Kral Arthur Kimdir, Nitekim Yaşadı mı?

Kral Arthur Kimdir, Nitekim Yaşadı mı?

Doğru toplumlarının mitolojilerine baktığımız vakit çok katmanlı ve bol kahramanlı kıssalarla karşılaşırız. Batı ise Yunanlar dışında bu bahiste çok da büyük efsanelere sahip değil üzere görünüyor, Kral Arthur hariç. Bugün bile İngiltere başta olmak üzere batı kültürünün en değerli figürlerinden bir tanesi olan Kral Arthur, Britanya mitolojisinde ismine sayısız kıssa bulunan bir karakterdir.

Kral Arthur, Sir Lancelot, büyücü Merlin, Ekskalibur, Yuvarlak Masa Şövalyeleri üzere bugün ismini hepimizin bildiği karakterlerin ve objelerin aslında tarihi süreçte nitekim var olduğuna dair kesin delillerimiz yok. Tekrar de kimi tarihçilerin bu bahsin gerçekliğine dair çok kesin itirazları da yok değil. Şöyle bir geriye yaslanalım ve Kral Arthur kimdir, sahiden yaşadı mı gibi sorular üzerinden bu efsaneye yakından bakalım.

Tarihin en gizemli kahramanlarından Kral Arthur kimdir?

Kral Arthur, hayali bir yer olduğu düşünülen Camelot’un hükümdarıdır. Britanya mitolojisinde yer alan kıssaları 6. yüzyılın birinci yıllarında geçmektedir. Sakson işgalcilere karşı Briton halkının koruyuculuğunu üstlenmiş olan Kral Arthur, hamaseti ve savaşta gösterdiği kahramanlıkların yanı sıra özel hayatındaki farklı ayrıntılarla da bilinir.

Kral Arthur ile ilgili birinci devir eserler:

Arthur ile ilgili elimizdeki en eski kaynaklar 6. yüzyıla dayanıyor. O devir Kelt şiirlerinde ismi geçen bu karakter ile daha sonra Orta Çağ periyodunda savaş ve kahramanlık öykülerinin anlatıldığı romanslarda da karşılaşmak mümkün.

En dikkat çeken Arthur anlatılarından bir tanesi 9. yüzyıla kaynaklandırılan ve farklı versiyonları bulunan Historia Brittonum isimli, Galli bir rahip tarafından kaleme alınan yapıttır. Ancak burada Arthur bir kral olarak değil, tek eliyle 960 kişiyi öldürmüş kahraman bir kumandan olarak karşımıza çıkıyor. 

Monmouthlu Geoffrey tarafından kaleme alınan 1136 tarihli Historia Regum Britanniae ise Arthur efsanesi ile ilgili en değerli kaynakların başındadır. Ancak bu yapıtta de Arthur yeniden bir kral değil, yavuz bir kumandandır. Bildiğimiz manadaki Kral Arthur efsanesi ile 1485 yılında Sir Thomas Malory tarafından yazılan Le Morte D’Arthur isimli yapıtta karşılaşıyoruz. Olağan yıllar içinde orijin kıssalara başka batı kültürleri tarafından sayısız ekleme yapılmıştır.

Kral Arthur efsanesi, kılıcın taştan çıkarılmasıyla başlıyor:

Kelt asıllı Britonların Sakson istilacıların baskısı altında inim inim bir devirde İngiltere’de Arthur isimli bir genç yaşarmış. Bu genç Britanya Hükümdarı Uther Pendragon ve Cornwal Düşesi Igraine’nin oğlu olmasına karşın soylu kabul edilmezmiş. Arthur’un hami babası Sir Ector’muş.

Anlatılanlara nazaran efsanevi kılıç Ekskalibur, kadim vakitlerden beri bir taşa saplı dururmuş. Onu taştan çıkaran kişi Britanya hükümdarı olacakmış. Derken 15 yaşında bir genç olan Arthur, bu kılıcı taştan çıkarmış. Sir Ector onu büyücü Merlin’in onayı ile evlatlık almış ve böylelikle soyluluğu herkes tarafından bilinir hale gelerek kral olmuş. Aslında kral soyu taşıyan Kral Arthur’un için bunlar aslında başından beri mukadderatın bir planıymış.

Kral Arthur devri bolluk ve bereketliymiş:

Arthur kral olduktan sonra Yuvarlak Masa Şövalyelerini kurdurmuş. Bu şövalyeler sadece güçlü savaşçılardan oluşmuyormuş, tıpkı vakitte Ekskalibur tarafından Kral Arthur’a bahşedilen sihirli güçleri de taşıyorlarmış. Efsanelerde en yaygın anlatılan öyküye nazaran Yuvarlak Masa Şövalyelerinin en temel emeli Hristiyanlığın kutsal objelerinden olan kutsal kaseyi bulmakmış.

Tahta çıktığı andan itibaren Kral Arthur sırf Sakson işgalcilerden halkını korumakla kalmamış, tıpkı zamanda topraklarını genişleterek barışı sağlamış ve bu nedenle de halkı tarafından çok sevilmiş. O denli ki Britanya küçük bir krallık olmaktan çıkmış ve Büyük Roma İmparatorluğu’na bile baş tutacak hale gelmiş.

Merlin buyurdu: Öz çocuğun sana vefat getirecek

Kral Arthur tahta çıktıktan sonra Margawse isimli bir bayanla evlendi. Bu evlilik yüzünden rabler tarafından lanetlendiler çünkü bilmiyorlardı ki aslında kendileri öz kardeştiler. Bu nedenledir ki büyücü Merlin, ‘Bu birleşmeden doğacak çocuk sana elleriyle vefatı getirecek.’ demiştir.

Arthur bunun üzerine bütün soylu çocukları bir gemiye toplayıp mevte yolladı ancak baht bu ya, aralarından bir tek Arthur’un oğlu kurtuldu. Oğlan bir kıyıya vurdu, burada kendisi evlat edinildi ve ismi Mordred oldu. Mordred hakikaten de babası Kral Arthur’un  vefatını getirecekti.

Tarihin en büyük kahramanına tarihin en büyük ihaneti:

Oğlunu gemiye gönderip kurtulduğunu zanneden Kral Arthur, yeni bir varis yapmak için Sir Leodegrance’nin kızı Guinevere ile evlendi. Tüm bu maceraları sırasında Arthur’un en güvendiği yoldaşı Sir Lancelot isimli bir Yuvarlak Masa Şövalyesiydi. Yeni eşi ve yoldaşı çok yeterli anlaşıyordu. O kadar düzgün anlaştılar ki bu bir yasak aşk doğurdu. Bu olaydan sonra Kral Arthur’un kimseye inancı kalmamıştı.

Tam da bu sırada Arthur’un oğlu güçlenmiş ve ordusu ile babasının üzerine yürümeye başlamıştı. Bunun üzerine Sir Lancelot ile kral barıştı ve düşmana karşı birlikte savaşmaya başladılar. Fakat bahtın planı değişmez ve Kral Arthur, Mordred tarafından ölümcül bir darbe alarak ağır yaralanır.

Yere batsın kılıcı da krallığı da!

Kral Arthur, efsanevi kılıcı taştan çıkardığı günden beri öz kardeşiyle evlenmiş, en yakın arkadaşı ile karısının ihanetine uğramış ve en sonunda öz oğlu tarafından vefat döşeğine mahkum edilmiştir. Son nefesini verirken yardımcısı Bedivere’’den kılıcı bir göle atmasını ister.

Bedivere bir dener, iki dener lakin bir türlü kılıcı göle atamaz. En sonunda üçüncü denemesinde başarılı olur ve o an Kral Arthur son nefesini verir, Yuvarlak Masa Şövalyeleri de dağılır masraf. Lancelot bunun üzerine Ekskaliburun vaktinde saplı olduğu taşın etrafına bir kilise yaparak ömrünü orada bir papaz olarak tamamlar. 

Epey meraklandık değil mi: Kral Arthur nitekim yaşadı mı?

Kılıç kayaya saplanmış da, 15 yaşında çocuk çıkarmış da, sonra kral olmuş da, büyücü Merlin bunları bilmiş de üzere ayrıntılar elbette yıllar içerisinde kıssayı zenginleştirmek için eklenen kurgusal öğelerdir. Fakat Kral Arthur sahiden yaşadı mı derseniz neden olmasın?

Tarihte bir Arthur yaşamıştır ancak o Kral Arthur mudur, bu mevzuda kesin kaynaklar yok. Ama yaşamış olan bu Arthur hakikaten de dönemin Britanya topraklarında hamaseti ile nam salmış bir kumandan, asker olabilir. Çünkü hepimizin bildiği üzere batı dünyası neredeyse 21. yüzyıla gelene kadar birbirinin kanını dökmeyi çok severdi. Hal bu türlü olunca da ortalarında birkaç kahraman çıkması işten bile değil. 

Popüler Kral Arthur sinema ve dizilerinden kimileri:

  • 1981 üretimi Excalibur filmi
  • 1998 imali The Magic Sword.Quest for Camelot çizgi filmi
  • 2004 üretimi Kral Arthur filmi
  • 2008 üretimi Merlin dizisi
  • 2011 üretimi Camelot dizisi
  • 2017 üretimi King Arthur: Legend of the Sword filmi
  • 2020 imali Cursed dizisi

Britanya mitolojisinin efsanevi figürlerinden Kral Arthur kimdir, sahiden yaşadı mı gibi merak edilen soruları yanıtladık. Elin batısı kurgusal karakterlerini bile kahramanlaştırırken bizim gerçek kahramanlarımızı unutuyor olmamız ne acı.