Polis, Ambulans Gibi Araçların Çakar Lambalarında Neden 'Kırmızı-Mavi' Renkler Kullanılıyor?
Yollarda gördüğümüz tüm polis, ambulans ve itfaiyeler, fark farklı renklerde çakar lambalar kullanıyor. Peki neden böyle bir şey söz konusu? İşte acil durum araçlarında kullanılan tepe lambası renklerinin anlamları ve neden tercih edildikleri…
Trafiğe çıktığımız her gün çok sayıda siren sesi duyuyor, bu siren sesinin nereden geldiğini anlamak için çevremize bakınıyoruz. Sirenin kaynağını gördüğümüzde ise sadece renklerden bile bu ses kaynağının polis mi, ambulans mı yoksa itfaiye mi olduğunu rahatlıkla anlıyoruz. Peki bunun nedenini hiç düşünmüş müydünüz?
Muhtemelen tüm okurlarımız bilir; iki mavi renkli siren görüyorsak ambulans, bir kırmızı bir mavi renk görüyorsak polis, iki kırmızı renk görüyorsak itfaiye geçiyordur. Peki bu renkler neye göre belirlendi? Gelin hep birlikte, hayatımızda sıradanlaşmış ancak nedenini pek çoğumuzun düşünmediği bu olaya yakından bakalım.
Polis ışıkları neden mavi ve kırmızıdır?
Polis arabaları gibi acil durum araçlarında kırmızı ve mavi rengin kullanılıyor olmasının nedeni, tamamen renklerin yapısıyla ilgilidir. Bugüne kadar yapılan tüm araştırmalar, kırmızı rengin gün ışığında en rahat görünen renk olduğunu gözler önüne sermiştir. Ayrıca kırmızı rengin insanda uyandırdığı “aciliyet” ve “uyarı” etkisi vardır. İşte tüm bunlar, kırmızının sirenlerde kullanılmasını sağlamıştır. Peki ya mavi? Madem kırmızı en görünür renk, neden yalnızca kırmızı renk tercih edilmiyor?
Bilimsel araştırmalara göre mavi renk, gece karanlığında en rahat görünen renklerin başında geliyor. İşte bu durum, polis arabalarında mavi rengin de kullanılmasına yol açtı. Ancak olay bundan ibaret değil. Yaygın bir inanışa göre mavi, trafikte görmeye alışık olmadığımız renkler arasında yer alıyor, ki bu doğru. Farlar beyaz veya sarı (arka tarafta kırmızı), trafik ışıkları yeşil, kırmızı ve sarı renkte oluyor. Hal böyle olunca da polis araçları, mavi renk ile trafikteki diğer araçlardan ayrılıyorlar. İşin bir de sağlık boyutu var. Yapılan araştırmalara göre kırmızıyı ayırt edemeyen renk körleri maviyi, maviyi ayırt edemeyen renk körleri ise kırmızıyı çok iyi bir şekilde görüyorlar. İşte tüm bunlar, polis araçlarında mavi ve kırmızı rengin kullanılmasına yol açmış durumda.
İtfaiyelerde neden kırmızı renk kullanılıyor?
İtfaiye sirenlerinde kırmızı rengin kullanılıyor olmasının da bazı nedenleri var. Bu nedenlerden bazılarını zaten az önce açıkladık. Bu bağlamda; kırmızı rengin insanda uyandırdığı aciliyet ve uyarı etkisi, itfaiye araçlarında kırmızı rengin tercih edilmesini sağlayan esas nedenlerden bir tanesidir. Ancak tek neden bu değil. Burada işin içine optik de giriyor. Öyle ki kırmızı, en yüksek dalga boyuna sahip olan renktir. Yani bu renk, diğer renklerden daha az dağılır. Özellikle de sis ve puslu ortamlarda tercih edildiğinde, diğer renklere kıyasla çok daha uzun mesafede görülür. Bir orman yangınını düşünün; dumanların arasında kalan bir itfaiye ışığını görmek, yeşil rengin kullanıldığı cenaze aracı sirenini görmekten çok daha kolaydır.
Bu arada, itfaiyeler genel olarak kırmızı renkli tepe lambalarına sahiptir. Ancak bazı ülkelerde veya bir ülkedeki farklı şehirlerde, kırmızı ile mavi sirenlere sahip itfaiyeler görülebilir. Böyle bir tercih yapılmasının özel bir nedeni yoktur. Mavi ve kırmızı, pek çok toplumda acil durum işareti olarak kabul edilir. Bu yüzden itfaiyelerde de mavi renk tercih edilebilir.
Peki ambulanslarda neden mavi renk kullanılıyor?
Mavi rengin önemini buraya kadar zaten anlattık. Ancak ambulanslarda özellikle mavinin tercih edilmesinin de bir nedeni var. Kırmızı ışık, yoğun trafik ortamında gözden kaybolabiliyor. Mavi ise böyle değil. Trafikte en az görünen renk olan mavi, her zaman kendini ön plana çıkarmayı başarıyor. İşte bu yüzden de ambulanslarda tercih ediliyor.
Bonus: Çekicilerde neden amber rengi kullanılıyor?
Karayollarına ilişkin her türlü ışıklandırmanın amber renginde olduğu, bazılarımızın dikkatini çekmiştir. Bu bağlamda; ağır yük taşıyan tırlarda, araba çekicilerinde, yol yapım çalışmalarında ve daha pek çok durumda amber renk tercih edilir. Peki bunun nedeni nedir?
Amber rengi de kırmızı ve mavi gibi dikkat çekicidir. Ancak amberin ışık şiddeti, mavi ve kırmızı kadar yüksek değildir. Bu da insanlarda farkındalık oluşturur ancak bu farkındalık, aciliyet şeklinde değildir. İşte bu nedenle çekici ve karayolları ile ilgili diğer araçlarda amber rengi tercih edilir. Bu rengi gören bir insan, yolun o bölgesinde bir şey olduğunu anlar ancak bunun acil bir durum olmadığını bilir…