Türkiye’nin Birinci Uzay Aracının Ay’a Fırlatılışı Ertelendi: İşte Yeni Tarih
Geçtiğimiz yıllarda Türkiye, kendi uzay araştırmaları programı olan Ulusal Uzay Programı’nı duyurmuş, bu süreçte Ay Araştırma Programı ile birlikte Türkiye’nin birinci uzay aracının da Ay’a gideceği açıklanmıştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan 2022’deki açıklamasında, “Gelecek sene ulusal ve özgün roketimizle Ay’a sert iniş gerçekleştireceğiz.” demişti. Lakin görünen o ki fırlatma süreci ertelenmiş durumda. Süreç 2026’da tamamlanacak.
Anadolu Ajansı’nın haberine nazaran Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Türkiye Uzay Ajansı (TUA) ve TÜBİTAK çalışmaları ve ülkedeki kuruluşların katkılarıyla hazırlanan Ulusal Uzay Programı kapsamında Türkiye’nin 10 yıllık plan ve maksatları de ortaya çıktı. Açıklanan programlardan birincisi olan Ay Araştırma Programı ile Türkiye’nin Ay’da mevcudiyet gösteren az sayıdaki ülkelerden biri olması maksadıyla gerçekleştirilecek.
Ay projesi için yeni tarih verildi
Ay Araştırma Programı’nın birinci kademesinde AYAP-1 projesi kapsamında Ay’ın yörüngeden keşfi ve Ay yüzeyi ile birinci temasın gerçekleştirilmesi planlanıyor. İkinci basamakta ise AYAP-2 ile birlikte Ay yüzeyine gezici bir keşif aracının indirilmesi hedefleniyor. Rover adı verilen bu araçlar, gezegenlerin ya da uyduların yüzeyinde kullanılabiliyor.
Ay Araştırma Programı’nın AYAP-1 Projesi kapsamında Dünya’dan Ay yörüngesine ulaşacak olan bir araç geliştirilecek. Bu araç yörüngeden Ay yüzeyine dair datalar toplayacak ve sonrasında da Ay yüzeyinde kullanılacak olan rover için misyon operasyonlarını yönetecek. Ulusal imkanlarla geliştirilecek olan teknolojiler, eserler, yazılımlar ve ekipmanlar kullanılacak.
AYAP-1 ile birlikte Türkiye’nin birinci “Ay” ve “Derin Uzay” vazifeleri gerçekleştirilecek. Böylece Türkiye, operasyonel deneyim anlamında da kıymetli bir gelişme kaydedecek. Ayrıyeten Dünya’dan 400 bin kilometre uzakta, Ay yörüngesinde vazife yapabilecek ve yumuşak inişe uygun bir uzay aracı geliştirilecek.
Proje ile birlikte yerli imkanlarla geliştirilen Hibrit İtki Sistemi, bu proje ile birlikte uzay tarihçesi kazanmış olacak. Ay yüzeyinden toplanacak olan yüksek çözünürlüklü imajlar ve suyun kökeni, mini-manyetosfer oluşumları, yüzey bileşenleri, yüzey sıcaklık ve yansıma haritaları, radyasyon üzere bilgilere sahip bilimsel bilgiler, Türkiye’deki bilim insanları tarafından bilgiye çevrilecek.
Derin Uzay çalışmalarının kapısı açılıyor
Proje, Milli Uzay Programı’nda Türkiye’deki sanayi ve akademilerden pek çok kişinin iştirakiyle ilerlemeler gerçekleştiriliyor. Böylelikle Türkiye’de uzay ekosistemi de güçlendirilecek. Ayrıyeten toplanacak datalar ve elde edilen bilgiler, Türkiye’nin yetkinliğini ve memleketler arası işbirliğinin düzeyini yükseltecek. Böylelikle “Derin Uzay” araştırmaları için de kapı açılmış olacak.
Fırlatma 2026’ya kaldı
Çalışmalarda şu ana kadar Sistem Düzeyi Tasarım Aşaması tamamlanırken, şu anda Detaylı Tasarım Aşaması’nda faaliyetler sürdürüldüğü açıklandı. Bu kademede ekipman, modül ve bileşenler geliştiriliyor. Uzay aracında kullanılacak ekipmanların vazifesi için yeterliliklerinin de gözden geçirildiği ve birtakım ekipmanlar için yeterlilik modellerinin üretimlerinin başlatıldığı söz edildi. Ekipmanlar yeterlilik testini geçtikten sonra uçuş modelleri üretilerek uzay aracına entegre edilecek. Alt sistem ve ekipmanların uçuş modelleri üretildikten sonra sistem düzeyi entegrasyonu gerçekleştirilecek ve akabinde da çevresel ve fonksiyonel testler yapılacak. Süreçlerin 2026 yılında tamamlanması ve birebir yıl aracın fırlatılması planlanıyor.