Türkiye'nin Milli Gelirinin 3'te 1'i Büyüklüğündeki “Silikon Vadisi Bankası”nın İflasına Dair Bilmeniz Gerekenler

Amerika Birleşik Devletleri’nin önde gelen bankalarından biri olan Silikon Vadisi Bankası’nın (SVB) iflası, finansal piyasalarda büyük panik yarattı. Silikon Vadisi Bankası’nın iflasına dair tüm detayları sizler için derledik.

California merkezli olan ve 1983 yılında kurulmuş olan Silikon Vadisi Bankası, özellikle yeni kurulan teknoloji şirketlerinin bankası olarak biliniyor. Silikon Vadisi Bankası (SVB), Amerika Birleşik Devletleri’nin en büyük 16. bankası. Amerika’da 4000’den fazla banka bulunduğunu belirterek bu bankanın ne kadar büyük olduğuna bir kez daha dikkat çekmiş olalım.

SVB’nin geçtiğimiz günlerde iflasını açıklaması üzerine, uzmanlar Silikon Vadisi Bankası iflasının 2008 yılında yaşanan küresel finans krizinden bu yana görülmüş olan en büyük ikinci banka iflası olduğunu belirtiyor.

Silikon Vadisi Bankası’nı önemli kılan asıl şey müşterileri.

SVB’nin müşteri portföyünde; teknoloji şirketleri, sağlık şirketleri, erken aşamadaki sağlık şirketleri, bioteknoloji şirketleri, erken aşamadaki teknoloji şirketleri ve erken aşama (start-up) şirketleri finanse eden girişim sermayesi fonları bulunuyor. Müşteri portföyünün büyük bir kısmını start-up şirketler ve bu şirketlere fon sağlayan girişim sermayesi fonları oluşturuyor.

Circle, Roblox, Roku, Etsy gibi şirketler ile çalışan SVB’nin Amerika için önemi, ileride Apple ve benzeri gibi büyük çıkış yapabilecek erken aşama (start-up) şirketleri bünyesinde barındırıyor olması.

Bankanın toplam varlığı, Türkiye’nin milli gelirinin neredeyse 3’te 1’i kadar!

Banka, 2022’nin son çeyreğinde sahip olduğu varlıkların toplamının 212 milyar dolar olduğunu belirtmişti. Bankaya yatırılmış toplam mevduat ise 178 milyar dolar.

Ekonomist Özgür Demirtaş, geçtiğimiz günlerde SVB’nin iflasına ilişkin yaptığı yayında iflasın büyüklüğüne dikkat çekmek için şu sözleri söylemişti: SVB’nin sahip olduğu toplam varlık, Türkiye’nin milli gelirinin 3’te 1’i kadar!

ABD tarihindeki en büyük ikinci iflas.

2008 yılında yaşanan küresel çaplı finans krizinde 307 milyar dolarlık varlığı ile iflas eden Washington Mutual Bank’ten sonra, SVB’nin iflası 209 milyar dolarlık varlığıyla en büyük ikinci banka iflası olarak tarihe geçmiş oldu.

İflasın arkasındaki sebeplerden biri, FED tarafından yapılan faiz arttırımları.

Faizlerin artması, yatırımlar için kullanılacak olan paranın daha maliyetli olmasına sebep oldu. Dolayısıyla, paranın pahalılaşması ile teknoloji şirketlerine yatırım yapacak olan yatırımcılar risk alma konusunda daha az istekli hale geldiğinden start-up şirketlerine yapılan yatırımda azalmalar görüldü.

Müşteri portföyünün çoğunu start-up şirketler ve yatırımcıların oluşturduğu görülen SVB açısından bakıldığından yatırımcıların yeni projelere yatırım yapma konusunda isteksiz olması her iki taraftan da SVB’ye zarar verir nitelikteydi.

Yatırım alamayan şirketler, ödemeleri için mevduatlarını kullanmaya başladı.

Faiz arttırımından önce çeyreklik dönem başına 70 milyar dolar gibi miktarlara varan yatırımlar, faiz arttırımı ile birlikte 20 milyar dolar gibi miktarlara kadar gerilemişti.

Bu ciddi gerilemenin ardından nakit sıkıntısı çeken şirketlerin, mevduatlarındaki parayı kullanmaya başlaması üzerine SVB’nin sahip olduğu mevduatlar azalmaya başladı.

Sahip olduğu mevduatların %55.4’ü ile riskli yatırımlar yapmışlar!

Gelirinin büyük bir kısmını riskli finansal yatırımlardan elde eden SVB, mevduatlarının yarısından fazlası ile riskli yatırımlar yapmış ve faizlerin artması ile birlikte yaptığı yatırımlardan da zarar etti.

Müşterilerinin para çekme taleplerini karşılamak için yollar arayan SVB, sahip olduğu tahvilleri zararına satmaya karar verdi.

SVB’nin, yaklaşık 2 milyar dolar değerinde hisse satacağını duyurmasının ardından SVB hisseleri büyük değer kaybetti.

760 dolar gibi değerleri gören SVB hissesi, bu haberin yayılmasının ardından 39 dolar değerine kadar geriledi.

Mevduat sahiplerinin bankaya hücum etmesi ile kaçınılmaz son yaşandı.

Mevduatlarını kurtarmak isteyen müşteriler, bazı yatırım fonlarının da tavsiyesi ile bankaya koşması üzerine “bank run” olarak adlandırılan durum gerçekleşti ve banka iflas etti. Bunun üzerine Federal Mevduat Sigorta Kurumu (FDIC), bankaya el koyarak bir kayyum atadığını açıkladı.

Mevduat sahiplerinin paralarına ne olacak?

Amerika’daki yasaya göre $250.000’a kadar olan mevduatlar sigorta kapsamında. Yetkililer tarafından yapılan açıklamaya göre mevduatların tümünün koruma altına alındığı belirtildi.

SVB’nin İngiltere ortaklığı, HSBC tarafından satın alındı.

İngiltere’de yaklaşık 3000 müşterisi ile çok büyük olmayan bir bankacılık faaliyeti yürüten SVB (UK), HSBC tarafından 1 Pound‘a satın alındı.

Yatırımcılar SVB’nin CEO ve CFO’sunu sahtekarlık suçundan dava ettiler!

SVB iflas etmeden yaklaşık 1 ay önce üst düzey yöneticilerin hisse satışına başladığı biliniyor. İflastan 2 hafta önce Greg Backer’ın yaklaşım 3.5 milyon dolar değerinde hisse sattığı ortaya çıktı.

İflasın, kripto piyasası üzerinde de etkisi var!

SVB’nin müşterilerinden olan Circle isimli şirket, kripto para piyasasında oldukça popüler bir stabil coin (değeri dolara endeksli coin) olan USDC’nin yaratıcısı olarak biliniyor.

SVB’nin iflas haberlerinin ardından Circle’ın da yaklaşık 3.3 milyar dolarının nakit olarak bankada olduğunun öğrenilmesi üzerine USDC kullanıcıları panikle paralarını çekerek USDC’nin değerini $1’dan $0.86 seviyesine kadar düşmesine sebep olmuşlardı.

Circle tarafından yapılan açıklamada, USDC kullanıcılarının zararlarının karşılanacağı duyuruldu.