Tarihte Birinci Kere Uzay Çöpüne Ceza Verildi: Bir Firma, Binlerce Dolar Ceza Ödeyecek

Uzay araştırmalarımız sürat kesmeden devam ederken “uzay enkazı” yahut “uzay çöpü” olarak bilinen sorun de gitgide büyüyor. Bir fonksiyonu olmadan yörüngede bulunan, ekseriyetle uydu yahut uzay aracı kesimlerinden oluşan objelere bu isim veriliyor. İddia edebileceğiniz üzere bu atıklar, araştırmaların önüne geçme, uydulara yahut uçuşlara ziyan verme gibi birçok riski beraberinde getiriyor.

Uzay enkazı sorunu için kaygılar sürerken bugün ABD’den bu bahiste tarihi bir atak geldi. ABD Federal Bağlantı Heyeti (FCC), ilk defa bir firmaya uzay çöpü nedeniyle ceza verdi.

Dish Network isimli firma, uydusunu inançlı bir noktaya taşımadığı gerekçesiyle 150 bin dolar ceza ödeyecek.

FCC, Dish Network isimli firmanın EchoStar-7 uydusunu yörüngeden çıkarmadığını ve daha inançlı bir noktaya kaydırmadığını söyleyerek 150 bin dolar ceza kestiğini duyurdu. Şirket de yaptığı açıklamada kusurunu kabul etti.

Ceza, uzay çöpü konusunda verilen birinci ceza olarak kayıtlara geçti. FCC yöneticisi Loyaan A. Egal, yaptığı açıklamada cezayı “çığır açıcı” olarak nitelendirirken uzay enkazı kuralları konusunda sıkı bir tavır sergilediklerini belirtti.

Dish’in, Mayıs 2022’de EchoStar-7’yi çalıştığı bölgenin 300 km üstüne (Dünya yüzeyinden yaklaşık 35 bin km yukarısı) taşıması gerekiyordu. Fakat Şubat 2023’te uydunun manevrayı tamamlayacak yakıtının kalmadığı fark edildi. Böylelikle uydu, gitmesi gereken yere 122 km kala, tehlike teşkil eden bir yerde kapandı. Bu da FCC’nin uzay enkazı kurallarına karşıttı.

En başta da söylediğimiz üzere uzay enkazı çok önemli ve nasıl çözüleceği hala tartışılan bir mevzu. Avrupa Uzay Ajansı’na (ESA) nazaran yörüngede boyutu 10 cm’den büyük 36 bin 500 adet, 1 cm ve 10 cm ortasında 1 milyon adet, 1 mm ve 1 cm ortasında ise 130 milyon adet uzay enkazı bulunuyor. FCC’nin atağının bir şeyleri değiştirip değiştirmeyeceğini, ileride şirketlere farklı cezalar gelip gelmeyeceğini bekleyip göreceğiz.