Kimi Hayvanlar Neden Yavrularını Yer?

Oldukça yırtıcı duran ve “neden kendi yavrularını öldürüyorlar?” sorusunu akla getiren bu durum, aslında hayvanlar aleminin bir nevi yenilenmesi manasına geliyor. Bizler bu sempatik yavruların kendi ebeveynleri tarafından yenilerek öldürülmesine üzülsek de görünen o ki ebeveynlere bu durum büyük fayda sağlıyor.

Ekolojik ve fizikî anlamda avantajlar kazanmak için yavrularını yemek, hayvanlar aleminde bizim düşündüğümüzün tersine onlar için vicdansız bir hareket sayılmıyor.

Aile içi evlat öldürme; bilimsel ismiyle “filial infanticide”.

Domuzlardan kedilere, hamster’lardan böceklere kadar birçok hayvan tipi, yavrularını öldürüyor ve hatta yiyor. İşte tam bu noktada kullanacağımız filial infanticide, ebeveynin kendi yavrularını öldürmesi; filial kanibalizm ise kendi çocuklarını yemesi manalarını taşırlar.

Oklahoma Üniversitesinde biyoloji profesörü olan ve bu mevzuyla ilgili bir kitap hazırlayan Douglas W. Mock: “Diğer tiplerin yavrulara bizim yavrulara baktığımız üzere baktığını sanıyoruz. Bize nazaran bebek katli, hastalıklı bir şeymiş gibi görünüyor lakin onlar için o denli değil” diyor.

Bu hususla alakalı teorilere göz atalım. Birinci varsayılan sebep: Güç ve besin gereksinimlerini yavrudan karşılamak.

Dişi hayvanlar, doğumdan sonra şayet sağlıklılarsa yavrularını emzirmeye başlıyorlar. Şayet yavrulardan biri ya da birkaçı hastalıklı ve başkalarına nazaran daha zayıf duruyorsa anne, muhtemelen o yavruyu yemiş oluyor. Böylelikle artan kalori ve güçle birlikte öteki yavrularına gereken itinası verebilecek ve daha az güç kaybetmiş olacaktır.

Diğer bir neden de süratli olgunlaşamayan yavrudan kurtulabilmek için.

Sağlıklı bir gen transferi için en sağlıklı yavruları haricinde büyüyemeyen, sıhhatsiz yahut problemli yavruları ebeveynleri yiyor. Böylelikle sıhhatsiz bir gen aktarımının da önü kapanmış oluyor. Buna bir tıp evrimsel baskının getirdiği içgüdüsel bir şey de diyebiliriz.

Yeniden üreme fırsatı elde edebilmek de bu nedenler ortasında.

Bazı çeşitlerde erkekler, popülasyonun genç üyelerini, dişi ile çiftleşerek doğurganlığı artırmak gayesiyle yiyebilir. Bunun en kolay örneği aslanlardır. Erkek aslanlar, dişi ile çiftleşebilmek için yavrularını öldürenler kümesine girer. Şişe burunlu yunus olarak bilinen cins de bir anne yunusu yavrusu ile gördüğünde aileyi ortadan kaldırmak için elinden geleni yapar. Buna kıskançlık da diyebilir miyiz?

Son olarak, yavrular ortasındaki rekabete mani olmak için.

Genellikle erkeklerin yavruları öldürdüğü bilinirken dişiler de yavrularını öldürebiliyorlar. Dişi ebeveynler, kendi yavrularının farklı tiplerle daha kolay rekabet edebilmesi için ortak yuva yapan sosyal yapıya sahip kuş ve arıların yumurtalarını öldürürler. Yahut bazı dişi balıklar da kendi üreme talihlerini artırabilmek için erkek balıkların yuvalarından yumurtaları çalıp yedikleri olabiliyor.

Tüm bu hipotezler, hayvanların “kendi” yavrularını neden yediklerine dair geliştirilen en makul ve kabul gören açıklamalardır. Artık sokaklarda yavrusunu yiyen bir kedi gördüğünüzde bahse o kadar da duygusal yaklaşmayın, en azından yeni yavruların üremesi için gerekli bir adım gözüyle bakarak olayı trajik hale getirmeyiz.