Kimi Yeni Doğan Bebeklerde Sıra Dışı Bir Baş Görünümüne Sebebiyet Veren Rahatsızlık: Mikrosefali

Mikrosefali kesin bir halde tespit edildiği takdirde, bebeği ömür uzunluğu tesiri altına alan ve farklı bir baş görünümünün yanı sıra daha birçok tesiriyle ömür kalitesini azaltan bir hastalık. 

Bu rahatsızlığın bebekler üzerinde ne üzere tesirleri olduğuna ve hangi nedenlerle ortaya çıktığına daha yakından bakalım.

Mikrosefali, hayli ender görülen bir çeşit gelişimsel bozukluktur.

En açık haliyle bir bebeğin başının, aynı yaş ve cinsiyetteki öteki çocukların başlarından çok daha küçük olduğu bir durum olarak tanımlanabilir. Mikrosefalide baş boyutu, çocuğun başının etrafı etrafındaki aralığın bir ölçüsüdür. 

Standartlaştırılmış bir büyüme tablosu kullanan uzmanlar, mikrosefali kuşkusu olan bebekleri oburlarının ölçüleriyle yüzdelik olarak karşılaştırır ve bu rahatsızlıktan muzdarip olup olmadığını tespit etmeye çalışır.

Bu rahatsızlığa sahip olduğu tespit edilen çocuklar, belirlenmiş olan bedellerin altında ölçülere sahiptir ve ayrıyeten şiddetli mikrosefali hadiselerinde baş kusurlarının yanı sıra çocuğun alnı da eğimli olabilir.

Peki bu rahatsızlığın ortaya çıkma nedenleri nedir?

Az evvel de belirttiğimiz üzere mikrosefali, çoklukla anne karnında yani doğuştan ortaya çıkan bir rahatsızlık olduğundan, genetik olma ihtimali epeyce yüksektir. Bu durumda bebeğin kafatasını oluşturan kemikli plakalar ortasındaki eklemler, olması gerekenden erken kaynaşır ve beynin büyümesini maniler.

Önüne geçmek içinse kraniosinostoz ismi verilen tedaviyle, bebeğin kaynaşmış kemikleri ayrılmaya çalışır ve bebek, ameliyata alınır. Bu ameliyatla bebeğin beynindeki baskının hafifletilmesi hedeflenerek, beyin gelişimi için kâfi alanın açılması sağlanır.

Mikrosefalinin bir öbür nedeni ise hamilelik ve doğum esnasında meydana gelen muhakkak komplikasyonlar sebebiyle, bebeğin beynine giden oksijenin gereğince iletilememesidir. Ayrıyeten Down sendromu tespit edilen bebeklerde de mikrosefali görülme ihtimali artış gösterir.

Hamilelik sırasında anneden bebeğe geçen enfeksiyonlar da mikrosefaliye sebebiyet verebilir.

Bu enfeksiyonlar ortasında sitomegalovirüs, Alman kızamığı (kızamıkçık), toksoplazmoz, su çiçeği ve Zika virüsü bulunur. Tekrar annenin ağır ilaçlara, kimi zehirli kimyasallara ve alkole maruz kalması, önemli tehlikeler oluşturabilir. 

Bu durumlardan rastgele biri de bebeğin beyin gelişimini tesiri altına almaya hayli kafidir. Tüm bunların yanı sıra annenin hamileliğinde yeterli beslenememesi, birebir halde bebeğin beyin gelişimini olumsuz etkileyebilir.

Mikrosefaliyle ortaya çıkan tek sorun, bebeğin baş boyutunun yaşıtlarına nazaran küçük olması değildir.

Bu durumun yanı sıra; konuşma ve hareket dahil olmak üzere çeşitli gelişimsel gecikmeler, cücelik ve kısa uzunluk, yüz çarpıklıkları, uyum ve istikrar bozuklukları, hiperaktivite ve çeşitli nöbetler bu rahatsızlığın yan tesirleri olarak karşınıza çıkabilir. 

Mikrosefali ne yazık ki ömür uzunluğu devam eden bir hastalıktır. Bu rahatsızlığın erken teşhisi ise bebeğin fizikî ve zihinsel gelişimi açısından son derece değerlidir. Geç kalınmamış müdahalelerde, nörolojik sorunların en aza indirgenmesi ve bebeğin hayat kalitesinin artırılabilmesi bir noktaya kadar mümkün hale gelir.