Yapay Zekânın Babasından Kaygısı Olmayan İnsanı Bile Keder Sahibi Yapacak Açıklamalar

Yazdığınız, söylediğiniz, talep ettiğiniz şeye nazaran size çıktılar veren üretken yapay zekâlar bir anda hayatımıza girdi. Bir anda gördüğümüz şey karşısında büyülendik ve ona hemen alıştık. Artık Webtekno’da bile kimi içeriklerin görsellerini büsbütün yapay zekâ ile üretiyor, bunu söyleme gereği bile duymuyoruz. 

İşte asıl tehlike de burada başlıyor. ChatGPT, Midjourney üzere araçlar makus gayelerle kullanılmamaları için sınırlandırılsa da birebir teknolojik patikaları takip edip tam olarak makus emellerle geliştirilen yapay zekâlar da var. Şöyle düşünün: Daha 2 yıl evvel insanların fotoğraflarını çıplak hale getiren taşınabilir uygulamalar gündemdeydi, artık berbat niyetli birine çıplak görmek istediği kişinin vesikalık fotoğrafı bile yetiyor. Doğal bu işin toplumsal sıkıntılar boyutu. Bir de kelam konusu silahlar ve savaşlardaki makus niyet olunca sular hayli bulanıyor.

Elbette kaygılar bunlarla sonlu değil. Mesela Boston Dynamics robotları her ne kadar silahsız üretilse de alıp üzerine kendi silah sistemelerini inşa edenler, hatta sıfırdan silahlı robot üretenler de var: 

Peki yakın gelecekte bu robotlar, birisi “Şu kişiyi öldür” dediğinde gidip öldürecek mi?

Yapay zekânın bunları yapabilmesi için robotik bir vücuda muhtaçlığı yok… Pekala nükleer savaşlar yahut salgınlar kadar makus sonuçlar doğuracak mı, hatta insanlığın varolulşunu tehdit edecek mi? 

Bu ihtimaller karşısında daima yüreğimize su serptik ve “Daha çooook var!” dedik. Ancak görüyoruz ki bugüne kadar ürettiklerimizi kullanarak kendi kendisine öğrenen bir yazılım, şimdilik çok da insansı olmayan cevaplarıyla hepimizi şaşkına çevirebiliyor. Bunu yapabiliyorsa etik kıymetlere sahip olmayan bir robotun öldürme komutunu yerine getirmeyeceğini kim garanti edebilir?

Eğer Hiroşima’ya atılan atom bombası bugün atılacak olsa artık bir uçağa, o uçağı kullanacak bir pilota ve en değerlisi de artık o bombayı bırakan tuşa basacak bir beşere muhtaçlığımız yok. Hepsi için etik bedellere sahip olmayan bir yapay zekâ yeterli!

Bu soruların cevabını bilemiyoruz elbette. Lakin bizim bilmiyor olmamız sizin için bir mana tabir etmiyorsa şunu söyleyelim: Yapay zekânın babası bile bu soruların cevabını bilmiyor… 

Yoshua Bengio’yu birinci sefer görmüş olabilirsiniz. Fakat günümüzde “üretken yapay zeka” dediğimiz, bugüne kadar üretilmiş metinleri, görselleri tarayıp öğürenebilen ve size özgün cevaplar vermeye çalışan sistemlerin babası. 90’lı ve 2000’li yılların başında Bengio’nun yaptığı çalışmalar, ChatGPT ve Midjourney üzere araçların temelini oluşturuyor.

Elbette Bengio kadar tesirli ve başarılı onlarca bilim insanı ve mühendis var, lakin kendisinin görüşleri, birebir vakitte yapay zekânın geleceğine de ışık tutuyor. 

‘İnsanlığın güvenliğini nasıl garanti edeceğimizi bilmiyoruz!”

Kişisel web sitesinde yayınladığı blog yazısında yapay zekânın gelişimiyle yaşanacak potansiyel sıkıntılara değinen Bengio; bir noktada mevzuyu güvenliğe getiriyor:

“Henüz bir yapay zekâ aracını nasıl denetim edilebilir hale getireceğimizi ve böylelikle insanlığın güvenliğini nasıl garanti edeceğimizi bilmiyoruz! Tekrar de biz -ben de dahil- bu çeşit sistemleri inşa etme yolunda süratle ilerliyoruz”

“Büyük ölçüde yıkıcı olabilecek bir şeye katkıda bulunmuş olabileceğimiz fikriyle yüzleşmek acı verici” 

Yapay zekâ sistemlerini geliştiren ve şu anda kullanan herkesin farkına varmak istemediği tehlikelere ve bu durumun psikolojisine değinen Yoshuo, “Bu cins niyetleri sindirmek zordur. Zordur zira bu fikirleri takip eden mantıksal sonuçları kabul etmek; kendi rolümüzü, işimizin kıymetini, kendi kıymet anlayışımızı sorgulamak manasına gelir” diyor ve ekliyor:

“Çoğumuz kendimizi temelde âlâ ve faziletli bir gayeye sahip olan, üyesi olduğumuz topluluk ya da topluma yararlı olacak bir şeye katkıda bulunan biri olarak görmek isteriz. Olumlu bir imaja sahip olmak, işimiz hakkında düzgün hissetmemizi sağlar ve bize ilerlemek için motivasyon ve güç verir. Büyük ölçüde yıkıcı olabilecek bir şeye katkıda bulunmuş olabileceğimiz fikriyle yüzleşmek acı verici.”

“İnsan tabiatı, bu cins olasılıkların tüm dehşetiyle yüzleşmek yerine daha itimat verici argümanlarda rahatlık aramaya yönlendirecektir. Yapay zekânın yararlarını masaya yatırmak, yapay zekânın nükleer savaş ve salgın hastalıklar ile birebir seviyede makûs sonuçlara sebep olma ve hatta varoluşssal risk içermesi durumunu telafi etmek için kâfi değildir.”