Okullarda Kesinlikle İzletilmesi Gereken Ufuk Açıcı 14 Belgesel

“Kaliteli” bilgiye erişmek günümüzde neredeyse imkânsız bir hâle geldi. Eğitim kurumlarından öğrendiklerimiz bile vakit zaman yetersiz kalabiliyor. Belgeseller de işte tam burada yaramıza merhem oluyor diyebiliriz. 

İnsana yediği her şeyi sorgulatan, toplumsal medya gerçeklerini eleştiren, tehdit altında olan doğa harikalarına gerçek yolculuğa çıkartan, zaman ve mekân algısını genişleten birbirinden ufuk açıcı belgesellere daima birlikte bakacağız.

Felsefik bir seyahat: Examined Life

• Yıl: 2008
• Oyuncular: Kwame Anthony Appiah, Judith Butler, Michael Hardt
• Yönetmen: Astra Taylor
• IMDb: 7

Cornel West, Slavoj Zizek, Michael Hardt ve Peter Singer üzere ünlü filozoflarla yapılan kısa söyleşileri derleyen belgesel sinema, ideolojiyi akademik mecmualardan ve sınıflardan çıkarıp sokaklara geri taşıyor.

Hüzünlendiren ve düşündüren bir belgesel: Where to Invade Next

• Yıl: 2015
• Oyuncular: Michael Moore, Johnny Fancelli, Christina Fancelli
• Yönetmen: Michael Moore
• IMDb: 7.5

 Michael Moore, yeni belgeseli Where to Invade Next ile bu defa Finlandiya, İtalya ve Fransa üzere ülkeleri “işgal ederek” Amerika’nın toplumsal ve ekonomik sorunlarına deva arıyor.

Sosyal medya gerçeklerini eleştiren: The Social Dilemma

• Yıl: 2020
• Oyuncular: Tristan Harris, Jeff Seibert, Bailey Richardson
• Yönetmen: Jeff Orlowski-Yang
• IMDb: 7.6

Günümüzde artık çabucak hemen herkesin malumu olan sosyal medyanın ziyanları, şahsî dataların kullanım tarzı üzere hususları işleyen The Social Dilemma; izlenmesi, izletilmesi elzem olan bir üretim.

İnsana yediği her şeyi sorgulatan: Food, Inc.

• Yıl: 2008
• Oyuncular: Michael Pollan, Eric Schlosser, Richard Lobb
• Yönetmen: Robert Kenner
• IMDb:7.8

Modern besin sanayisinin göz kamaştırıcı bir “ifşası” olan Food, Inc., hem büyüleyici hem de dehşet verici bir belgesel. Sıhhat şuuruna sahip herkesin kesinlikle izlemesi gereken bu belgesel, hayata karşı bakış açınızı değiştirecek üretimlerden biri.

Ahlaki bir ikilemi irdeleyen: Icarus

• Yıl: 2017
• Oyuncular: Bryan Fogel, Dave Zabriskie, Don Catlin
• Yönetmen: Bryan Fogel
• IMDb: 7.9

Rusya’nın devlet dayanaklı doping programının hikayesini anlatan Icarus, profesyonel spor meraklıları için ufuk açıcı bir belgesel olduğu kadar, konuya ilgi duymayanları dahi içine çekecek kadar sürükleyici bir anlatıma sahip.  

Şüpheciliğe iten: Citizenfour

• Yıl: 2014
• Oyuncular: Edward Snowden, Glenn Greenwald, William Binney
• Yönetmen: Laura Poitras
• IMDb: 8

Amerika’daki dinleme skandallarına odaklanan Citizenfour, 21. yüzyılın sivil özgürlüklerinin sarsıcı bir lisanla inceleyen belgesellerden biri.

Tehdit altında olan tabiat olağanüstüleri: Chasing Coral

• Yıl: 2017
• Oyuncular: Andrew Ackerman, Pim Bongaerts, Neal Cantin
• Yönetmen: Jeff Orlowski-Yang
• IMDb: 8

Chasing Coral, izleyenleri Dünya’nın inanılmaz tabiat mükemmellerinden, nefes kesici güzelliklerine götürürken öteki taraftan da onların her an tehdit altında olan meçhul gelecekleri hakkında önemli ihtarlarda bulunuyor.

Odak noktası muvaffakiyet olan: Steve Jobs: The Lost Interview

• Yıl: 2012
• Oyuncular: Robert X. Cringely, Steve Jobs
• Yönetmen: Paul Sen
• IMDb: 8

2012 yılında sinemalarda gösterime giren bir belgesel olan Steve Jobs: The Lost Interview, Steve Jobs’ın 1995 yılında Apple‘dan ayrıldıktan sonra kurduğu NeXT şirketini yönetirken verdiği 70 dakikalık bir röportajdan oluşuyor. 

İçinizi sımsıcak yapacak: My Octopus Teacher

• Yıl: 2020
• Oyuncular: Craig Foster, Tom Foster
• Yönetmen: Pippa Ehrlich
• IMDb: 8.1

Anlamlı bir bağın her türlü manisi nasıl aşabileceğine dair iç açıcı bir bakış açısı sunan My Octopus Teacher‘i izlemeden evvel yanınıza bir paket mendil alın deriz. Çünkü gözyaşlarınız âdeta bir sel üzere akıp gidecek…

Mizahın zirve noktası: Cunk on Earth

• Yıl: 2022
• Oyuncular: Diane Morgan, Jim Al-Khalili, Shirley J. Thompson
• Yönetmen: Christian Watt
• IMDb: 8.1

Black Mirror‘ın yaratıcısı Charlie Brooker’dan Netflix için gelen küçük belgesel dizi Cunk on Earth, son vakitlerin en başarılı işlerinden biri. Dizide Philomena Cunk, alanında uzman olan şahıslara insanlığın ilerleyişi hakkında sert sorular soruyor. Acı acı güldüren bu mocumentary (sahte belgesel), uygarlık tarihinin izini sürerek insanlığın geldiği noktayı âdeta gözler önüne seriyor.

Gerçekleri yüzümüze tokat üzere çarpan: Before the Flood

• Yıl: 2016
• Oyuncular: Leonardo DiCaprio, Ban Ki-moon, Alejandro G. Iñárritu
• Yönetmen: Fisher Stevens
• IMDb: 8.2

Küresel ısınma ve iklim değişikliğini mevzu edinen Before the Flood, geleceğimiz için daha fazla kaybedecek vaktimizin olmadığını gözler önüne seren en çarpıcı belgesellerden biri. Ayrıyeten başarılı oyuncu Leonardo DiCaprio’nun da hem belgeselin prodüktörlüğünü yapıp hem de fiyatsız olarak yayınlatması, onun etrafa karşı olan hassaslığını bir sefer daha gösteriyor.

Başarılarla dolu hayatlara şahitlik ettiğimiz: Genius

• Yıl: 2017-
• Oyuncular: Samantha Colley, Seth Gabel, Antonio Banderas
• Yaratıcı: Kenneth Biller
• IMDb: 8.2

Her döneminde dünyanın birbirinden başarılı isimlerine ve onların büyüleyici hikâyelerine odaklanan bu belgesel dizinin 1. döneminde Albert Einstein, 2. döneminde Pablo Picasso, 3. döneminde ise Aretha Franklin‘in hayatına tanıklık ediyoruz.

Sulardaki renkli hayat: The Blue Planet

• Yıl: 2001
• Oyuncular: David Attenborough, Pierce Brosnan, Peter Scoones
• Yönetmen: Alastair Fothergill
• IMDb: 9

Dünya yüzeyinin üçte ikisi sularla kaplı olmasına karşın, bilim insanları hem okyanuslar hem de Ay’ın yüzeyi hakkında çok az şey biliyorlar. Bu belgesel dizi, devasa mavi balinalardan, mikroskobik mercan poliplerine kadar suda yaşayan envai çeşit canlının izini sürüyor.

Zaman ve yer algısını genişleten: Cosmos: A Spacetime Odyssey

• Yıl: 2014
• Oyuncular: Neil deGrasse Tyson, Christopher Emerson, Keythe Farley
• Yönetmen: Bill Pope
• IMDb: 9.3

Çok karmaşık mevzuları bile akıcı ve kolay anlaşılır bir dille somutlaştırarak aktaran bu belgeselde Carl Sagan’ın öğrencisi Neil deGrasse Tyson ile birlikte kainatta uçsuz bucaksız bir maceraya atılıyoruz.