Sayısız Hastalığa İyi Geldiği İçin Antik Medeniyetlerden Bu Yana Kullanılan Doğa Harikası Bitki: Keten Tohumu

Özellikle son dönemde sağlıklı beslenme denilince herkesin ilk aklına gelen ilk gıdalardan bir tanesi olan keten tohumunun faydaları aslında binlerce yıldır biliniyor ve binlerce yıldır sağlıklı yaşamın en önemli şifrelerinden biri olarak kabul ediliyor. Gelin keten tohumu nedir, ne işe yarar, faydaları nelerdir biri merak edilen soruları tüm detaylarıyla inceleyelim.

Pandemi ile birlikte sağlığımızın kıymetini bir kez daha anladığımız bugünlerde sağlıklı hayat ve diyet reçetelerinin hangisine bakarsanız bakın mutlaka keten tohumu ile karşılaşırsınız. Yeni moda olmuş bir gıda gibi görünse de aslında antik medeniyetler bile keten tohumunun faydalarını biliyor ve sağlıklı yaşamın merkezine koyuyorlardı. Keten tohumunun bu kadar sevilmesinin bir başka nedeni de kilo verme sürecine yardımcı olması.

Sağlıklı olmak herkesin birinci önceliği olsa da fazla kilolarımızından kurtulmak da önemli. Keten tohumu sayesinde kilo kaybederken sağlığınızı kaybetmemek mümkün. Elbette tüm doğal gıdalar gibi keten tohumu kullanırken de bazı noktalara dikkat etmek ve oranını iyi ayarlamak son derece önemli . Bu gıdayla ilk kez tanışıyorsanız keten tohumu nedir ne işe yarar, faydaları nelerdir gelin tüm detaylarıyla inceleyelim.

İlk olarak, keten tohumu nedir?

Ketengiller ailesinin en yaygın türü olan keten, mavi ve sarı renklere sahip ipeksi çiçekler açan bir bitkidir. Keten tohumu olarak adlandırdığımız gıda ise bu bitkinin tohumlarıdır. Son derece yağlı bir tohum olduğu için genel olarak yağı çıkarıldıktan sonra geri kalanı hayvan yemi olarak kullanılır. Omega 3 açısından zengindir.

Biraz geçmişe gidip de keten tohumunun eski medeniyetlerdeki kullanımını incelediğimiz zaman karşımıza eski Mısır ve Çin çıkıyor. Çin merkezli olmak üzere neredeyse tüm Asya medeniyetlerinde kullanılmış olan keten tohumu, o dönem tıp alanındaki en önemli ilaçlardan bir tanesi olarak kabul ediliyordu. Bu özellikleri nedeniyle bugün bile alternatif tıpta kullanılmaktadır.

Keten tohumu ne işe yarar?

Keten tohumunu ya direkt olarak tohum şeklinde tüketebilirsiniz ya da soğuk sıkım yöntemi ile elde edilen yağını kullanabilirsiniz. Her ikisi de aynı yapı özelliklerine ve dolayısıyla faydalara sahiptir ancak direkt tohum ya da ezilerek tozu şeklinde kullanıldığı zaman içinde bulunan lifleri de vücudunuza kattığınız için bağırsak düzenlemesinde ve kilo vermede çok daha etkili bir sonuç verecektir.

7 gram öğütülmüş keten tohumunda 37 kalori, 2 gram karbonhidrat, 3 gram yağ, 2 gram lif, 1.3 gram protein ile birlikte günlük ihtiyacınızın yüzde 10’u kadar tiamin, yüzde 9’u kadar bakır, yüzde 8’i kadar manganez, yüzde 4’ü kadar fosfor, yüzde 3’ü kadar selenyum, yüzde 3’ü kadar çinko, yüzde 2’si kadar B6 vitamini, yüzde 2’si kadar demir ve yüzde 2’si kadar da folat vardır.

Keten tohumunun faydalarına yakından bakalım:

Omega 3 yağ asidi ile kalbinizi korur:

Keten tohumunun insan sağlığı için bir numaralı faydası, zengin omega 3 yağ asidine sahip olmasıdır. Daha önce buradaki yazımızda sayısız faydasından bahsettiğimiz omega 3 yağ asidi içeren keten tohumundan düzenli olarak tükettiğiniz zaman kalp sağlığınızı korumanın yanı sıra damar sağlığınızı da koruduğunuz için inme riskini minimuma indirebilirsiniz.

Kanser riskini azaltır:

Kanserle mücadele etmek için incelenen bitkilerdeki etkin madde lignandır. Keten tohumunda bulunan lignana sayısı, diğer bitkilere oranla binlerce kat daha fazladır. Yapılan hayvan çalışmalarında keten tohumunun kolorektal, deri, kan, akciğer, meme kanseri hücrelerinin büyümesini önlediği açık bir şekilde görülmüştür. İnsanlar üzerindeki etkisi için çalışmalar sürse bile büyük bir umut olduğu aşikar.

Lifli yapısı sayesinde bağırsak hareketlerinizi düzenler:

7 gramlık bir yemek kaşığı keten tohumunda 2 gram lif vardır. Bu oran erkeklerin alması gereken günlük lif miktarınının yüzde 5’ini, kadınların ise yüzde 8’ini oluşturur. Bu lifin içinde bulunan iki farklı tür, bağırsak bakterileri tarafından fermente edilerek bir düzen oluşturur. Sağlıklı bir boşaltımın yanı sıra bu lifler bağırsaklardaki suyu emerek sindirimi yavaşlatır ve kan bileşenlerindeki anlık düşmeleri ve yükselmeleri önler.

Kolesterol seviyenizi düşürür:

Periferik arter hastalığı olan kişiler üzerinden bir aylık bir çalışma yapıldı. Bu çalışma boyunca tüm katılımcılara günde 30 grama denk gelen 4 yemek kaşığı keten tohumu verildi. Bir ay sonunda katılımcıların kötü kolesterol oranı yüzde 15 azaldı. Yapılan daha uzun süreli bir çalışmada, katılımcılara aynı oranda keten tohumu verildi ve toplam kolesterol oranında büyük oranda düşüş yaşandığı görüldü. Keten tohumunun kolesterol düşürücü etkisinin sahip olduğu liflerden kaynaklandığı düşünülüyor.

Kan basıncını kontrol altına alır:

Yüksek kan basıncına sahip tansiyon hastaları üzerinden 12 haftalık bir çalışma yapıldı. Bu çalışma boyunca katılımcılara günde 30 gramlık 4 yemek kaşığı keten tohumu verildi. Bu süre sonunda katılımcıların kan basıncında büyük oranda düşüş gözlendi. Yapılan farklı bir çalışmada 3 aydan uzun süre düzenli olarak aynı oranda keten tohumu tüketen hastaların kan basıncında 2 mm Hg düşüş görüldü. Küçük gibi görünen bu düşüş, kalp hastalıkları kaynaklı ölümleri yüzde 15 oranında azaltmaktadır.

Kan şekerinizi düzenler:

Kan şekerindeki düzensizlik nedeniyle ortaya çıkan tip 1 ve tip 2 diyabet üzerinde keten tohumunun önemli bir olumlu etkisi vardır. İnsülin direncini önleme becerisine sahip olan keten tohumununun olumlu etkisinin içinde bulunan liflerden kaynaklandığı düşünülüyor. İçindeki lifler kandaki şeker emilimini yavaşlatarak ani düşüş ve yükselişleri önlüyor. Bu nedenle tüm lifleri alabilmek için yağı yerine direkt olarak tohumun kendisinin tüketilmesi öneriliyor.

Kilo kontrolü sağlar:

Yapılan bir çalışmada, katılımcılara içinde 2.5 gram keten tohumu bulunan tabletler içirildi. Keten tohumu alan katılımcıların açlık hissinin ve iştahının azaldığı gözlemlendi. Sindirimi yavaşlattığı için tokluk hissi yaratıyor ve kişinin iştahını kontrol altına alıyor. Düzenli tüketildiği zaman karın yağı erimesinde de olumlu etkileri olduğu görülmüştür.

Öğünlerinize lezzet katar:

• Keten tohumu tozunu suya ya da içeceklerinzie katabilirsiniz.
• Keten tohumu yağı ile salatalarınıza sos yapabilirsiniz.
• Tozunu ya da direkt olarak tohumu yoğurtla karıştırıp yiyebilirsiniz.
• Kurabiyelerin, keklerin ve ekmeklerin içine ekleyebilirsiniz.
• Yumurta ile karıştırıp omlet yapabilirsiniz.
• Köfte baharatı olarak kullanabilirsiniz.

Keten tohumu tüketirken dikkat etmeniz gerekenler:

Yapılan çalışmalarda farklı oranlarda kullanılsa bile bir yetişkinin günlük olarak alması gereken keten tohumu miktarı günde maksimum 7 gram yani 1 yemek kaşığıdır. Fazlası gaz ve şişkinlik yapabilir. Şu durumlardan birine sahipseniz keten tohumu tüketimi öncesi doktorunuza başvurmayı ihmal etmeyin;

• Kan inceltici kullanıyorsanız
• Antiplatelet ilaç kullanıyorsanız
• Hormon tedavisi alıyorsanız
• Hormona duyarlı kanseriniz varsa
• Hamileyseniz
• Emziriyorsanız
• Alerjik bir bünyeniz varsa

İnsan sağlığına olan yararları binlerce yıldır bilinen keten tohumu nedir, ne işe yarar, faydaları nelerdir gibi merak edilen soruları yanıtlayarak bu mucizevi gıda hakkında bilmeniz gereken detaylardan bahsettik. Belirli oranda kullanıldığında herhangi bir yan etkisi olmasa bile düzenli kullanmaya başlamadan önce en yakın sağlık kuruluşuna giderek en doğru ve size özel bilgiyi uzman bir hekimden almayı ihmal etmeyin. Konu hakkındaki düşüncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.