Nezle Dediğimiz Bu İllet Nedir, Nasıl Ortaya Çıktı, Gripten Ne Farkı Var?

Kıştan bahara ya da baharda kışa geçtiğimiz o ne giysek rahat edemediğimiz devirde pek çoğumuzun burnu tıkanır, öksürüp hapşırmaya başlarız. Geçmiş olsun, demek ki nezle olduk. Yani büyük ihtimalle nezle olduk, tahminen de grip olmuşuzdur. Eğer siz de sık sık nezlenin gripten ne farkı var diye karıştırıp duruyorsanız merak etmeyin, asla yalnız değilsiniz.

Temel olarak nezle de grip de virüs kaynaklı oluşan bir cins teneffüs yolu hastalığıdır. Lakin bu iki hastalığa neden olan virüs ya da virüsler farklıdır. Öyle ki hastalığa neden olan virüs nedeniyle birini daha hafif atlatırken başkasında yorgan döşek yatmanız mümkün. Merak etmeyin, ikisinde de sıcak bir şeyler içerseniz yeterli gelecektir lakin yeniden de gelin nezle nedir, nasıl ortaya çıktı yakından bakalım ve gripten ne farklı var bunu görelim.

Temel bir tarif yaparak başlayalım; Nezle nedir?

Soğuk algınlığı olarak da bilinen nezle, bir cins teneffüs yolu hastalığıdır. Burnumuzu ve boğazımızı tesirler. Çoğu vakit zararsız olarak kabul edilir ve yılda birkaç kez yaşamamız olağandır. Nezle viral bir hastalıktır yani virüs yoluyla bize bulaşır. Alışılmış bize bulaştığı üzere diğerine da bulaşabileceği için bulaşıcı bir hastalık olarak kabul edilir.

Aşama kademe ilerleyen nezlenin belirtileri nelerdir?

• Nezle virüsüne maruz kaldıktan sonraki 1 – 3 gün kuluçka basamağıdır ve genel olarak belirti görülmez.
• Kuluçka etabının mühletine nazaran değişen 1 – 3 gün içerisinde birinci belirtiler görülür. Bunlar boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı, burun akıntısı, öksürük, hapşırma, ateş ve baş ile beden ağrılardır.
• 3 – 10 gün boyunca nezle belirtileri sürer ve mukus renginde değişiklikler olabilir.
• Bazı bireylerde öksürük üzere semptomlar 10 günden uzun sürebilir lakin düzgünleşme neredeyse tamamlanmış demektir. 

Nezlenin belirtileri ve kademeleri şahıstan bireye nazaran değişiklik gösterse bile genel olarak bu formda ilerler. Nezlenin 7 – 10 gün ortasında sürmesi olağandır. Öksürük üzere birtakım semptomlar çok daha uzun mühlet kendini gösterebilir fakat başka belirtilerle birlikte görülmediği sürece telaş etmenize gerek yoktur. 

Tamam, pekala nezlenin gripten ne farkı var?

Yukarıda basamak etap anlattığımız nezle belirtileri ile grip belirtileri neredeyse gününe kadar birebir formda kendini gösterir. Çünkü ikisi de sonuç olarak virüs kaynaklı olarak ortaya çıkan teneffüs yolu hastalıklarıdır. Peki nezlenin gripten ne farkı var?

Şöyle ki grip dediğimiz hastalığın nedeni grip virüsüdür. Gribe neden olduğu bilinen öbür bir virüs yok. Nezlenin nedeni ise rinovirüs, pikornavirüs, mevsimsel koronavirüs ve daha neler nelerdir. Bir tabip bile kolay kolay test yapıp virüsü tespit etmediği sürece grip ile nezle ortasındaki farklı anlayamaz. 

Tabii ortalarındaki gözle görülür en temel fark, belirtilerin yoğunluğudur. Grip olduğunuz vakit tüm belirtileri çok daha ağır bir biçimde yaşarsınız. Grip virüsü daha sonra bakteriyel enfeksiyonlara, zatürreye ve hatta hastaneye yatmanıza bile neden olabilir. Nezlede ise en fazla bir hafta burnunuzu siler, biraz da öksürürsünüz geçer.

Nezle ve grip ne vakit bulaşıcı hale gelir?

Nezle hafif bir hastalık olmasına karşın bulaşıcılığı epey yüksektir. Belirtilerin şimdi ortaya çıkmadığı kuluçka periyodundan belirtilerin yok olmaya başladığı ikinci haftaya kadar nezle bulaştırmanız mümkün. En ağır bulaştırma devri ise belirtilerin en ağır olduğu 2 – 3 günlük süreçtir.

Gribin bulaşıcılığı da nezle ile benzeri özellikler gösterir. Belirtilerin şimdi ortaya çıkmadığı kuluçka devri ile belirtiler ortaya çıktıktan sonraki bir hafta boyunca grip virüsünü bulaştırabilirsiniz. Çocuklar ve bağışıklık sistemi düşük bireyler, grip virüsü için bir numaralı risk kümesidir. 

Farklı tedbirler alabileceğimiz nezle çeşitleri var mı?

Halk ortasında gerçek bilinen bir yanlışı burada düzeltmeliyiz. Pek çok bireyde bahar aylarında ortaya çıkan mevsimsel alerjiler, toz alerjisi, polen alerjisi, güneş alerjisi ve gibisi alerjik tepkiler nezle ile hayli benzeri belirtiler gösterdikleri için nezle tipi olarak kabul edilirler fakat bu yanlışsız değildir.

Yukarıda anlattığımız üzere nezle virüs yoluyla bulaşan bir teneffüs yolu hastalığıdır. Yani alerjik tepki belirtileri nezleye benzese bile aslında nezle değildir. Tabii alerjiniz arttığı sırada nezle de olmuş olabilirsiniz fakat polenler yüzünden nezle olmazsınız, sırf alerjik tepki gösterirsiniz. 

Nezle birinci ne vakit ortaya çıktı, tedavisi için neler yapıldı?

Eğer nezle ve grip üzere hastalıkların yeni periyodun hassas insanlarının hastalığı olduğunu düşünüyorsanız yanılıyorsunuz zira nezleden bahseden elimizdeki en eski kaynak milattan evvel 16. yüzyıla tarihlenen tıp hakkındaki yazılmış Ebers isimli bir Mısır papirüsüdür. Yani insanlık olarak binlerce yıldır nezle oluyoruz. 

Nezle hakkındaki birinci bilimsel çalışmalar ise 1946 yılında İngiltere’deki Tıbbi Araştırma Kurulu tarafından başlatıldı. 1956 yılında kurulun Soğuk Algınlığı Ünitesi rinovirüsü keşfetti. 1970’li yıllarda kuluçka periyodundaki virüse karşı muhafaza sağlayacak bir protein olduğu keşfedildi. Kapanmadan kısa bir mühlet evvel bu ünite çinko glukonat pastil tedavisi de geliştirmiştir.

2009 yılına kadar dünyanın pek çok farklı noktasındaki bilim insanı antivirallerin nezle virüsleri üzerindeki tesirini inceledi ama elle tutulur net bir sonuç alamadı. Özellikle pikornavirüslere karşı tesirli olabilecek pek çok çalışma hala sürüyor. En tesirlisi ise çift sarmallı RNA ile aktive edilmiş bir antiviral tedavi lakin o da hala gelişim evresinde. 

Kesin olmamakla birlikte nezle belirtileri birinci ortaya çıktığında çinko almanın hastalık mühletini kısalttığı durumlar görülmüştür. Bilimsel delili olmayan sarımsak ve ekinezya kullanımı da nezle durumunda epey yaygındır. Nezle üzerinde direkt bir tesir yapmasa bile bağışıklık sistemini güçlendirdiği için C ve D vitamini kullanımı da tavsiye edilir. 

Nezleye ne güzel gelir, nasıl geçer?

• Bol bol dinlenin ve uyuyun.
• Bol bol sıvı tüketin.
• Sıcak çaylar için.
• Tuzlu su ile gargara yapabilirsiniz.
• Burnunuza tuzlu su çekebilirsiniz. 
• C vitamini tüketebilirsiniz.

Bunlar genel olarak nezle olduğunuz vakit kendi kendinize uygulayabileceğiniz tedavi usullerinden bazılarıdır. Önemli olan dinlenerek hastalığın rahatsız edici belirtilerini ortadan kaldırmak ve bedeninizi güçlü tutmaktadır.

Ne vakit doktora gitmek gerekiyor?

• Belirtileriniz giderek kötüleşiyor ve güzelleşecek üzere görünmüyorsa
• Ateşiniz üç günden uzun mühlet 38.5 üzerindeyse
• Ateşiniz azalmış lakin tekrar artmışsa
• Nefes darlığı yaşıyorsanız
• Nefesiniz hırıltılıysa
• Normal dışı bir boğaz, baş ya da sinüs ağrınız varsa

Eğer kolay nezlenizin belirtileri olağan dışı olmaya başladıysa ve üstteki belirtileri hissediyorsanız kesinlikle en yakın sıhhat kuruluşuna gitmeniz öneriliyor. Bebeklerde ve çocuklarda da bu belirtilere son derece dikkat edilmeli ve kuşkulu bir durumda hiç beklemeden doktora gidilmeli. 

Hasta olmayı beklemeyin; İşte nezle olmamak için alabileceğiniz önlemler

• Ellerinizi sık sık yıkayın.
• Ağzınızı çalkalayın ve burnunuzu temizleyin.
• Öksürürken ve burnunuzu silerken mendil kullanın, sonra da çöpe atın.
• Diğer bireylerle bardak, çatal ve gibisi şeyler paylaşmayın.
• Hasta olduğunu bildiğiniz insanlardan uzak durun.
• Sağlıklı beslenin.
• Düzenli antrenman yapın.
• Sigara içmeyin.
• Düzenli uyuyun.
• Bağışıklık sisteminizi güçlü tutun.

Senede birkaç kere başımızın belası olan nezle nedir, nasıl ortaya çıktı, gripten ne farkı var gibi merak edilen soruları yanıtladık. Anlattıklarımız sırf bilgilendirme maksatlıdır. Tüm sıhhat hususlarında olduğu üzere nezle ve grip hakkında da en gerçek ve size özel bilgiyi uzman bir doktordan almanız gerektiğini unutmayın.