Tartışmaya Noktayı Koyuyoruz: Bayanlar mı Daha Yeterli Otomobil Kullanır, Erkekler mi?

Kadınların berbat şoför olduklarına dair temelsiz ve cinsiyetçi bir ön yargı bulunuyor. Bir bayan şoför kaza yaptığında, haberlerde”Kadın şoför kaza yaptı.” formunda başlıklar atılırken erkek şoför kaza yaptığında ise erkek olduğunu belirtme gereği duyulmuyor. Bilimsel araştırmalara bakılırsa bayanların sürücülük konusunda erkeklere nazaran zayıf olduğu kısımlar var lakin erkeklere nazaran güçlü oldukları kısımlar da var.

İki cinsiyetin birbirine nazaran farklı biçimlerde otomobil kullanıyor olmasının nedeni evrimsel biyolojiyle açıklanıyor. Erkekler ve bayanlar ortasındaki fizikî farklılıklar, sürüş marifeti konusunda iddia edebileceğinizden daha büyük bir rol oynuyor.

Erkeklik hormonu olan testosteronun, sürüş hünerleri üzerindeki tesirleri bir epey güçlüdür.

İyi otomobil kullanmak için güçlü görsel sürece hünerlerine sahip olmanız gerekir. Testosteron, erkeklerde uzamsal farkındalığı artırarak park etme üzere vazifelerde daha fazla avantaj sağlar. Mesafe, etraftaki objeler ve semboller daha yeterli anlamlandırılabilir. Bu sayede yol şartları daha süratli yorumlanır. Araştırmacılar, birtakım görsel yeteneklerini kaybetmeye başlayan yaşlı erkeklerin bir doz testosteron aldıklarında görsel sürece suratlarında bir artış yaşadıklarını saptadı. Yani testosteronun hissesi bir epey büyük.

Kendinizle öbür objeler (araçlar, yoldaki yapılar vb.) ortasındaki bağlantıyı manaya yeteneğiniz olan mekansal farkındalık da değerlidir. Mekansal farkındalığı güzel olan beşerler, sanat, spor, bilim, matematik ve sürüş de dahil olmak üzere hayatın çeşitli alanlarında daha başarılı olma eğilimindedir. Yeniden birtakım araştırmalar, yüksek testosteron düzeyinin, otomobillere yahut yoldaki objelere çarpmadan otomobil sürebilmek için hayati ehemmiyet taşıyan uzamsal farkındalığı artırdığını göstermiştir.

Testosteronun dezavantajlarını da göz önünde bulundurmak gerekiyor.

Bu hormonun saldırganlıkla ilişkili olduğunu biliyoruz. Testosteron, erkekleri otomatik olarak saldırgan yapmaz, lakin erkek şoförlerin daha fazla risk almasına ve çok öz inanca sahip olmasına neden olabilir.

Bu nedenle ergenlerin, yirmili ve otuzlu yaşlarındaki erkeklerin bir otomobil kazasında ölme mümkünlüğü daha yüksektir, zira testosteron düzeylerinin en yüksek olduğu yıllardır. Bu nedenle testosteron bazen avantaj olabilirken bazen de dezavantaj olabilir.

Testosteron üzere östrojen de sürüş üzerinde tesirli olabilir. Östrojen, bayanların otomobil kullanırken erkeklerden daha âlâ konsantre olmasını sağlar.

Bir anlığına öteki tarafa bakan sürcüler nedeniyle meydana gelen kazalar epey fazladır. İşte bu “dikkat” konusunda bayanların üstünlüğü bulunuyor; çünkü östrojen, konsantrasyonu artırıyor. Bayanların dikkati kolay kolay dağılmıyor, önlerindeki yola daha yeterli odaklanıyorlar.

Hafızanın da uygun bir şoför olma konusunda değerli bir hissesi vardır. Rotayı, varış vaktini hatırlamak üzere ögeler hafızayla ilgilidir. Araştırmalar bayanların erkeklerden daha uygun bir hafızaya sahip olma eğiliminde olduğunu ve yaşa bağlı hafıza kaybının bayanlarda erkeklerden daha geç başladığını gösteriyor. “Gelirken ekmek de al” denilen bir erkeğin meskene ekmek almadan gelmesinin nedeni tahminen de bu durumla bağlantılıdır.

Erkeklerin testosteron baskınlığı ile bayanların östrojen baskınlığı ortasındaki en büyük fark davranışlardır. Östrojeni sıklıkla empati ile ilişkilendiririz. Bayanların şefkat göstermesinin tek nedeni bu değil, lakin değerli bir rol oynuyor. Bu nedenle bayan şoförlerin yol kurallarına uyma, başka şoförlerle tartışmama ve gereksiz risk almama mümkünlüğü daha yüksektir.

Hormonlar, erkekler ve bayanlar ortasındaki farklılıkları körükleyebilir, lakin beyin, cinsiyet davranışlarının gerisindeki gerçek motordur.

Erkekler daha güzel bir istikamet hissine sahipken, bayanlar rotaları hatırlamakta daha güzeldir. İşte bu yüzden erkekler kolay kolay yol sormaz, yani bunun tek nedeni ego değildir. Her şey hipokampusla ilgilidir. Beynin bu kısmı, insanların zihinsel haritalar oluşturmasına ve kentin sokaklarında kaybolmadan gezinmesine imkan tanır ve araştırmalar erkeklerin otomobil kullanırken beynin bu kısmını daha fazla kullandığını göstermiştir.

Öte yandan bayanlar yer işaretlerini ve objeleri daha güzel hatırlayarak bir rotayı daha yeterli hatırlamalarını sağlar. Bayanlar, işleyen bellekte değerli bir rol oynayan ön loblarında daha fazla irtibata sahip oldukları için bu avantajdan yararlanır.

“Kadınlar, erkekler üzere park edemez” cümlesinin nedeni, bayanlarda daha küçük bir parietal lobun olmasıdır, bu da mekansal zorlukların oluşmasına neden olabilir. 

Erkekler parietal loblarındaki daha büyük yüzey alanı nedeniyle bu bahiste avantaja sahiptir. Beynin bu kısmı erkeklere uzaysal farkındalık yeteneği kazandırdığı için paralel park etme, geri geri gitme üzere kurallarda avantaj sağlar.

Erkekler, hislerle, bilhassa olumsuz olanlarla (öfke, kaygı, saldırganlık) bağlantılı badem halinde bir beyin yapısı olan daha büyük amigdalalara sahiptir. Tehdit yaratan yahut gerilimli durumlara maruz kaldığında, amigdala “aydınlanır” ve erkek şoförleri harekete geçmeye teşvik eder. Bu, bir şoföre öfkeyle reaksiyon verme üzere durumlara neden olabilir.

Kadınlar, erkeklerden daha süratli olgunlaşan daha büyük bir prefrontal kortekse sahiptir. Beynin bu kısmı, insanlara his ve davranışları düzenleme yeteneği verir. Bu, “bir şeyleri derinlemesine düşündüğümüzde” harekete geçen kısımdır. Bayanlarda bu bölgenin yüzölçümü daha geniş olduğu için erkeklere nazaran neden daha az risk aldıklarını açıklıyor.

Peki istatistikler ne diyor? Bunun için her şeyin başladığı yere gitmek fikir verecektir: Ehliyet imtihanı sonuçları

Birleşik Krallık’ta yapılan bir araştırma, bayan şoförlerin erkeklere kıyasla ehliyet imtihanında kalma oranının daha yüksek olduğunu ve bu oranın yaşlandıkça daha da arttığını ortaya koydu.

Bu araştırmada elde edilen bulgular:

• 17 yaşındaki bayan şoförlerin, erkeklere kıyasla ehliyet imtihanında başarısız olma mümkünlüğü %7 daha fazla.
• Bu oran, 20 yaşında imtihana giren bayanlarda %15’e çıkıyor.
• 30 yaşına gelindiğinde, bayanların erkeklere kıyasla başarısız olma mümkünlüğü %25 daha fazla.
• 35’te bu sayı %41’e çıkıyor.
• 50 yaşında, bayanların o yaştaki erkeklere kıyasla başarısız olma mümkünlüğü %50 daha fazla.

Peki bayan şoförler neden bu türlü bir dezavantaja sahip? Beyin yapısı ve hormonlardaki farklılıkların yanı sıra toplumsal koşullanmanın da bunda hissesi var.

Erkekler ehliyet imtihanında daha başarılı ama bayanlara kıyasla daha fazla kaza yapıyor.

Erkekler, hayatları boyunca bayanlardan 15.000 dolar daha fazla sigorta ücreti ödüyor. 25 yaşın altındaki erkekler bu bahiste başı çekiyor. Zira erkekler, bilhassa de genç olanlar, agresif bir halde otomobil kullanma eğilimine sahiptir.

Erkeklerin görsel, mekansal ve motor sürece üzere bilişsel avantajlarına karşın, ölümcül yahut önemli kazalara karışma olasılıkları daha yüksektir. Erkeklerin çok sürat cezası alma, trafik işaretlerini/ışıklarını ihlal etme mümkünlüğü da daha yüksektir. Erkekler trafik kurallarını bayanlara kıyasla iki kat daha fazla ihlal ediyor. Yani bayan şoförün kullandığı bir otomobildeyseniz kendinizi daha inançta hissetmeniz gerekiyor.

Kadınlar da risksiz değildir. Kimi durumlarda erkeklere kıyasla daha tehlikeli olabilirler.

• Kadınların otomobil kullanırken iletilere cevap verme mümkünlüğü erkeklerden %5 daha fazla.
• Kadınların direksiyon başında bir şeyler atıştırma mümkünlüğü erkeklere nazaran %11 daha fazla.

Sonuç olarak, hem erkekler hem de bayanlar otomobil kullanırken tehlikeli alışkanlıklara yenik düşebilirler. Fark, yaptıklarında yatıyor.

Özetle; erkekler bayanlardan daha ustalıkla otomobil kullanma kapasitesine sahip ancak bir bayanın kullandığı otomobildeyseniz çok daha güvendesiniz demektir.

Sürücünün erkek ya da bayan olmasına bakılmaksızın, pratik ve güzel alışkanlıklar, direksiyon başındaki herkesi daha uygun yapacaktır. Otomobil tamir ederek yahut yarışarak geçimini sağlayan, erkek şoförlerden daha âlâ performans gösteren çok sayıda bayan bulunuyor. Ayrıyeten testosterona sahip diye her erkek saldırgan olacak diye bir şey yok.

Sonuç olarak, her şey cinsiyete değil, bireye bağlı. Hem erkekler hem de bayanlar, farklı marifet cinslerinde başarılı olmalarına karşın, her ikisi de olağanüstü şoförler olabilir.