Ürettiği Antikorlar Sayesinde Vücudumuzu Koruyan Lenfosit Nedir, Düşüklüğü ve Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
Vücudumuzun savunma mekanizmasının en etkili askerleri olan beyaz kan hücrelerinin yani akyuvarların bir türü olan lenfosit, sahip olduğu üç tür hücre ile yabancı maddeleri görür, saldırır ve bulaştığı hücreleri yok eder. Bu nedenle kandaki oranı son derece önemlidir. Gelin lenfosit nedir, kaç olmalı ve düşüklüğü ile yüksekliği ne anlama gelir gibi merak edilen soruları tüm detaylarıyla inceleyelim.
Savunma mekanizmamızın önemli olduğunu biliyoruz ancak bu önemli görevi yapan hücrelerimizi yeterince tanımıyoruz. Beyaz kan hücreleri yani akyuvarlar olarak adlandırılan savunma mekanizmamızın askerlerinin bir türü olan lenfosit, bu mücadelede hayati bir öneme sahip. Üç alt türü bulunan lenfosit yabancı maddeleri tespit eder, gerekli önlemin alınması için vücudu hareketlendirir ve bulaşmış hücreleri yok eder.
Savunma mekanizmamızı oluşturan tüm beyaz kan hücreleri gibi lenfosit de son derece önemli bir hücredir. Bu nedenle kan testlerinde ölçüldüğü zaman ortaya çıkan sonucun hayati bir önemi vardır. Yüksek ya da düşük olduğu durumlar, vücudumuzda bazı şeylerin yolunda gitmediğinin işareti olabilir. Gelin lenfosit nedir, kaç olmalı ve düşüklüğü ile yüksekliği ne anlama gelir tüm detaylarıyla inceleyelim.
Temelden başlayalım, lenfosit nedir?
LYM kısaltması ile de bilinen lenfosit, kemik iliğinde üretilen beyaz kan hücrelerinin yani akyuvarların beş türünden bir tanesidir. Tıpkı diğer beyaz kan hücresi türleri gibi lenfositin görevi de vücudumuza giren virüs, parazit, bakteri, mantar gibi yabancı maddelerle mücadele etmektir. Lenfositin üç alt türü olduğu için görev bakımından yükü çok daha ağırdır.
Lenfosit türleri nelerdir, ne işe yarar?
- B hücreleri
- T hücreleri
- NK hücreleri
B hücreleri:
B hücreleri vücudumuzdaki toplam lenfositin yüzde 10’unu oluşturur. Kendine ait bir antikora sahip olan B hücreleri üretildikleri yerde kalırlar ve genel olarak sayıları sabittir. Vücudumuza giren her bir yabancı patojeni işaretleyerek bunları yok edecek proteinleri ve antikorları üretiler.
T hücreleri:
T hücreleri vücudumuzdaki toplam lenfositin yüzde 80’ini oluşturur. B hücrelerinin göğsümüzde bulunan timüs adlı lenf bezine giderek olgunlaşması sonucu T hücreleri oluşur. Bademcik, dalak, bağırsak, lenfoid gibi bölgelerde de bulunan T hücrelerinin temel görevi vücudumuza giren yabancı patojenler konusunda diğer savunma mekanizması hücrelerini uyarmaktır.
COVID-19, soğuk algınlığı ve grip gibi durumlarda T hücreleri sitokin adı verilen bir kimyasal salgılayarak bir dizi kimyasal reaksiyon başlatır ve bu sayede diğer savunma mekanizması hücrelerini uyarmış olur. Eğer T hücreleri bu kimyasaldan çok fazla salgılarsa vücutta sitokin fırtınası adı verilen bir durum yaşanır ve bu durum, kişide hayati bir tehlike yaratabilir.
NK hücreleri:
NK, natural killer yani doğal öldürücü kelimesinin kısaltmasıdır. NK hücreleri vücudumuzdaki toplam lenfositin yüzde 10’unu oluşturur. NK hücreleri vücudumuza giren yabancı patojenlere saldırmaz. Tümör ya da virüsten etkilenmiş olan kendi vücut hücrelerimize saldırır. Yani NK hücreleri, düşmandan etkilenerek enfekte olan kendi hücrelerimizi yok eder.
İdeal lenfosit değeri kaç olmalı?
- Çocuklarda 3000 – 9500 mcL arasında
- Yetişkinlerde 1000 – 4800 mcL arasında
Çocuklarda ve yetişkinlerde ideal yani sağlıklı kabul edilen lenfosit değerleri bu şekildedir. Ancak kandaki lenfosit oranı kişinin yaşına, cinsiyetine ve hastalıklarına göre değişiklik göstermektedir. Örneğin gebelerin ve bebeklerin lenfosit değeri ideal aralıktan çok daha farklı olmasına rağmen özel durumları nedeniyle her zaman yüksek ya da düşük olarak kabul edilmez.
Lenfosit düşüklüğü nedir, ne anlama gelir?
Yapılan kan testi sonuçlarında yetişkinlerde 1000 mcL, çocuklarda ise 3000 mcL altında olan lenfosit değeri lenfopeni yani lenfosit düşüklüğü olarak adlandırılır. Lenfosit değerinin düşük olması, kişinin savunma mekanizmasının zayıf olduğunun bir işaretidir. Vücudun yeterince lenfosit üretememesi, üretse bile bunların dalak ya da lenf bezlerinde kalarak kana karışmaması de lenfosit düşüklüğüne neden olabilmektedir.
Lenfosit düşüklüğü belirtileri:
- Yorgunluk
- Halsizlik
- Üşüme
- Ateş
- Burun akıntısı
- Eklem ağrısı
- Öksürük
- Deri döküntüsü
- Gece terlemesi
- Normal olmayan kilo kaybı
Lenfopeni yani lenfosit düşüklüğü durumu yaşayan kişilerde genel olarak çok fazla belirti görülmez. Ancak savunma mekanizmasının zayıflığına bağlı olarak gelişen hastalıklar nedeniyle bu belirtilerden biri ya da aynı anda birkaç tanesi görülebilir.
Lenfosit düşüklüğü nedenleri:
- Grip
- Soğuk algınlığı
- Enfeksiyon hastalıkları
- AIDS
- Farklı kanser türleri
- Yetersiz beslenme
- Stres
- Kemoterapi
- Kortizon tedavisi
Genel olarak kişide lenfopeni yani lenfosit düşüklüğü durumuna neden olan hastalıklar bu şekildedir. Ancak lenfosit düşüklüğü mutlaka bir hastalık kaynaklı olmaz. Kan testi sonuçlarını inceleyen hekiminiz en doğru teşhisi yapacaktır.
Lenfosit düşüklüğüne ne iyi gelir?
- C vitamini
- Yağsız balık eti
- Süt ve süt ürünleri
Lenfosit düşüklüğüne neden olan geçici durumlarda bu gıdalardan tüketmek çoğu zaman lenfosit değerini ideal aralığa yükseltecektir. Ancak lenfopeni durumuna neden olan bir hastalıksa bu hastalık tedavi edilmediği sürece lenfosit değeri düşük kalmaya devam edecektir.
Lenfosit yüksekliği nedir, ne anlama gelir?
Yapılan kan testi sonuçlarında yetişkinlerde 4800 mcL, çocuklarda ise 9500 mcL üzerinde olan lenfosit değeri lenfositoz yani lenfosit yüksekliği olarak adlandırılır. Lenfosit yüksekliğinin temel nedeni vücudumuzda oluşan enfeksiyonlardır. Yani hasta olduğumuz zaman lenfosit değeri yükselir ancak her zaman yüksek olması iyi bir şey değildir.
Lenfosit yüksekliği belirtileri:
- Halsizlik
- İshal
- Mide bulantısı
- Kusma
- Ateş
Tıpkı lenfosit düşüklüğü gibi lenfosit yüksekliği de kendi kendine belirtiler göstermez. Ancak zaten herhangi bir enfeksiyon hastalığına sahipsek vücut bu hastalığın belirtilerini gösterir ve bu da lenfosit değerimizin yüksek olduğunu gösteren belirtiler haline gelir.
Lenfosit yüksekliği nedenleri nelerdir, ne iyi gelir?
- Kızamık
- Kabakulak
- Sarılık
- Tüberküloz
- Brusella
- Vaskülit
- AIDS
Genel olarak lenfositoz yani lenfosit yüksekliğine neden olan durumlar bu şekildedir. Bebeklerde, çocuklarda ve gebelerde bu tür bir hastalık olmasa bile lenfosit değeri yüksek olabilir. Lenfosit yüksekliğine çoğu zaman bir hastalık neden olduğu için bu duruma iyi gelecek şey, doktorunuz tarafından tavsiye edilen yöntem ile hastalığın tedavi edilmesidir.
Lenfosit oranı ne zaman tehlikeli hale gelir?
Lenfosit değeriniz düşük olduğu zaman savunma mekanizmanız zayıflar, yüksek olduğu zaman ise sitokin fırtınası durumu yaşanabilir. Yani ideal değerde olmayan lenfosit oranı her zaman tehlikelidir. Ancak yaş, cinsiyet, hastalık gibi durumlara bağlı olarak bu oran değişebileceği için tehlikeli olup olmadığına karar verecek olan kişi uzman bir hekimdir.
Bir tür beyaz kan hücresi olan lenfosit nedir, türleri nelerdir başlıkları üzerinden düşüklüğü ve yüksekliği ne anlama gelir sorularını tüm detaylarıyla yanıtladık. Anlattıklarımız yalnız bilgilendirme amaçlıdır. Tüm sağlık konularında olduğu gibi lenfosit değeriniz konusunda da en doğru ve size özel bilgiyi uzman bir hekimden almanız gerektiğini unutmayın.