Lüks Giysinin Doruğundaki Gucci’nin Entrikalı Türk Dizilerini Aratmayan Kuruluş Öyküsü
Gucci’nin yıllar içindeki dönüşümü, bir ailenin trajik hikâyesinden Hollywood yıldızlarının favori markası olmasına kadar bir dizi harika olayın birleşimiyle şekillendi. Bizimle Gucci’nin lüksün maskeli balosunda yaşananları keşfetmeye hazır mısınız?
Gucci’nin özgün ve ikonik dizaynlarının arkasında, ailenin içinde yaşanan sırlar, entrikalar ve vakitle gelişen karmaşık bir aile dinamiği vardı. Gucci’nin başarılarla dolu yolu, yalnızca lüks giysi dünyasında bir iz bırakmakla kalmayıp birebir vakitte bir aile destanına dönüştü.
Gucci’nin kökenleri, 19. yüzyılın sonlarına, İtalya’ya dayanıyor.
Gucci’nin babası Guccio Gucci, 1881 yılında İtalya’nın büyüleyici kenti Floransa’da dünyaya geldi. Babası zanaatkâr ve şapkacıydı ve Guccio da bu zanaat geleneğine uyarak erkenden deri işçiliğiyle tanıştı.
Ancak ailenin ekonomik zorluklarından ötürü Guccio, şimdi 16 yaşındayken Londra’ya gitmek zorunda kaldı. Savoy Otel’de bellboy olarak çalışırken zengin müşterilerin giysi üsluplarını inceleme bahtı buldu.
Bazı kaynaklarda otelde asansör operatörlüğü yaptığı ve Winston Churchill ile Marilyn Monroe üzere ünlü isimlerle tanıştığı belirtiliyor. I. Dünya Savaşı’nın patlak vermesiyle birlikte Guccio, ülkesine geri döndü ve Milano’da Franzi isminde lüks deri çanta ve valiz üreten bir şirkette çalışmaya başladı.
Bu tecrübe, Guccio’nun deri konusunda edindiği bilgilerle ileride efsanevi markasını kurma yolunda attığı birinci adımların temelini oluşturdu.
Franzi’de edindiği tecrübeyle kendini geliştiren Guccio, 1921’de Floransa’da kendi markası Gucci’yi kurma kararı aldı.
Gucci‘nin birinci günlerinde giysiden ziyade deri çantalar ve valizler satılıyordu. Belli bir müddet mütevazı formda ilerlerken atölyeye alınan yetenekli zanaatkârlar sayesinde marka, ismini süratle duyurmaya başladı. 1932’de de Guccio, markanın ilk loafer ayakkabısını piyasaya sürdü.
1930’ların ortalarında uyguladığı at, gemi ve üzengi motifleriyle Gucci, moda dünyasında kıymetli bir tesir yarattı. Guccio, müşterilerinin değişen taleplerine süratle ahenk sağlayan ve daima yeniliklere öncülük eden bir vizyonerdi. Atlı otomobillerden motorlu araçlara geçiş gözlemlediğinde lüks valiz ve çanta satışına yük verdi.
1938 yılında ise oğlu Aldo’nun teklifiyle Roma’da bir dükkân daha açarak markanın büyüme kıssasına yeni bir kısım ekledi.
II. Dünya Savaşı devrinde, Mussolini’nin Nazi Almanyası’na katılması üzerine Birleşmiş Milletler, İtalya’ya ticaret ambargosu uyguladı.
Bu ambargo sonucunda deri, kıt kaynak hâline gelmişti ve markayı da bir epey zorladı. Bu şiddetli durumla baş etmek ismine Guccio Gucci, eserlerin bileşimine rafya, hasır, ahşap, keten ve jüt üzere alternatif kumaşları dahil etmek zorunda kaldı.
Ayrıca II. Dünya Savaşı sırasında Gucci, İtalyan piyadeleri için çizmeler üretmiştir. Savaşın sona ermesinin akabinde deri üretimine devam etmek de Gucci için bir öncelik oldu.
Oğlu Aldo’nun teklifiyle 1938’de Roma’da yeni bir mağaza açılmasının ardından 1951’de Milano ve 1953’te New York mağazaları da hayata geçirildi. Lakin Guccio Gucci’nin 1953’teki vefatının akabinde şirket; oğulları Aldo, Vasco ve Rodolfo liderliğinde devam etmek zorunda kaldı.
1950’lerden itibaren marka, zenginler ve Hollywood yıldızları ortasında popülerleşmeye başladı.
Marka, gitgide eser yelpazesini genişleterek gözlük, saat ve mücevher üzere lüks aksesuarları da ekledi. Bu da onun muvaffakiyet grafiğini artırdı. Londra, Palm Beach, Paris ve Monaco üzere dünya genelinde mağazalar açarak global bir marka hâline geldi. 1975’te birinci parfümünü çıkaran Gucci, giysi dışında birinci mağazasını da 1970’lerde açtı.
Her şey âlâ güzel fakat aile içindeki uyuşmazlıklar, bilhassa 1969’da Aldo’nun oğlu Giorgio’nun kendi başına Gucci Boutique‘i kurması ve Aldo’nun Gucci Plus markasını piyasaya sürmeye çalışması da şirketi olumsuz etkiledi. 1982’de aile içindeki tansiyonu azaltmak amacıyla Gucci kümesi birleştirildi ve halka açık bir şirket olan Guccio Gucci SpA oldu.
Ancak bu devirde Aldo’nun Gucci’nin vergi kaçakçılığı suçlamasıyla mahpus cezası alması, şirketin güç vakitler yaşamasına neden oldu.
Şirket denetimini ele geçirdikten sonra Maurizio, Aldo ve oğlu Paolo’nun paylarını zorla alarak Gucci’nin idaresini devraldı.
Maurizio Gucci’nin bu kararları almasında eşi Patrizia Reggiani’nin tesiri büyük oldu. Patrizia, Gucci’deki idareyle ilgili hırslı bir hal sergileyerek şirkete ve aileye manevi manada büyük ziyanlar verdi.
Maurizio, ne yazık ki amcası ve babası üzere başarılı olamadı. 1988’de Maurizio Gucci, Gucci’nin %50’sini elinde tutarken neredeyse %47,8’ini Bahreynli bir şirkete sattı. Bu şirket ise 1984’ten beri Tiffany’nin sahibi olan Investcorp’tu.
Ancak 1991’den 1993’e kadar, Gucci’nin mali durumu hâlâ sıkıntılıydı. Maurizio Gucci, şirketin Floransa’daki ve Milano’daki genel merkezine yüksek meblağlarda para harcaması nedeniyle çokça eleştirildi. Investcorp, 1993 yılında Maurizio Gucci’den Guccio Gucci SpA’nın kalan %50’sini satın alarak ailenin şirket içindeki tesirine son verdi.
Arka planda yaşanan aile meseleleri da tuzu biberi oldu.
Eşi Patrizia, kendi görüşlerini dayatarak Gucci’nin idaresinde doruğa çıkmak için eşini yönlendiriyordu. Ancak beklentileri karşılık bulmayınca öfkesine yenik düşerek kiralık katil tuttu.
Mart 1995’te Maurizio Gucci, Gucci’nin Milano ofisinin lobisinde vurularak öldürüldü. Aldo ve oğlu Maurizio ise maddi zorluklar içinde iken hayatlarını yitirdiler. Patrizia, daha sonra verdiği bir röportajda durumu şöyle anlatmış:
“Nefret yoktu. Maurizio’dan nefret etmiyordum, hiç etmedim. Sorun ona gıcık olmamdı. Beni sinirlendiriyordu. Kasap dükkânına gidip, insan öldürecek birini tanıyıp tanımadığını soruyordum.”
Investcorp, Gucci için Dawn Mello’yu “editör” ve dizayncı olarak şirkete dahil etti. Mello, bilhassa daha evvel Bergdorf’un aksesuarlarını denetleyen Richard Lambertson’ı markanın tasarım yöneticisi olarak atayarak Bergdorf’un en parlak yeteneklerini Gucci’ye kazandırdı. Mello ve Lambertson’ın en değerli kararı, 1990 yılında genç bir Teksaslı dizayncı olan Tom Ford’u işe almasıyla geldi.
Tom Ford, erkek ve bayan giysisini tek bir koleksiyonda birleştirerek büyük muvaffakiyet elde etti. Tom Ford‘un dizaynları bilhassa 1995 ile 1997 ortasında Gucci’nin gelirlerini iki katına çıkardı.
Gucci ailesinin hukuk danışmanı ve 1994’ten beri Gucci’nin CEO’su olan Domenico De Sole, Gucci’nin İtalya’daki deri üreticileriyle iş birliğini sürdürmeleri için bir program başlattı.
Gucci’nin fiyat politikası gözden geçirildi ve 1993’te 6 milyon dolar olan reklam bütçesi 1997’de 70 milyon dolara çıkarıldı. 1995’te şirket, birinci sefer ABD’de pay bedeli ayarlanarak New York Menkul Değerler Borsası’nda halka arz edildi. Akabinde Investcorp, Gucci’deki paylarını yaklaşık 1,9 milyar ABD dolarına sattı.
1995 ile 1999 yılları ortasında LVMH, gizlice Gucci’nin paylarını toplamıştı. Tom Ford ve Domenico De Sole, bu durumdan kurtulmak için Gucci’yi satmak istediler. Pinault Printemps Redoute’a ilişkin Kering Kümesi, Gucci’nin %40’ını pay başına 75 dolar fiyatla satın alarak LVMH’nin paylarını %20,7’ye düşürmüştür.
Ancak 2000 yılında Gucci’nin Alexander McQueen’in moda meskeninin %51’ini satın alması meselelere yol açmıştır, çünkü McQueen tıpkı vakitte LVMH’nin Givenchy’sinin tasarımcısıydı.
2001’de Gucci’deki uyuşmazlıklar, tüm tarafların bir uzlaşma sağlamasıyla çözüldü.
Tom Ford ve Domenico De Sole, 2003 yılının sonunda Gucci-PPR ile sözleşmelerini 2004’te yenilemeyeceklerini açıklamışlardır. Ford’un ayrılmasının ardından onun yetiştirdiği dizayncılar; yani John Ray, Alessandra Facchinetti ve Frida Giannini, misyonu devraldı.
2014’te satışların sakinleşmesi nedeniyle Giannini ve Di Marco şirketten kovulmuş, 2015’te Marco Bizzarri Gucci’nin CEO’su olmuş ve dizayncı koltuğuna Alessandro Michele oturmuştur. Michele’in liderliğinde Gucci; renkli baskılar, retro üslup ve mesken giysisi üzere ögelere odaklanarak yine şekillenmiştir.
2017’nin başlarında Michele’in idaresinde Gucci’nin rekor satışlar elde ettiği ve Kering’in kârında %11’lik bir artış sağladığı açıklanmıştır. Bugün Gucci; renkli baskılar, retro üslup ve özgün tasarımlarla modaya taraf vermeye devam ederken şirketin finansal muvaffakiyetleri ve global tesiri, markanın güçlü bir pozisyonda olduğunu gösteriyor.
Aileyi anlatan “House of Gucci” filmi de 2021 yılında gösterime girdi.