Kimin, Ne Vakit İnşa Ettiği Bilinmeyen Ada Kenti: Nan Madol

2016 yılında UNESCO’nun “Dünya Mirası Alanı” ilan ettiği Nan Madol, “Pasifik’in Venedik’i” olarak da biliniyor. New York’tan biraz daha küçük olan bu gizemli yerin harabeleri uzak geçmişe kadar uzanıyor.

250 milyon ton volkanik kayadan inşa edilen Nan Madol hakkında bildiklerimiz çok kısıtlı olduğu için şimdilik “gizemli bir ada” olarak anılıyor. Bakalım, gizemli kentle ilgili edineceğiniz bilgilerden sonra siz ne düşüneceksiniz?

Tarihini ve inşasında kimin rol aldığı hâlâ bir muamma.

Mikronezya Federal Devletleri’nin güney tarafında yer alan Nan Madol’un kalıntıları, ana ada olan Pohnpei ile Temwen Adası arasında yer alıyor. Pozisyonunu biliyoruz lakin kâfi değil.

Bir gölcüğe inşa edilmiş, taş duvarlarla çevrilmiş ve üç tarafı sularla kaplı olan bu kentteki devasa kayalıkların yükleri ise 5 ile 40 ton ortasında değişiyor. 

Avrupalı birinci kâşifler, 1800’lerde Nan Madol’a vardıklarında karşılaştıkları görüntüye oldukça şaşırmışlardı. Temelleri su altında olan bu yer nasıl hâlâ ayaktaydı?

Uzmanlar, çözülememiş bir sır hâline gelen kent hakkında farklı görüşlere sahip. Ana akım araştırmacılar, Nan Madol’un MS 2. yüzyılda inşa edildiğini düşünüyor lakin bu tarih, inşaata değil, adada bulunan en eski insan kalıntılarının tarihine karşılık geliyor.

Bu teoriyi destekleyen delillerden biri, Nan Madol’un temellerinin sular altında kalmış olması. Herhalde bu kadar büyük kayaları su altına inşa edemezlerdi… Bu ayrıntı, kentin birinci evvel deniz düzeyinin üzerinde olduğunu ve sonrasında battığına işaret ediyor. Ama bu yaklaşım jeologlar tarafından desteklenmiyor.

Pohnpei Adası su altında kalmazken Nan Madol’un kalması olağan miydi?

Nan Madol’un yakınında bulunan Pohnpei Adası, onu batıran bir olaydan asla etkilenmedi. Pekala, gizemli kent nasıl oldu da su altında nasıl kaldı? Şimdiye kadar bu husus hakkında 2 teori üretildi; birincisi, yükselen okyanus sularıyla ilgili mantıksal ve bilimsel argümanlara dayanırken başkası, eski bir efsaneye karşılık geliyor.

Caddelerin ve mezarlıkların da su altında kalması, kentin birinci başta yüzeyde olduğu ihtimalini güçlendiriyor.

Tarihçilere ve jeologlara nazaran, son büyük ölçekli buzullaşma 14.000 yıl evvel meydana geldi. Dünya’nın birçoklarını kaplayan buz eridi ve Pasifik Okyanusu’nun 100 metreye kadar yükselmesine neden oldu. Bu nedenle, bu teori Nan Madol’un ana araştırmacıları tarafından kabul edilmese de inşaat 14.000 yıl öncesine dayanıyor.

Dalgıçlar tarafından yapılan incelemeler, araştırmacıların kentin su altında kalmış kalıntılarını gözlemlemesini sağladı. Yalnızca eski yolların bir kısmı değil, birebir zamanda adacıkların bir kesimi olan caddeler ve mezarlıklar da var.

Ancak bu, diğer sorulara yol açıyor. 100.000 metrik tondan fazla bazalt taşı, adaya nasıl taşındı?

Efsaneye nazaran, Olisihpa ve Olosohpa isimli ikiz büyücüler vardır. “Batı Katau” isimli efsanevi bir yerden, kano ile Nan Madol’a gelmişlerdir. 

Yerleştiklerinde, tarım yaradanı Nahnisohn Sahpw’a tapınmak için bir sunak yapmaya başlarlar. Efsane, uçan bir ejderhayı denetim etmek için sihirli güçler kullandıklarını ve devasa taşların adaya hakikat yükselmesine neden olduklarını sav eder.

Neye inanırsanız inanın, gizemli kent Nan Madol’un öyküsü hâlâ tam olarak bilinmiyor.

Sizin bu husus hakkında fikirleriniz yahut teorileriniz varsa yorumlarda buluşalım.