Size Ziyan Veren Sevgililerden Uzak Duramıyorsanız Psikolojideki “Travma Canlandırması”na Sahip Olabilirsiniz!

Bu şahıslar çoklukla, geçmiş travmalarını ve erken yaştaki tecrübelerini tekrardan yaşamak isterler. Bu türlü bir şeyi neden yaptıklarına ve nasıl sürdürüldüğüne dair bulgular ise sahiden çok değişik.

İnsan psikolojisinin ne kadar komplike ve öngörülemez olduğunu bir sefer daha kanıtlayan “Reenactment” kavramını, bu içeriğimizi okuyarak daha ayrıntılı öğrendiğinizde tahminen de sizin de tıpkı örüntüyü sergilediğinizi ve harekete geçmeniz gerektiğini anlayacaksınız. 

“Travma canlandırması” olarak da tanımlayabileceğimiz “Reenactment” kavramı, birinci olarak Freud tarafından ortaya atıldı.

Bir kişinin yaşadığı olumsuz sonuçlara karşın travmalarını hatırlatan şeyler aramaya devam etmesi olarak özetleyebileceğimiz travma canlandırmasını, psikanaliz metoduyla tanınan ünlü tabip Sigmund Freud isimlendirmişti.

Ona nazaran bu durumun sebebi, insanlardaki vefat içgüdüsüydü. Tekrar eden kendine ziyan verme arayışlarıyla ölüm içgüdüsünü yaşıyorlardı.

Peki beşerler neden travma canlandırması yaşamaya meyilli olurlar?

Tek ve net bir sebebi olmamakla bir arada, birkaç nedenden ortaya çıkma ihtimali bulunuyor. Bunlardan birincisi, bağlanma problemleri. Erken yaşta, bilhassa ebeveynleri tarafından ihmal yahut travmayla karşı karşıya kalarak bağlanma meseleleri yaşayan bireyler, yetişkinliklerinde de sıhhatsiz bağlantı arayışına girebilirler. 

Çocukluklarında, meskende onlara öğretilen yahut gördükleri davranışları insan münasebetlerine genelleyebilirler ve bu durum, güvenlik ile aidiyet duygusunu tesirler. Kişi, ilişki seçimlerini çocukluğunun etkilediğini bilse bile bu kalıpların nasıl bir belirme eğiliminde olduğunu göremeyebilir.

Diğer nedenler ise insan psikolojisinin ne kadar enteresan olduğunu ispatlar nitelikteki şartlı çağrışımlar ve duygusal düzensizlikler.

Koşullu çağrışımlar, tekrarlayan davranışların ortaya çıkmasının bir mühlet sonra otomatik hâle gelmesiyle ilgilidir. Kişi artık büsbütün şartlanmıştır ve daima tekrar eden otomatik hareketler sergiliyordur.

Duygusal düzensizliklerde ise beşerler, olumsuz olaylara karşı zayıf duygusal yansılar ortaya koyabilirler. Bu da, durumla orantısız hallerde reaksiyon vermelerine yol açabilir. Sonuç olarak, yolun sonunda travma canlandırması görülür.

Kişilik faktörü ve başa çıkma sistemleri da travma tekrarlamasının önünü açabilir.

Bazen, dürtüsellik yahut mükemmeliyetçilik üzere makul kişilik özellikleri, bir kişinin travma canlandırmasına girme mümkünlüğünü artırabilir.

Ek olarak; gerilim ve travma, çoğunlukla bu çeşit davranışların altında yatan nedendir. Beşerler, riskli davranışlarda bulunarak yahut travmaya emsal durumlar arayarak çoklukla durum üzerinde daha fazla denetim sahibi olduklarını hissederler.

Ayrıca beşerler, muhtemel riskleri bildikleri hâlde sarhoşken otomobil kullanmak üzere riskli aksiyonlarda bulunabilirler. Bu, geçmiş bir tecrübesi tekrar yaratmanın yahut acı hislerinden uzaklaşmaya yardımcı olmanın bir yolu olabilir. Bu durum, sadakatsiz bir ilgiye göz yummak olarak da ortaya çıkabilir. Kişinin çocukluğunda aldatan bir ebeveyn rolü varsa bu biçimde acı verici tecrübesini tekrar yaşıyordur.

Travma canlandırması; romantik alakalarda yahut hayallerde ortaya çıkabilir.

Şimdilerde “mommy-daddy issues” olarak sık sık duyduğumuz tabirlerle ilişkili olarak, insanların geçmişteki yıkıcı alakalara emsal alakalar aramaya devam ettiği romantik alakalarda travma canlandırması ortaya çıkabilir.

Geçmişe dönük kâbuslar ve düşler görmek, travma canlandırmasının istemsiz belirtilerinden diyebiliriz. Beşerler, travmayı yine yaşadıkları kâbuslar görerek bir cins travma canlandırmasının içine girebilirler. 

Travmanın yine canlandırılmasının üç çeşidi bulunuyor: tekrar mağduriyet, ihmalin tekrar canlandırılması ve bağlanma travmasının tekrar canlandırılması.

Yeniden mağduriyet çeşidinde kişi, bilinçsiz bir formda; narsist, dürtüsel, öngörülemez yahut duygusal olarak değişken partnerleri “güvenli” olarak algılayabilir zira erken bağlanma travmalarının yankısını yaşar. Partnerinin duygusal durumu, öngörülemezliği açısından öngörülebilirdir. 

İhmalin canlandırılmasında kişi, çocuklukta bir terk edilme travması yaşadıysa partnerini terk etmeye ilgi duyabilir. Zira terk edilme hisleri tetiklenir ve partnerini dürtüsel olarak terk ederek ya da bu ilgiyi hemen yenisiyle değiştirerek kendi kendini baltalayabilir. 

Bağlanma travmasının canlandırılmasında kişinin ebeveynleri kendi travmalarını farkında olmadığı için benzer travmaları kendi çocuğuna geçirir. Bu durum, travma döngülerine yol açabilir ve kuşaktan jenerasyona aktarılarak devam eder. 

Siz de bahsettiğimiz travma canlandırmasıyla ilgi kurduysanız bir uzmandan dayanak alarak önüne geçebilirsiniz.

Çoğu vakit; depresyon, dert, keder üzere genel isimlerle ilişkilendirdiğimiz ruhsal durumumuzun altında çok daha farklı ve karmaşık şeyler yatıyor olabilir.

Bizim “bağımlılık” diye isimlendirdiğimiz, travma canlandırması olabilir. Bu nedenle, bir uzmanla görüşüp doğru adımlar atarak yolunda gitmeyen durumların üstesinden gelebilirsiniz.