Şu Sıralar “Cıır Cıııır“ Öten Ağustos Böcekleri Neden Yalnızca Ağustos Ayında Ortaya Çıkıyor?
Saz çalıp müzik söyleyen ağustos böceği, aslında hayli zeki hayvanlardır. Üstelik hayat mühletlerine bile karar verebilecek kadar zeki!
Peki ancak bu zeki canlılar, yazı çok sevdikleri için mi ağustos ayında ortaya çıkıyor? Meşhur ötüşleriyle tanıdığımız bu böcekler, ağustos ayından sonra nereye kayboluyorlar?
Ağustos böceklerinin aslında bilinenden çok daha fazla farklı istikametleri var.
Periyodik ağustos böcekleri olarak bilinen bu böcekler aslında yıllarca yeraltında yaşıyorlar. Periyodik denilmesinin sebebi de tam olarak bu aslında. 13 yahut 17 yıl toprak altında yaşamalarının ardından yalnızca ömürlerini 4-6 hafta yeryüzünde geçirmek için topraktan çıkıyorlar. Bitki köklerindeki özsuyu emerek de toprak altında kanatsız gelişimlerini tamamlıyorlar.
Üstelik 2000’e yakın tipleri bulunuyor. Bir böcek için bu sayı muazzam bir kıymet. Pekala neden 13 ve 17 yıl toprak altında yaşıyorlar?
Bugüne dek bu bahis birçok bilim insanı tarafından araştırıldı.
Matematikçi Prof. Gleen Webb, bu araştırmayı yapan bilim insanlarından birisi. Kendisi, taşındığı bir eyalette çok sayıda ağustos böceğinin olmasıyla bu hususa merak salmış. Etrafta kedi, köpek, kuşlar ve birçok hayvan ağustos böceği yerken bu hayvanın tamamen zararsız ve hareketsiz olmasının soylarını nasıl tüketmediğini de düşünmeye sevk etmiş.
Birçok hayvan tarafından yenmesine karşın hayli fazla sayıda üreyebilen bu böcekler için bir çalışma gerçekleştirildi. Webb, ağustos böceklerinin 13-17 yıl yeraltında yaşamalarının farklı vakitlerde mümkün olup olmayacağını keşfeden bir çalışma yürüttü. Çalışmada ömür döngüleri için 10-12 ve 15 üzere asal olmayan sayıları tercih etti. Yaptığı çalışma sonucunda da bu periyodik aralıklarda ağustos böceklerinin nüfuslarının azalacağını gördü.
13 ve 17 yıl toprak altında yaşamalarının gerisindeki nedenin hayvanlarla daha az karşılaşmak olduğu sonucuna varıldı.
Ağustos böceklerinin, hayat döngüleri 2-5 yıl olan kuşlar ve küçük hayvanlarla müsabaka ihtimallerinin en aza indiği bir periyotta yeryüzüne çıkmayı seçtikleri belirlendi. Pekala lakin ağustos böcekleri hangi yıl toprağa çıkacaklarını nasıl bilebiliyor?
Connecticut Üniversitesi’nden Dr. Chris Simon da başka bir çalışma sonucunda ağustos böceklerinin, bitkilerin özsuyundaki değişimlere nazaran yılların hesabını tutan moleküler saatleri olduğu sonucuna vardı. Dişi böcekler, ince kollara küçük yarıklar açarak yumurtalar bırakıyor. Yumurtalar kırılınca yavrular çıkıyor ve toprağa düşerek toprağa gömülüyorlar. Toprak altında da yıllarca yeryüzüne çıkmayı bekliyorlar.
Ötmeleri de çiftleşmeyle ilgili fakat nasıl oluyor da bu kadar yüksek ses çıkarabiliyorlar?
Ağustos böcekleri, özellikle çiftleşme periyotlarında öterler. Erkek böcekler, ötüşleriyle dişileri çekmeye ve kendilerini tanıtmaya çalışır. Dişi böcekler de yanıt olarak ötme sesi çıkararak erkekleri cezbetmeye çalışırlar. Bu ötme sesleri, tipler ortasında farklılık gösterebilir ve çeşitlerin tanışması ve çiftleşme süreçlerini kolaylaştırmaya yardımcı olabilir.
Bu ötüş sesi de bilinenin bilakis ağızdan çıkmıyor. Böceklerin, yan ve kuyruk bölgelerinde bir ses çıkarma organı var. Bu organ bir davul üzeredir. Kas hareketleriyle titreşme halinde de ötüş gerçekleşiyor.
Sıcak hava, daha fazla güç harcamalarına neden oluyor.
Ağustos böcekleri, bilhassa sıcak havalarda çok etkin olurlar ve ötme davranışlarını sıcaklıkla ilişkilendirebiliriz. Sıcak hava, bu böceklerin metabolizmalarını hızlandırarak ve hareketlerini kolaylaştırarak daha fazla güç harcamalarına yardımcı olur. Bu da ötme seslerinin daha yaygın olmasına neden olabilir. Lakin bizim duyduğumuz sadece ağustos ayında ortaya çıkan türlerden. Dünyanın her bir köşesinde farklı ağustos böceği çeşidi olduğu için kimisi gece ötüyor kimisi gündüz; kimi yaz aylarında, kimi de bahar.
Yeryüzünde sayılı günlerini geçiren bir ağustos böceği gördüğünüzde artık ziyanlı sanıp öldürmeyin, zira kendileri en zararsız ve hareketsiz böcek türlerinin başında geliyor.