Müjdemizi İsteriz: Kaybettiğiniz Dişlerin Yenisinin Çıkması “Bir İlaç Sayesinde” Mümkün Olabilir! Pekala Ancak Nasıl?
Çürüyen yahut çekilen dişlerin yine çıkması için 2005’ten bu yana çalışmalarını sürdüren bilim insanları, Kyoto Üniversitesinde şimdiye dek görülmemiş bir tedavi için kolları sıvamış vaziyette. Kendi dişlerimizi yine çıkarabilmek, sizce de muazzam bir yetenek olmaz mıydı?
Peki, diş kaybetmenin yakın bir gelecekte sorun olmaktan çıkacağını kestirim edilen bu keşif, şu an hangi etapta?
Çeşitli sebeplerle kaybettiğimiz dişlerimizin tekrar yerine gelmesini hedefleyen çalışmaların başlangıcı, fareler üzerinde yapılan gen araştırmalarına dayanıyor.
Farelere ilişkin kimi genleri silmeyi deneyen birçok araştırmacı, bu gen eksikliği sebebiyle farelerin çıkardıkları diş sayısında bariz azalmalar fark etti. Farelerin gösterdiği bu yansıma ise aslında daha farklı soruların kapılarını araladı.
Ya bunun karşıtı de mümkün olabilirse? Ya farelerin genetiğini değiştirmek, onların daha fazla diş çıkarmasına imkan tanırsa? Bu sorulardan yola çıkan Japonya’daki bir hastanenin baş araştırmacısı ve diş hekimliği ve ağız cerrahisi kısmının lideri Katsu Takahashi’nin, belli bir yine sahip olmayan farelerin diş sayısının hakikaten de artış gösterdiğini keşfetmesi çok da uzun sürmedi.
Peki bu durum hangi genle mümkün olabilir?
Araştırmacılar, USAG-1 isimli bir proteinin, yeni diş oluşumlarının önüne geçtiğini tespit etti ve bu proteinin hücrelerden bloke edilmesiyle de daha fazla dişin çıkmasını sağladı. Tek bir genin diş yapısı üzerindeki bu muazzam tesiri epeyce şaşırtan değil mi?
Bu keşiften sonra USAG-1 proteinini bloke eden bir antikor ilacı geliştirildi ve kimi dişleri olmayan fareler, bu ilaç sayesinde yeni dişlerine kavuştu. Yani bu tedavi, dünya çapında birinci sefer yeni diş oluşumuna imkan sağladı.
Bu noktada elbet akıllara gelen birinci soru, bunun insanlarda da mümkün olup olamayacağı.
Elbette ilacın farelerde işe yaraması, beşerler için de tıpkı etkiyi göstereceği manasına gelmiyor lakin araştırmacılar, birinci etapta genetik faktörlerin tesirli olduğunu düşündüğü anodonti rahatsızlığına sahip şahıslara bu tedaviyi uygulamakta epeyce niyetli.
Yaklaşık 100 şahıstan 1’inde görülen anodonti, 6 yahut daha fazla dişi olmayan şahısların sahip olduğu bir rahatsızlık. Büyük oranda genetiğin rol oynadığı kestirim edilen bu diş eksikliği, doğuştan yahut sonradan da görülebilir ve çiğnemeden konuşma becerisindeki yetersizliklere kadar birçok aksiliğe sebep olur.
Farelerde olumlu karşılık veren bu keşif, anodontiye sahip şahıslarda de bariz tesirler gösterirse, çeşitli sebeplerden dişlerini kaybeden beşerler için de umut ışıkları yanmaya başlayacak.
Fakat insan ve hayvan anatomisi hayli farklı ve uzmanlar, bu ilacın beşerler üzerindeki olumlu ve olumsuz tesirlerini detaylı bir formda gözlemlemek için kolları sıvamış vaziyette.
Takahashi ve grubu, 2025’e kadar güvenlik çalışmalarının, 2028’e kadar ise doz çalışmalarının tamamlanması için çalışmalara başladı. Şayet her şey planlandığı üzere giderse 2030 yılında, kaybedilen dişler artık sorun olmaktan kurtulacak üzere görünüyor.