Karşılığı Bulmaya Çalışırken Beyninizden Dumanlar Yükseltecek Bu “Korsan Bilmecesi”ni Kaç Dakika İçinde Çözebilirsin?
Önemli bir zihin antrenmanı olan bu bilmece ile hayatta farklı aktörlerin her birinin çıkarlarını hesaba katarak ince oyunlar kurmaya dair kaslarını güçlendirebilirsin.
Korsan bilmecesi, iktisattaki oyun teorisi kavramına dair kimi enteresan kavramları içeriyor, hatta “Nash dengesi”ne hoş bir örnek. Bu korsan bilmecesini tüm aktörlerin farklı motivasyonlarını hesaba katarak ve ince stratejiler kurarak çözmen gerekiyor.
Korsanların ortasında 100 altın olan bir sandık buluyor. Bu altınları korsan maddelerine uygun formda paylaşmaları gerek.
Korsanların isimleri Amaro, Bart, Charlotte, Daniel ve Eliza. Altınların paylaşılması konusundaki korsan yasaları ise şöyle:
Kaptan olan Amaro, altınların nasıl dağıtılması gerektiğine dair bir fikir sunacak ve her bir korsan, bu teklife evet ya da hayır oyu kullanacak.
Eğer bu oylama eşit oyla sonuçlanır ve herkes Amaro’nun teklifini kabul ederse altınlar bu kurala nazaran paylaşılacak.
Hayır oyu fazla çıkarsa Amaro güverteden atılacak ve sıradaki kaptan, yani Bart yeni bir teklif sunacak.
Yine oylama eşit oyla kabul edilirse altınlar Bart’ın planına nazaran bölüşülecek. Planı reddedilirse o da güverteden atılacak.
Eğer Bart’ın planı da reddedilirse o da güverteden atılacak ve yerine Charlotte, onun planı da kabul edilmezse yerine Daniel ve sonra Eliza geçecek.
Amaro ne yaparsa güverteden atılmaktan kurtulabilir ve belirli bir ölçü altına sahip olabilir?
Unutma: Her bir korsan, olabilecek en fazla sayıda altın almak isteyecektir!
Ancak şayet iş birliği yapmayıp yalnızca zevk için kendilerinden evvelki kaptanları atarlarsa durum kendi aleyhlerine de dönebilir. Korsanlar bu tip durumlarda mantıklı düşünme konusunda çok güzellerdir ve başkalarının de birebir formda davranacağını bilirler.
Eğer buraya kadar karşılığını düşündüysen biraz da birlikte düşünelim.
Amaro’nun hayatta kalabilmek için aklına gelen birinci teklif, altınların birçoklarını öteki korsanlara rüşvet olarak vermek olur. Lakin tahminen de bundan çok daha uygun ihtimaller de vardır.
Her bir korsan, oburunun çok zekice akıl yürüteceğini bildiğinden, oylamada sırf birinci sunulan teklifi değil öteki ihtimalleri de hesaba katacaktır.
Kaptanlık sırası evvelce aşikâr olduğu için her korsan oburunun ataklarını varsayım ederek onu alt edecek planlar geliştirebilir.
Olası senaryoları en son sırada olan Eliza’nın aklından geçecek fikirlerden başlayarak geriye gerçek incelersek Amaro’nun altınların büyük kısmını başka korsanlara rüşvet olarak vermesi gerektiğini fark ederiz.
Ama tıpkı şeyi kendisinden sonraki korsanlar da yapabilir ve bu durumda korsan sayısı azalacağından her bir korsana daha fazla altın kalabilir. Amaro için tüm bu ihtimalleri dengeleyecek bir tahlil bulabilir misin?