Yalnızca Bir Fitness Uygulamasıyla Dünyadaki Zımnî Askerî Üslerin İfşa Edildiği Farklı Olay (Türk Askerleri de Dahil!)
Bir antrenman takibi uygulaması olan Strava, kullanıcılarının koşarken yahut bisiklet sürerken kat ettikleri yolları gösteren bir ısı haritası yayımlamıştı. Lakin bu ısı haritası, Suriye ve Afganistan dahil kimi ülkelerdeki yabancı askerî üslerin pozisyonunu ortaya çıkarmıştı.
2018 yılında yaşanan bu olayın akabinde uygulamaya olan itimat azaldı ve ülkeler ortasındaki gerginlik daha da arttı. Pekala tüm bunlara tam olarak ne sebep oldu?
San Francisco merkezli Strava, abonelerinin idman aktivitelerini takip etmek için cep telefonlarından GPS takibi yapıyor. Böylece kullanıcılar, kendi performanslarını denetim edebiliyor ve diğer kullanıcıların çalışmalarıyla kendi haritalarını kıyaslayabiliyor.
Dünya çapında 27 milyon kullanıcısı olduğu söylenen uygulama, 13 trilyondan fazla GPS noktasına sahip.
Tüm bu askerî üsleri 20 yaşındaki bir genç fark etti.
Avustralya Ulusal Üniversitesinde memleketler arası güvenlik okuyan öğrenci Nathan Ruser, ısı haritasını gözlemledi ve burada farklı ayrıntılar yakaladı. Özellikle ıssız alanların muhakkak noktalarında, düzenli vakitlerle ve rotalarla gerçekleşen antrenmanlar görünüyordu.
Bahsi geçen bölgelerde genelde çiftçiler oluyordu fakat bu şahıslar, tertipli bir rotada uzun mühletler boyunca antrenman yapmazdı. Nathan, bu bulgulardan yola çıkarak dünyanın dört bir yanındaki ıssız noktaları taradı ve emsal ısı haritalarıyla karşılaştı. Akabinde bulgularını X kullanıcılarına aktardı.
Askerî üsleri ortaya çıkaran Nathan, hangi ülkelerde hangi devletlerin konuşlandığını da öğrendi. Hatta bir aktivist, askerlerin isimlerini bile tespit etti.
Ruser, Strava kullanıcılarının Afganistan’daki ABD üsleri, Suriye’deki Türk askerî devriyeleri ve Rusya’nın Suriye operasyon bölgesindeki mümkün bir muhafız devriyesi ile ilgili faaliyetlerini tespit ettiğini bildirmişti. Görünen o ki bu üslerde yer alan askerlerin özel bilgileri, bir yazılım sayesinde öğrenilebiliyordu.
Araştırmacı ve aktivist Paul Dietrich, Strava’nın web sitesinden alınan kamuya açık dataları kullanarak yurt dışında misyon yapan bir Fransız askerini meskene dönene kadar takip ettiğini söylediğinde işler ciddiye bindi. Durum hakikaten dertliydi zira ismi üstünde bu üslerin ”gizli” olması gerekiyordu.
Peki bu pozisyonların sızdırılması yasal mı?
Aslında uygulama, kullanıcılarının pozisyonlarını kullanmak için onlardan onay alıyor. Lakin ne yazık ki askerler, buna dikkat etmeyerek pozisyonlarını paylaşmayı kendileri seçti. Bu yüzden ortada yasal olmayan hiçbir durum yok.
Buna ek olarak analistler, bu yanılgının sorumluluğunu Strava’ya değil ABD ordusuna ve öteki kuruluşlara yüklüyor.
Nathan Ruser, Sincan aktivisti olarak birçok olaya imza attı.
Çin’in, Uygur Türkleri için ”toplama kampı kurmadıklarını” söylemesine karşın bu kampların bilinmeyen inşasına devam ettiği; Nathan Russer’ın da yer aldığı ASPI araştırma ekibi tarafından sızdırıldı.
Konuyla ilgili olarak Nathan Ruser, “Veri tabanındaki bu deliller, Çinli yetkililerin tutukluların kamplardan ayrıldıklarına ait argümanlarına karşın, 2019 ve 2020 yılları boyunca yeni gözaltı tesislerinin inşasına yapılan yatırımların devam ettiğini gösteriyor.” dedi.
Yine de Strava olayı, toplumsal medyanın en hassas askerî ve istihbarat teşkilatlarının bile operasyon güvenliğini nasıl tehlikeye atabileceğinin en düzgün örneği oldu. Analistler ve gazeteciler daha önce Ukrayna’daki Rus birliklerinin pozisyonlarını selfie’lere ve toplumsal medyada paylaşılan başka halka açık datalara dayanarak takip etmişlerdi.
2007 yılında Iraklı isyancılar, bir havan topu hücumunda kıymetli savaş makinelerinden dördünü tespit etmek ve yok etmek için, bir hava üssüne inen ABD Ordusu taarruz helikopterlerinin toplumsal medyada paylaşılan coğrafik etiketli fotoğraflarını kullanmıştı.