Karınca Dünyası Hakkında Değişik Bilgiler

Dünyada yaşayan sayısız canlı var. Bunların kimileri devasa, kimileri ise küçücük. Kimilerinin kuşağı tükenmek üzereyken kimileri bizi bile gömer. İşte küçücük olmasına karşın akıl almaz sayıda nüfusa sahip canlılardan bir tanesi de karıncadır. Pek çok farklı tipi ile dünyanın neredeyse her yerinde yaşayabilen karıncalar düşündüğümüzden çok daha farklı özelliklere sahipler.

Elbette hükümdarı gelse ezip geçebileceğimiz bir canlı olan karınca hakkında pek çoğumuzun gereğince bilgisi yok. Hatta konutumuzda gördüğümüzde onları yok etmek için elimizden geleni yapıyoruz. Ancak emin olun karıncaların birtakım özelliklerini öğrenince ve karınca dünyasına biraz daha yakından bakınca bırakın onları ezmeyi, her gördüğünüzde oturup saatlerce neler yaptıklarını izlemek isteyeceksiniz.

Karınca dünyası hakkında birinci kere duyacağınız sıra dışı bilgiler:

Evet, tartı taşıma efsanesi hakikat.
Karıncalar bildiğimiz manada nefes almazlar.
Karıncaların kulakları yoktur fakat bir halde duymayı başarırlar.
Dünyada çok ancak çok fazla karınca yaşıyor.
Karıncalar çiftleşmeden çoğalabilirler.
Karıncalar hayvancılıkla uğraşır.
Farklı fonksiyona sahip iki mideleri vardır.
Karıncalar mükemmel yüzücülerdir.
Karınca dünyasında kölelik hala var.
Dinozorlardan evvel bile karıncalar vardı.

Evet, tartı taşıma efsanesi yanlışsız:

Karınca denilince herkesin aklına birinci gelen onun yükünün yüzlerce katını taşıyabiliyor olduğudur. Bu bilgi kısmen hakikat. Bir karınca rahatlıkla yükünün 10, 50 ve hatta birtakım tipler 100 katını bile kaldırabilir. Karıncaların bu kadar güçlü olmalarının nedeni küçük olmalarıdır. Karıncaların küçük kasları öbür hayvanlardan farklı olarak enine kesit alanına sahiptir. Bu nedenle kasları son derece güçlüdür.

Karıncalar bildiğimiz manada nefes almazlar:

Elbette tüm canlılar üzere karıncalar da oksijen olmadan yani nefes almadan yaşayamazlar. Lakin enteresan bir biçimde akciğer sistemine sahip değillerdir çünkü varsayım edebileceğiniz üzere küçücük bedenlerinde bu sistem için gerekli alan yoktur. Güzel ancak nasıl nefes alıyorlar diye sorarsanız yanıt kendilerine mahsus sistemlerinde gizli. Karıncaların bedeninin yan tarafında bulunan spiral gibisi delikler oksijeni bedene çeker ve özel bir tüp ağı sayesinde tüm hücrelere dağıtır. Salınan karbondioksit de tıpkı deliklerden dışarı çıkar.

Karıncaların kulakları yoktur fakat bir biçimde duymayı başarırlar:

Eğer yakın çekimde bir karınca gördüyseniz kulaklarının olmadığı kesinlikle dikkatinizi çekmiştir. Kulakları yoksa demek ki karıncalar sağır diye düşünebilirsiniz lakin bu yanlışsız değil. Tıpkı nefes alma sistemleri üzere duyma için de kendilerine has bir sistemleri vardır. Karıncaların bir ekleminde subgenual organ ismi verilen bir yapı vardır. Bu yapı, karıncaların titreşimleri algılamasını sağlar. Elbette bu titreşim, onlar için ses manasına gelir. Kolay bir sistem üzere görünse bile aslında karıncaların şahane duymalarını sağlar.

Dünyada çok ancak çok fazla karınca yaşıyor:

Ey dünyaya hakim olduğunu zanneden insanlık, nereye gittin de orada bir karınca görmedin? Antartika, Kuzey Kutbu ve birkaç ada dışında aklınıza gelen gelmeyen her yerde karınca yaşıyor. Bugüne kadar tespit edilmiş 10 binden fazla karınca tipi var. Karıncaların bu kadar yaygın olması evrimsel bir muvaffakiyet olarak kabul ediliyor. Pekala dünyada kaç tane karınca var? Elbette bu sayıyı bilmek mümkün değil. Kimi varsayımlara nazaran dünyada 20 katrilyondan fazla karınca yaşıyor. Genel iddialar ise dünyada yaşayan her insan başına 1 milyon karınca düştüğünü söylüyor. Dünya nüfusunun 8 milyardan fazla olduğunu düşünürsek gerisini siz hesaplayın.

Karıncalar çiftleşmeden çoğalabilirler:

Elbette karınca tiplerinin büyük kısmı tıpkı öteki böcek tiplerinde olduğu üzere bir ana kraliçenin çiftleşip yumurtlaması ile çoğalırlar. Lakin amazon karıncaları bu türlü değildir. Amazon karıncaları üzerinde yapılan incelemelerde kraliçenin rastgele bir çiftleşme olmadan eşeysiz halde ürediği yani baya baya kendini klonladığı görüldü. Dahası, klonlanarak çoğalan tüm karıncalar da dişidir. Amazon ismi aslında buradan geliyor.

Karıncalar hayvancılıkla uğraşır:

Kabul edin ufak bir ürperme geldi değil mi? Ancak bilgi katiyen gerçek. Karıncalar tıpkı bizim çiftlikler kurup hayvan yetiştirmemiz üzere hayvan yetiştirirler. Bazı karınca kolonileri gözlemlendiği vakit yaprak bitlerinin hayvancılık hedefiyle kullanıldığı görüldü. Karıncalar yaprak bitlerini başka yırtıcılardan ve yağmur üzere doğal koşullardan koruyarak ondan bal çiyi elde ederler. Yani baya baya ineği bir çiftliğe koyup tertipli olarak sağmaya benziyor.

Farklı fonksiyona sahip iki mideleri vardır:

Hayır, çok obur canlılar oldukları ya da çok fazla yemek yedikleri için iki mideleri yok. Hatta bu midelerden birinin karıncaya kişisel olarak bir yararı bile yok. Trofallaxis olarak bilinen bu sistemde karıncanın birinci midesi kendi yemeklerini depolamak için kullanılır. İkinci midesinde ise dışarı çıkarıp başkalarıyla paylaşılacak yemekler taşınır. Bu sayede karınca dışarı çıkıp yemek bulunca evvel kendi karnını doyurur, daha sonra ise kraliçeye ve geride kalan başkalarına götüreceği yemekleri toplar. Yani ikinci mide bildiğimiz poşet.

Karıncalar mükemmel yüzücülerdir:

Elbette hepsi değil lakin kimi karınca çeşitleri akıl almaz aralıkları kat edebilecek kadar başarılı yüzücülerdir. Köpekleme gibisi bir tarzda yüzen karıncalar aynı vakitte suyun altında uzun müddet oksijen olmadan kalabilirler. Dahası kimi ateş karıncaları yaprakları kullanarak sandal yapabilirler. Olağan bunu keyif için yapmıyorlar. Karıncalar dünyanın en başarılı hayatta kalma ustaları oldukları için her türlü kuralda var olmaya devam etmek üzere evrimleşmişlerdir.

Karınca dünyasında kölelik hala var:

Tabii tüm karınca dünyasına haksızlık etmeyelim tahminen başkalarında demokrasi vardır ancak Polyergus lucidus isimli bir tıp epey barbar bir hayat yaşıyor. Bu tıptaki karıncalardan oluşan bir koloni, karşı koloniye saldırıp yok ediyor ve kalanları esir olarak alıyor. Bu esirler ya parazitlenerek ya da istekli olarak köle olarak kullanılmaya başlıyor. Köle olan karıncalar hayatları boyunca güya kendi kolonileriymiş üzere bu koloni için çalışıyorlar.

Dinozorlardan evvel bile karıncalar vardı:

Karıncaların uzun yıllardır dünyamızda olduğunu biliyorduk lakin kesin tarihi Harvard Üniversitesi ve Florida Üniversitesi tarafından yapılan bir çalışmada öğrendik. Yapılan çalışmaya nazaran karıncalar günümüzden yaklaşık 130 milyon yıl evvel Kretase ismi verilen periyotta ortaya çıktılar. Daha da değişik olan, buzul çağı üzere devrin en fecî felaketlerinden bile sağ çıkmayı başardılar ve günümüze kadar geldiler.

Milyonlarca yıldır dünyanın her yerinde hayatta kalmayı başarmış karıncalar hakkında kimilerini birinci sefer duyduğunuz sıra dışı bilgilerden bahsettik. Ender de olsa kimi karınca cinslerinin zehirli olduğunu ve çok yaklaşmamanız gerektiğini hatırlatalım.