Sıfır Otomobil Kokusu Neden Olur, Ziyanlı mı? Neden Sevilir?
Şimdilerde hiç olmadığı kadar zorlaşmış olsa da hepimiz, hayatımızda en az bir sefer sıfır araba kokusunu içimize çekmişizdir. Evet, şu an burnunuzun ucunda hissettiğiniz o kokudan bahsediyoruz. Eşsizdir, anlatmaya sözler yetmez fakat bilhassa de araba tutkunlarını mest eder. Üstelik birtakım şirketler işi o kadar ileri bir noktaya taşımıştır ki sıfır otomobil kokusunun oda parfümleri üretilmiştir.
Peki bu kokunun nedenini hiç merak etmiş miydiniz? Marka fark etmeksizin neredeyse tüm sıfır otomobillerde duyacağınız o kokunun değerli nedenleri bulunuyor. Bilhassa de sıfır otomobil kokusuna hayran olan okurlarımızın bu içeriği dikkatle okumasında fayda var. Hazırsanız, o efsane kokuyu irdelemeye başlayalım.
Sıfır otomobiller neden kokar?
Sıfır model bir araba, aslında daha birkaç hafta, tahminen de birkaç ay evvel üretilmiştir. Fabrika çalışanları metrelerce kumaş kullanarak kaplamaları oluşturmuş, bunları plastik üzere başka kaplama materyallerine yapıştırmışlardır. Alışılmış bir aracın içine yerleştirilen tüm bu gereçler, belli kimyasallar içermektedir.
İşte bu kimyasallar (VOC olarak da anılırlar), vakit içerisinde yapıştırıcı, ahşap ya da plastik kaplama yahut kumaştan salınmaya başlar. İşte bu karmaşık denklemin sonucunda ortaya çıkan şey, sıfır otomobil kokusudur. Aslında bir koltuk ekibinin, ahşap dolabın yahut buzdolabının kokması ile sıfır otomobilin kokması tam olarak aynı nedenden kaynaklıdır.
Bazı durumlarda daha fazla hissedilir.
Sıfır otomobillerdeki koku, her vakit birebir düzeyde hissedilmez. Bunun hayli kolay bir nedeni vardır: Sıcaklık. Sıcaklık ne kadar yükselirse ve araba bu yüksek sıcaklığa ne kadar fazla maruz kalırsa, hissedilen kokunun sertliği de o kadar artacaktır.
Bunun nedeni, gaz çıkışı ile sıcaklığın gerçek orantıya sahip olmasıdır. Ortam ısındıkça gaz salınımı artacak, bu da ortamda hissedilen kokunun keskinleşmesine neden olacaktır.
Sıfır otomobil kokusu neden sevilir?
ABD merkezli bir şirket olan 12.29 da sıfır otomobil kokularıyla ilgili araştırma yapan kurumlardan bir adedidir. Yapılan araştırmalar, sıfır otomobil kokusunun sevilmesinin altında yatan şeyin psikoloji olduğunu söz ediyor. Dawn Goldworm, bu olayı şöyle açıklıyor: Yeni olan rastgele bir şeyin kokusu hakkında hakikaten enteresan olan şey … Genellikle gurur ve muvaffakiyet duygusunu hissettirmesidir.
Peki, sağlık açısından riski var mıdır?
Bu sorunun karşılığı ne yazık ki evet. 2000’li yılların başından beri yapılan araştırmalar, sıfır otomobil kokusuna yol açan kimyasalların sıhhat için bir risk oluşturduğunu ortaya koymuştur. Bu bağlamda; baş dönmesi yahut nefes darlığı üzere bazı sıhhat sorunları, sıfır otomobil kokusuyla direkt bağlantılı olabilir.
1969 yılından beri kâr emeli gütmeyen bir kuruluş olarak hizmet veren Ecology Center, 2011-2012 döneminde piyasaya sürülen ve o devirlerde “en popüler” olarak anılan 200 sıfır araba üzerinde bir araştırma yaptı.
Yapılan bu araştırmada direksiyon simidi, kolçaklar ve koltuklar üzere araçların iç kısmını oluşturan neredeyse her materyalde gaz salınımı olduğu tespit edildi. Olay o denli bir noktadaydı ki bir otomobilin içerisinde kokuya neden olan en az 275 çeşit kimyasal vardı.
Üstelik bu kimyasallar ortasında insan sıhhati için kritik düzeyde riskli olan hususlar de vardı. Kurşun, klor, birtakım ağır metaller, PVC ve brom bunlardan bazılarıydı. Pekala insanların bu kimyasallara maruz kalmasının ne üzere riskleri bulunuyordu?
Sıfır otomobil kokusunun yol açabileceği rahatsızlıklar:
Bilim beşerlerine nazaran sıfır otomobil kokusuna haddinden fazla maruz kalmak; tiroit rahatsızlıklarına, öğrenme ve hafıza sorunlarına, doğurganlığın düşmesine, karaciğer, testis yahut böbrek ile kan hastalıklarına neden olabilirdi.
O yıllarda yapılan araştırmaya nazaran sıfır otomobil kokusu “en sağlıklı” olan araba, 2012 Honda Civic olarak kayıtlara geçmişti. En sıhhatsiz araba ise 2012 model Mitsubishi Outlander Sport’tu.
Otomotiv üreticileri, sıfır otomobil kokusuyla ilgili farklı adımlar attılar.
Teknolojinin geldiği son nokta, insan sıhhatinin korunmasına yardımcı olmuş durumda. O denli ki otomotiv üreticileri, artık daha az ziyanlı bileşenlerin bulunduğu kaplamalar kullanarak, sıfır otomobil kokusunun sıhhat risklerini gidermeye başladılar.
Nissan üzere kimi markalar, kokuyu herkesin seveceği biçimde tutabilmek için özel bir “koklama ekibi” bile çalıştırıyor. Ford ise otomobil kokusunun sevilmediği Çin üzere ülkelerde ise kokuyu yok eden teşebbüslerde bulundu.
Nissan’ın, sıfır otomobil kokusunu sağlamak için ne kadar uğraştığını görmek isterseniz, aşağıdaki görüntüyü izleyebilirsiniz.