Tek Çocuklar Şımarık Olur.” Niyeti Hakkında Bilim Ne Diyor?
İnsanların “Ağzı torba değil ki büzelim.” dediği mevzulardan biri de verilen ebeveynlik dersleri. “Tek çocukla kalma, bir kardeşi olsun.” telaffuzlarına, “Bu çocuk tek büyüdüğü için şımarık.” üzere yorumlar da eklenince işin tadı kaçıyor.
Tek çocuk sahibi olmak yahut tek çocuk olmak birçok kişiyi ürkütse de bu sendromun varlığını destekleyen çok az bilimsel delil olduğunu bilmelisiniz. Kent efsanesinden ibaret olan “tek çocuk sendromu” hakkındaki gerçeklere gelin birlikte bakalım.
Kim attı ortaya bu sendromu? Eminim birçok tek çocuğun söyleyeceği şeyler vardır.
Tek çocuk sendromu kavramı, 1800’lü yıllarda G. Stanley Hall ve EW Bohannon isimli iki psikolog tarafından ortaya atılıyor. İki psikolog, 200 kişilik bir anket düzenleyerek bu sonuca varmakla kalmayıp üstüne bir de bu duruma “başlı başına bir hastalık” diyor. İkiliye nazaran tek çocuklar; bencil, şımarık, uyumsuz, yalnız, otoriter ve antisosyal oluyor.
Psikologlar, 1900’lerde araştırmalarını yayımlıyor ve kardeşi olanların zihinsel olarak daha sağlıklı olduğuna karar veriyor. O periyottaki aileler de bu araştırmaya inanarak tek çocukla kalmama eğilimine giriyor ve arka niyetli fikirler gittikçe yaygınlaşıyor.
Efsaneyi çürütecek birçok farklı çalışmalar yapılıyor.
Alışılagelmiş tek çocuk olmaktan muzdarip Psikolog Toni Falbo, 1986’da bir araştırma gerçekleştiriyor. Araştırmada, kardeşi olan ve olmayan çocuklar ortasında fark bulamıyor. Tek bir şey hariç. O da tek çocukların, kardeşi olan çocuklara kıyasla ebeveynlerine karşı daha güçlü bağlar beslediği.
Bu araştırmadan yola çıkan Andreas Klocke ve Sven Stadtmüller, 10 bin Alman çocuğu tahlil ediyorlar. 2018’de yaptıkları araştırmada çocukların ebeveynlerinle konuşmasının ne kadar kolay olduğuna bakılıyor. Araştırma sonucunda ise tek çocukların %25, birinci çocukların %24, ortanca çocukların %20, en küçük çocukların ise %18’inin ebeveynleriyle alakasının yeterli olduğu gözlemleniyor.
Aile siyasetinde tek çocuk bulunan Çin’de de yapılan araştırmalar var.
Southwest Üniversitesinden Psikolog Jiang Qiu liderliğindeki araştırmacılar, tek çocuk olan 126 öğrenciyi ve kardeşi olan 177 öğrenciyi inceliyor. Çocuklar, düşünme yeteneği ve kişilik açısından ele alınıyor.
Yaratıcı niyet testine de giren çocuklarda görülüyor ki tek çocuklar, esnek düşünerek sıkıntılara daha yaratıcı tahliller buluyor. Bunun nedeninin ise tek çocukların kardeşleri olmaması sebebiyle kendilerine güvenmek olması gösteriliyor.
MR testleri ise bir öteki gerçeği daha ortaya çıkarıyor. Tek çocukların beynindeki hayal gücü ve yaratıcılıkla ilgili alanlarda daha fazla gri madde bulunuyor.
Peki neden sendromda olan birtakım özellikler nitekim tek çocuk olanlarda var?
Bunun esas sebebi doğal ki toplumsal dayatma. Uzun yıllardır süregelmiş tek çocuk kavramları herkesin içine işlemiş durumda. Bu da ister istemez çocuk yetiştirmeye yansıyor.
Ebeveynler çocuklarına latife yollu bile tek çocuk sendromu hakkında bir şeyler söylese bu çocuğun gelişimine yansıyabiliyor. Çocuklar söylenenler ile beyinlerinde yanlışlarının yahut gelişimsel mahzurlarının kardeşi olmamasından kaynaklı olduğunu düşünebiliyor.
Tek çocuk sendromunu kanıtlayan kâfi dokümanlar olmadığı üzere bunun bir yetiştirme tarzı olduğunu unutmamak gerek. Değerli olanın kardeş sayısı değil ebeveynlikle alakalı olduğunu bilmek, çocuklarda “Tek çocuğum, o yüzden böyleyim.” algısını kırmada değerli bir adım.