Uykuda Titreme ve Bağırarak Uyanma Gibi Belirtilerle Kendini Gösteren Rahatsızlık: Uyku Terörü

Uykuda Titreme ve Bağırarak Uyanma Gibi Belirtilerle Kendini Gösteren Rahatsızlık: Uyku Terörü

Gece terörü olarak da adlandırılan uyku terörü bir tür uyku rahatsızlığı olarak kabul edilir ve en sık görülen belirtisi de uykuda titreme sonrası kişinin korkmuş bir şekilde uyanmasıdır. Genel olarak çocuklarda ve gençlerde ama bazen yetişkinlerde de görülebilen uyku terörü nedir, neden olur, nasıl geçer gibi merak edilen soruları gelin tüm detaylarıyla inceleyelim.

Uykuda titreme, huzursuz uyku, uykudan korkmuş bir şekilde uyanma gibi epey can sıkıcı belirtileri nedeniyle uzmanlar tarafından gece terörü ya da uyku terörü olarak adlandırılan durum, bir uyku rahatsızlığıdır. Uzun sürmesi ve hayat kalitesini etkilemesi durumunda bir hastalık olarak da değerlendirilen uyku terörü genel olarak çocuklarda ve gençlerde görülür ama bazı yetişkinlerde de zaman zaman ortaya çıkabilir.

Uyku terörü tam olarak uyumadığınız ama aslında yavaştan da uyumaya başladığınız bir sırada ortaya çıkar. Uykuda titreme gibi çok da önemsenmeyecek küçük bir belirti ile başlasa da daha sonra adım adım ilerleyerek kişinin çığlıklar içinde uyanmasına bile neden olabilir. Hemen endişe yaratmasa bile ciddiye alınması gereken bir durum olan uyku terörü nedir, neden olur, nasıl geçer gibi merak edilen soruları gelin tüm detaylarıyla inceleyelim.

Önce rahatsızlığı tanımlayalım, uyku terörü nedir?

Parasomnia yani uyku sırasında istenmeyen davranış olarak sınıflandırılan uyku terörü ya da diğer adıyla gece terörü, bir tür uyku rahatsızlığıdır. İlerleyen safhalarında bir hastalık olarak da tanımlanabilen bu durum, kişinin NREM uykusu sırasında ortaya çıkar. Çocukların yüzde 40’ında görülen uyku terörü ergenlik dönemindeki gençlerde ve çok sık olmasa da yetişkinlerde de görülebilir.

NREM uykusu dediğimiz süreçte kişi ne tam uyur durumdadır ne de tam uyanık. Uykunun arafı olarak tarif edebileceğimiz bu noktada ortaya çıkan gece terörü nedeniyle kişi uykuda titreme gibi basit bir belirtiden sonra terlemeye başlar ve en sonunda çığlıklar atarak uykusundan uyanabilir. Bu nedenle ciddiye alınması gereken bir uyku rahatsızlığıdır.

Uykuda titreme ve daha fazlası: Uyku terörü belirtileri nelerdir?

  • Korkutucu bir çığlıkla ya da bağırarak uyanma
  • Farkında olmadan yatakta oturma
  • Kalp atışında hızlanma
  • Göz bebeklerinde büyüme
  • Terleme
  • Uykuda titreme
  • Nefes alıp vermede hızlanma
  • Etrafında olan şeyleri tekmeleme
  • Uyanamama
  • Ertesi gün uyandığında hiçbir şey hatırlamama
  • Dışarıdan uyanık gibi görünme
  • Müdahale edilirse agresif davranma

Uyku terörü sık sık kötü rüya görme sonrası davranışlarla karıştırıldığı için hafife alınabilen bir uyku rahatsızlığıdır ancak aralarında çok temel farklar vardır. Kişi, kabus gördüğü zaman korkarak uyanır ve gördüğü şeyler hakkındaki detayları net bir şekilde hatırlayabilir. Uyku teröründe ise durum böyle değildir.

Uyku terörü yaşayan bir kişi yaşadığı sıkıntılar nedeniyle uyanmayarak yukarıda saymış olduğumuz tüm belirtileri gösterebilir. Uyku sırasında tüm bunları yaşadığı için genelde çocuklar sabah uyandıkları zaman hiçbir şey hatırlamazlar. Uyku terörü yaşayan yetişkinler ise tüm bu yaşadıklarını bir rüya zannedebilir. Bu açıdan baktığımız zaman uyurgezerlik olarak adlandırılan rahatsızlıkla benzer özelliklere sahip olduğunu söyleyebiliriz.

Peki uyku terörü neden olur, hangi durumlarda ortaya çıkar?

  • Solunum sorunları
  • Psikolojik sorunlar
  • Seyahat sırasında değişen uyku düzeni
  • Huzursuz bacak sendromu
  • Farklı uyku sorunları
  • Ameliyat nedeniyle alınan anestezi
  • Yorgunluk
  • Uyarıcı maddeler
  • Antidepresan kullanımı
  • Ateşli hastalıklar
  • Alkol tüketimi
  • Travmaya bağlı stres bozuklukları
  • Uyku apnesi

Uykuda titreme ile kendini gösteren uyku terörüne neden olan durumlardan bazıları bu şekilde. Geçici düzen değişikliklerinin uyku üzerinde olumsuz etki yapması normal bir durumdur ancak bu durumun kronik hale gelmesi ciddiye alınması gereken bir sorun olarak kabul edilir.

Uyku ile solunum yolları arasında direkt bir ilişki vardır. Bu nedenle solunum sorunları, uyku terörü başta olmak üzere pek çok farklı uyku rahatsızlığının temel nedeni olabilir. Çünkü kişinin uyku sırasında nefes almak için çaba sarfediyor olması, uykuyu olumsuz etkileyecektir. Depresyon, anksiyete, bipolar bozukluk gibi psikolojik sorunların da uyku terörü ve benzeri uyku rahatsızlıklarına neden oldukları biliniyor.

Her uykuda titreme uyku terörü değildir:

Uyku terörü tanısı konulması için yalnızca uykuda titreme gibi belirtilerin görülmesi yetmez. Zaten özellikle yetişkinlerde bu tanının konulması son derece zordur çünkü düzenli olarak tekrar etmez. Üstüne bir de yetişkinlerin bu durumu hatırlamadığını düşünürsek tanı konması iyice zorlaşmaktadır.

Uzmanlar, böyle bir uyku rahatsızlığının olup olmadığının anlaşılması için uyku günlüğü tutulmasını öneriyorlar. Uyumadan önce nasıl bir durumda olduğunuzu ve uyandıktan sonra nasıl bir durumda olduğunuzu kaydederek bazı ipuçları yakalayabilirsiniz. Eğer birlikte uyuduğunuz biri varsa onun gözlemleri de son derece önemlidir.

Çocuklarda uyku terörü tanısı konulması çok daha kolaydır çünkü anne ve babalar çocuk hatırlamasa bile biricik evlatları gece yarısı çığlık çığlığa uyandığı zaman bu durumu fark edeceklerdir. Bu tür durumlarda gözlem yapılması ve sıklığının kaydedilmesi son derece önemlidir.

Ne zaman doktora gitmek gerekir?

Tabi hiç kimse kolay kolay galiba bende uyku terörü var ne yapalım diye doktora gitmez çünkü kendi kendinize tanısı konulacak bir durum değildir. Kişinin bu noktada uyku durumunu gözlemlemesi gerekir. Farklı nedenlere bağlı olarak kalitesiz bir uyku deneyimi yaşamak normal bir durumdur ama bu durum kronik hale geldiyse mutlaka bir uzmandan yardım almak gerekir.

Uyku terörü nasıl geçer, nasıl tedavi edilir?

Kimsenin moralini bozmak istemeyiz ama uyku terörü tedavisi olan bir uyku rahatsızlığı değildir. Çünkü bu hastalık sayısız farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir ama iyi haber, çocuklukta başlayan uyku terörü atakları büyüdükçe kendi kendine yok olur gider.

Elbette tedavisi yok dediysek o kadar da değil. Uzman bir hekime muayene olduğunuz zaman bu duruma neden olacak hastalıklar ve rahatsızlıklar incelenir. Yani uyku terörü tek başına bir hastalık olmasa bile başka bir hastalığın belirtisi olabilir. Sorun tespit edildikten sonra uygun bir tedavi uygulanarak hastalıkla beraber uyku terörü de ortadan kalkar.

Pek çok rahatsızlıkta olduğu gibi burada da iş sizde bitiyor. Uyku kalitenizi nelerin bozduğunu kendiniz de gözlemleyerek tespit edebilirsiniz. Bazen rahatsız bir yastık ya da çok sıcak bir yatak odası gibi basit bir sorunu düzeltmek bile uyku kalitenizi arttıracaktır.

Uykuda titreme, çığlık çığlığa uyanma gibi belirtilerle kendini gösteren uyku terörü nedir, neden olur, nasıl geçer gibi merak edilen soruları yanıtladık. Anlattıklarımız yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tüm sağlık konularında olduğu gibi uyku terörü hakkında da en doğru ve size özel bilgiyi uzman bir hekimden almanız gerektiğini unutmayın.