Son Dönemin Yükselişte Olan ve İş İlanlarında Sıkça Karşılaştığımız Mesleği: Veri Bilimci Nedir, Nasıl Olunur?

Son yıllarda popülaritesi giderek artan mesleklerden bir tanesi olan veri bilimci, data analyst ve veri analisti gibi isimlerle de anılıyor. Günümüz dünyasının olmazsa olmazı olan veriler üzerinde çalışan veri bilimciler var olanı analiz ederek gelecek için en uygun stratejileri belirliyorlar. Gelin veri bilimci nedir, ne iş yapar ve en önemlisi nasıl olunur tüm detaylarıyla inceleyelim.

Son yılları düşündüğümüz zaman hayatımıza yeni girmiş olmasına rağmen adını sık sık duyduğumuz bir kavram var, veri. Veriler çalınıyor, veri skandalları yaşanıyor, meta data, big data derken veriden bahsetmediğimiz bir gün geçmiyor. Evet, devamlı duyuyoruz çünkü veri artık günümüz dünyası için altın kadar değerli. Hal böyle olunca birkaç yıl önce hayal bile edemeyeceğiz data analyst, veri analisti gibi isimlerle de anılan veri bilimci mesleği ortaya çıktı.

Veri bilimci adı aslında bu mesleğin ne yaptığını açık bir şekilde ortaya koyuyor. Hangi sektörde, hangi büyüklükte bir iş olursa olsun veri bilimci iş ve müşteri hakkındaki verileri alıyor, analiz ediyor ve en önemlisi gelecek için şirketin izlemesi gereken bir yol belirliyor. Giderek popülaritesi artan ve gelecek uzun yıllar boyunca da artmaya devam edecek olan veri bilimci nedir, ne iş yapar ve en önemlisi nasıl olunur gelin tüm detaylarıyla inceleyelim.

Temelden başlayalım, veri bilimci nedir?

Veri bilimci; herhangi bir sektörde hizmet vermekte olan bir şirketin işinin, kampanyasının ya da projesinin karşılığı olarak müşterilerden geri dönüş şeklinde aldığı verileri inceleyerek analiz eden ve şirketin bir sonraki adımı için gerekli stratejileri belirleyen çalışandır. Veri analisti ile veri bilimci benzer görünse de veri bilimci, gelecek stratejisi çizmesi açısında veri analistinden ayrılır.

Daha önce buradaki yazımızda tüm detaylarıyla anlattığımız gibi veri, aslında bugün bildiğimiz anlamda olmasa da her zaman hayatımızda vardı. 21. yüzyılda ise veri artık dijital olarak kaydedilen sayısal değerler haline geldi. Her ne kadar teknoloji sistemleri bu verileri analiz etme konusunda bize yardımcı oluyor olsa da sayısız değişkeni işin içine katarak bir inceleme yapmak için veri bilimci bir uzmana ihtiyaç vardır.

Veri bilimci ne iş yapar?

Bir örnek üzerinden açıklayalım; hangi sektörde hizmet verdiği fark etmeksizin bir şirket, yeni ürünü hakkında bir reklam kampanyası başlattı. Bu reklama ait görseller internet sitelerinde yayınlandı ve bazı geri dönüşler alındı. Yani elimizde bir dolu sayısal değer var. Reklam başarılı mı başarısız mı? İşte tam da bu noktada devreye veri bilimci giriyor.

Veri bilimci söz konusu verileri alır ve şirketin hedefleri doğrultusunda incelemeye başlar. Reklam hangi cinsiyetin, hangi yaş grubunun, hangi meslek grubunun ilgisini çekti; reklama ilgi duyan hangi gruptaki kişiler ürünü satın aldı, hangileri olumlu ya da olumsuz geri dönüş verdi ve en önemlisi, reklam bu şekilde mi kalmalı yoksa şirketin hedefleri doğrultusunda değişiklikler mi yapılmalı?

Artık hepimiz az çok dijital reklam dünyasını biliyor olduğumuz için böyle bir örnek verdik. Çünkü bu örnekteki iş, aslında veri bilimcinin en basit işlerinden bir tanesi. Bugün hangi sektörde hizmet veriyor olursa olsun, küçük ya da büyük tüm işletmeler bir şekilde yaptıkları işe bağlı veriler elde ediyorlar ve bu verilerin bir şekilde analiz edilerek planlama yapılması gerekiyor.

Veri bilimcinin görevleri nelerdir?

• Anket yapma, ziyaretçi trafiğini izleme, veri seti satın alma gibi yöntemlerle verileri toplar.
• Hata ve aykırı değer barındırabilen ham verileri temizleyerek sonuçların doğru olmasını sağlar.
• Verilerin nasıl toplanacağını ve nasıl saklanacağını belirlemek için bir veritabanı oluşturur.
• Verileri yorumlayarak belirli kalıpları ve eğilimleri belirler.
• Tüm bu analizleri görselleştirmeler yardımıyla yöneticilere sunar.
• Sunum sırasında gelecek tahminlerde de bulunur.

Veri bilimciler tarafından kullanılan popüler araçlar:

• Microsoft Excel
• Google Sheets
• SQL
• Tableau
• R ya da Python
• SAS
• Microsoft Power BI
• Jupyter Notebooks

Veri bilimcilerin kullandığı en popüler araçlar, uygulamalar ve programlama dilleri bu şekilde. Elbette bunlar yalnızca en popüler olanlar. Veri bilimcinin çalıştığı sektöre ve analiz ettiği verilere göre daha pek çok araç kullanılabilir. Önemli olan analiz sırasında süreci en verimli hale getirmek ve sonuçların tartışmasız olmasını sağlamaktır.

Veritabanı araçları ile büyük veri kümeleri kolayca işlenebilir, programlama dilleri ile çok daha karmaşık sistemler kurulabilir, grafik uygulamaları ile analiz sunumları görselleştirilebilir. Yani veri bilimci bu tür araçları kullanarak hem veri toplama, hem veri analiz etme hem de analiz sonuçlarını sunma süreçlerini en verimli hale getirebilir.

Bir veri bilimcide olması gereken özellikler:

• Problemi iyi anlamalı
• Eleştirel düşünmeli
• Odak noktası net olmalı
• Sözlü ve yazılı iletişimi gelişmiş olmalı
• Çalıştığı sektör hakkında bilgi sahibi olmalı
• Veri teknolojilerini ve kendi sektörünü yakından takip etmeli

Tüm bu özellikler aslında puzzle parçaları gibidir. Teknik becerileri yüksek olan ama problem çözme yeteneği olmayan, eleştirel düşünen ama iş arkadaşlarına ve yöneticilerine bunu anlatamayan, çalıştığı sektör hakkındaki ince detayları bilmeyen ya da yeniliklerden haberdar olmayan bir kişinin veri bilimci olarak yapacağı analizler de çok sağlıklı olmayacaktır.

Veri bilimci nerelerde çalışır?

• Sağlık sektörü
• Finans sektörü
• İşletmeler
• Hukuk alanı
• Bilim kuruluşları
• Tıp dünyası
• Devlet daireleri

Aslında iyi bir veri bilimci her yerde çalışır desek yanlış olmaz çünkü özellikle günümüz dünyasında artık verilerin olmadığı tek bir sektör kalmadı. Söz konusu verileri birinin analiz etmesi ve o karmaşık tabloları çözmesi gerekiyor. Elbette bunu yapacak kişinin de işinin ehli bir veri bilimci olması gerekiyor.

Gelelim asıl konuya: veri bilimci nasıl olunur, veri bilimci olmak için hangi bölüm okunmalı?

Yukarıda detaylarıyla anlattığımız veri bilimcide olmazsa olmaz özellikleri ve becerileri size hiçbir okul kazandıramaz. Bu nedenle, öncelikle kendiniz istekli olmalısınız. İlginizi çeken sektörü bulmalı, gelişmeleri takip etmeli, işinize yarayacak programlama dillerini öğrenmeli ve analiz sürecinde kullanacağınız uygulamalar hakkında dersler almalısınız.

Elbette bu demek değil ki üniversite okumanıza gerek yok. Mutlaka bir lisans derecesine sahip olmalısınız. Veri bilimcilerin büyük bir bölümü matematik, istatistik ve ekonomi bölümlerinden mezun kişilerdir. Çünkü bu alanları düşündüğümüz zaman hepsinin temelinde veri analizi olduğunu görüyoruz. Temeli öğrendikten sonra kendinizi geliştirmek sizin elinizde.

Her geçen gün daha da popüler hale gelen ve geleceğin mesleği olarak kabul edilen veri bilimci nedir, ne iş yapar, nasıl olunur gibi merak edilen soruları yanıtlayarak meslek hakkında bilmeniz gereken detaylardan bahsettik. Konu hakkındaki düşüncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.